Vendimet tuaja se çfarë të bëni me paratë tuaja drejtohen nga disa mekanizma psikologjikë. Ne zbulojmë ato kurthe që ju pengojnë të kurseni dhe ju ofrojmë disa strategji për ta arritur atë.
Pas pagesës së faturave të çdo muaji dhe asaj që nuk mund të shmangni, ju mbetet një shumë parash. Dhe ka të ngjarë që një nga qëllimet tuaja të jetë të lini mënjanë disa nga ato para, edhe nëse janë një shumë e vogël. Ndonjëherë, ky qëllim është i vështirë për t’u përfunduar, duke zvogëluar shanset tuaja për të bërë plane të ardhshme dhe për të pasur fonde në rast të një ngjarjeje të paparashikuar ose emergjente.
Në këtë kuptim, do të jeni të interesuar të dini se mendja juaj dominohet nga disa impulse që ndonjëherë nxisin shpenzime impulsive. Emocionet dhe paragjykimet njohëse veprojnë si armiq të bezdisshëm që ju bëjnë të mbipërdorni kartën tuaj të kreditit.
Lajmi i mirë është se këto janë sjellje që mund t’i parandaloni, nëse i njihni më mirë motivuesit e tyre. Duke qenë të vetëdijshëm për ato kurthe psikologjike që ju pengojnë të kurseni do ta bëjë më të lehtë për ju që të menaxhoni më mirë ekonominë tuaj dhe, në këtë mënyrë, të përmirësoni vlerën tuaj neto. Në leximin e mëposhtëm ne ju zbulojmë ato çelësa.
Marketingu i kompanisë apelon tek emocionet tona për të inkurajuar sjelljen blerëse përmes kurtheve psikologjike.
Cilat janë kurthet psikologjike që ju pengojnë të kurseni?
Ne shpesh supozojmë se vetëm njerëzit me të ardhura më të larta kanë aftësinë për të kursyer. Megjithatë, vepra të tilla si ajo e botuar në revistën PloS One e cilësojnë këtë ide. Fakti i perceptimit se dikush ka një pagë adekuate – edhe nëse nuk është shumë e lartë – gjithashtu lehtëson menaxhimin më të mirë të ekonomisë personale.
Kjo na tregon, pa dyshim, se psikologjia dhe qasja personale e çdo personi është përcaktuese për sa i përket kursimeve. Ka nga ata që bien në shpenzime të tepërta, edhe nëse kanë pak burime, dhe më pas ka personalitete të kursyera; ata që mezi shpenzojnë.
Njohja e atyre kurtheve që ju pengojnë të kurseni, padyshim që do ta bëjë më të lehtë për ju që të keni mjete më të mira për të përdorur kapitalin tuaj. Ne ju përshkruajmë ato.
1.Blerja emocionale
Humori juaj përcakton qëllimin tuaj të blerjes . Ndonjëherë një ditë e keqe në punë ju bën të shkoni në qendër dhe të përfundoni duke blerë produkte që nuk ju nevojiten. Por thjesht impulsi i marrjes së tyre ju jep një nxitim të vogël të endorfinës dhe serotoninës. Pastaj vjen keqardhja. Diçka e ngjashme ndodh në mediat dixhitale. Në një artikull në revistën Frontiers in Psychology, theksohet se si interneti, videot ose imazhet ndaj të cilave jemi të ekspozuar tërheqin emocionet tona. Kjo lidhje dhe ndikimi psiko-emocional ndërmjetësojnë edhe këtë shpenzim të tepruar ekonomik.
2.Efekti halo
Midis kurtheve psikologjike që ju pengojnë të kurseni, është një në të cilën bien shumica prej nesh. Efekti halo përfshin kryerjen e një përgjithësimi të gabuar nga një veprim ose karakteristikë e vetme. Ky efekt mund të krijojë në mendjen tuaj një perceptim të shpërblimeve të rreme që çojnë në shpenzime joproporcionale, sipas librit Your money and your brain: pse marrim vendime të gabuara dhe si t’i shmangim ato sipas neuroekonomisë (2013). Në sferën ekonomike ajo përkthehet në veprime të tilla si në vijim:
Meqenëse keni kursyer shumë muajin e kaluar, këtë muaj i jepni vetes më shumë licenca.
Meqenëse dje nuk keni ngrënë jashtë, sot e trajtoni veten dhe blini një rrobë.
Duke qenë se pajisja që ju nevojitej ju kushton më pak, ju vendosni ta shpenzoni diferencën për një darkë.
3.Kurthi i kostos së fundosur
Mungesa e edukimit adekuat financiar mund t’ju bëjë të bëni një gabim. Kjo na ndodh të gjithëve. Tani, ka njerëz që në një moment përfshihen në sjellje të palogjikshme kur bëhet fjalë për procesin e vendimmarrjes, siç theksohet në një artikull në Frontiers in Psychology. Një shembull i këtyre sjelljeve është mospranimi i gabimeve të bëra në sferën ekonomike. Kurthi i kostos së fundosur është një sjellje që shfaqet kur nuk doni të jeni të vetëdijshëm për një investim të keq dhe, për më tepër, nuk e korrigjoni atë. Për shembull, të paguani për një kompani sigurimesh ose interneti më të shtrenjtë dhe të mos e merrni përsipër ose ta zgjidhni atë. Kjo sjellje është për shkak të një përzierjeje krenarie, mekanizmash mbrojtës ose mosveprimi të thjeshtë.
4.Kurthi i kontabilitetit mendor
A keni fituar ndonjëherë llotarinë? Nëse e arrini këtë, ka të ngjarë të ndiheni të shtyrë nga sjellja dhe shpenzimet e tepërta të blerjeve. Një nga kurthet psikologjike që ju pengon të kurseni ka të bëjë me efektin e kontabilitetit mendor. Ky kurth përbëhet nga njerëzit që i japin një vlerë subjektive parasë bazuar në origjinën e saj; Prandaj, nëse një shumë ju vjen më lehtë ose papritur, zakonisht e shpenzoni më shpejt. Të fitosh para më lehtë ose t’i marrësh ato në mënyrë të papritur për një dhuratë ose çmim do të thotë që, jo ta kursejmë atë shumë, ne zgjedhim t’i shpenzojmë më shpejt.
5.Aversion ndaj mundësisë
Sapo patë që ai celular që ju pëlqen aq shumë është në shitje. Këtë muaj tashmë keni bërë shumë shpenzime dhe do të dëshironit të kurseni pak, por si mund ta humbisni atë mundësi nëse pas disa javësh rritet çmimi? Aversioni ndaj mundësive ju bën të bini në grackën e blerjeve të nxituara. Studimet si ai i botuar në Frontiers in Psychology na tregojnë se kjo karakteristikë nuk është një paragjykim njohës. Është e vërtetë që nxitet nga një faktor emocional – si do ta kaloj këtë ofertë? – por e vërteta është se ajo lidhet më shumë me mënyrën tonë të përpunimit të informacionit. Ne nuk e kuptojmë se është një kurth. Marketingu është i aftë për të na manipuluar dhe apelon tek menjëherësia dhe emocionet tona. Kjo shpjegon pse dyqanet përgatisin disa strategji psikologjike për të favorizuar qëllimin tonë të blerjes. Dhe gjëja më e zakonshme është që ne e marrim karremin.
6.Krahasimi social
Fqinji juaj sapo bleu një makinë të re. Bashkëpunëtori juaj bleu një fustan që ju magjeps. Në takimin e fundit me familjen tuaj, vëllai juaj po fliste për udhëtimin e fundit që bëri. Mjedisi social është ai skenar në të cilin të gjithë ekspozojnë blerjet dhe përvojat e tyre; ato për të cilat edhe ju ëndërroni herë pas here. Një kurth tjetër psikologjik që ju pengon të kurseni ka të bëjë me krahasimin social. Shumë nga blerjet tuaja bëhen në mënyrë që të mos jeni më pak se të tjerët dhe të keni të njëjtat gjëra që kanë të tjerët. Janë veprime që ndonjëherë ne të gjithë i kryejmë në mënyrë të pandërgjegjshme, të kushtëzuara nga moda dhe ngjitja psikosociale. Emocionet tona kushtëzojnë impulsin tonë të blerjes, duke na çuar në blerjen e produkteve që jo gjithmonë na duhen.
Strategji që do t’ju lejojnë të kurseni në afat të gjatë
Ekziston një libër shumë interesant i titulluar Simple Wealth: The Practical Guide to Transform Your Relationship with Money and Live in Abundance (2021) nga Holly Morphew, një eksperte financiare. Në këtë vepër ai na thotë se, për të kursyer, duhet të përmirësojmë mentalitetin që kemi për paranë. Ndonjëherë, edukimi ynë na kushtëzon dhe na bën të jemi më impulsivë dhe më pak kursimtarë. Le të shohim disa strategji bazë për të përmirësuar trendin dhe për të kursyer më shumë në afat të gjatë:
Mbuloni borxhet tuaja.
Shmangni blerjet impulsive.
Vendosni një kufi shpenzimi në kartën tuaj të kreditit.
Analizoni shpenzimet tuaja dhe eliminoni ato të panevojshme.
Jini të vetëdijshëm për emocionet tuaja përpara se të blini.
Bini dakord për një plan shpenzimesh dhe kursimesh me familjen tuaj.
Aplikoni një mentalitet të kursyer: mos konsumoni ose shpenzoni më shumë seç duhet.
Plani: Vendosni shumën që dëshironi të kurseni (për shembull, 20% të pagës suaj).
Pagesa me para në dorë është një strategji mendore për t’u ndërgjegjësuar për përdorimin e parave tuaja.
Jini të vetëdijshëm për kurthet psikologjike që ju pengojnë të kurseni të përshkruara këtu.
Po kështu, mbani gjithmonë në mend komponentin motivues. Vizualizoni atë që mund të arrini nesër nëse kurseni një sasi të vogël çdo muaj. Kjo strategji mund të jetë një aleat i thjeshtë mendor për të përdorur kartën tuaj të kreditit pak më pak.
Kursimi, një sjellje psikologjike që mund ta përdorni në avantazhin tuaj
Për të përfunduar, duke qenë se situata jonë aktuale është gjithnjë e më komplekse dhe e ndryshueshme, nuk është kurrë e dëmshme të zhvillojmë strategji të reja kursimi për të pasur gjithmonë në dorë “jastëkun tuaj ekonomik”. Dhe, megjithëse kjo sjellje vërehet gjithmonë nga një këndvështrim financiar, e vërteta është se ajo filtrohet nga variabla psikologjikë shumë të rëndësishëm.
Njohja e tyre, vendosja e emocioneve, motivimit dhe fokusit mendor në favorin tuaj do t’ju lejojë të jetoni shumë më mirë. Kursimi, më shumë se një virtyt, është një sjellje që ne të gjithë mund ta përmirësojmë dhe promovojmë. Filloni sot!
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
