Thënia e Frederik Dodson, “Lëvizni vëmendjen tuaj dhe ju do të ndryshoni emocionet tuaja. Ndryshoni emocionet tuaja dhe ju do të lëvizni vëmendjen tuaj,” përmbledh në mënyrë të shkurtër dhe të thellë një të vërtetë thelbësore për dinamikën e brendshme të njeriut dhe ndërveprimin e tij me mjedisin social.
1.Vëmendja si një mjet ndryshimi emocional
Në psikologji, vëmendja konsiderohet si procesi i fokusimit të qëllimshëm të ndërgjegjes në elemente specifike të përvojës sonë. Ajo është ura mes perceptimit dhe reagimit emocional. Kur vëmendja jonë zhvendoset nga një aspekt i caktuar i realitetit në një tjetër, ne ndryshojmë mënyrën se si përjetojmë atë situatë dhe ndoshta edhe emocionet tona. Nga një perspektivë neuropsikologjike, përqendrimi i vëmendjes në elementë pozitivë apo neutrale mund të ulet aktivizimi i zonave të trurit të lidhura me ankthin dhe stresin, duke sjellë kështu një ndryshim në gjendjen emocionale. Kjo është baza e praktikave mindfulness dhe terapive kognitive, që fokusohen në modifikimin e vëmendjes për të ndryshuar gjendjen emocionale.
2.Emocionet si faktor që ndikon në fokusin dhe vëmendjen
Nga ana tjetër, emocionet janë ngarkesa energetike që formësojnë fokusin tonë. Kur ndiejmë një emocion të fortë, ai drejton vëmendjen tonë në mënyrë selektive drejt asaj që është shkaktari apo objekti i emocioneve. Për shembull, frika na bën të përqendrohemi në rrezikun potencial; gëzimi na bën të kërkojmë stimuj që lidhen me atë ndjenjë pozitive. Kështu, ndryshimi i emocioneve përmes teknikave si rregullimi i emocionit, meditimi, apo aktivitetet kreative, ndikon edhe në mënyrën sesi ne drejtojmë vëmendjen. Kjo krijon një cikël të vetëmbështetur ku emocionet dhe vëmendja ndikohen reciprokisht.
3.Dimensioni social i ndërveprimit mes vëmendjes dhe emocioneve
Nga një këndvështrim sociologjik, emocionet dhe vëmendja nuk janë fenomene individuale, por shumë të ndikuara nga faktorë socialë. Në kontekste të ndryshme shoqërore, mënyra se si ne drejtojmë vëmendjen dhe si përjetojmë emocionet përcaktohet nga normat, pritshmëritë dhe konteksti kulturor. Për shembull, në një ambient pune me presion të lartë, vëmendja e punonjësve shpesh drejtohet drejt detyrave që kërkojnë përqendrim maksimal, duke modifikuar emocionet e tyre për të përballuar stresin. Në një grup social mbështetës, emocionet pozitive dhe vëmendja ndaj elementëve shoqërorë forcohen, duke përmirësuar mirëqenien emocionale.
Kjo ndërveprim shpjegon se si individët mund të ndryshojnë qëndrimin emocional dhe fokusin e tyre përmes ndërveprimit social dhe se si këto elementë ndikojnë në përshtatjen dhe zhvillimin personal.
4.Impikimet praktike dhe përfundimi
Thënia e Dodson-it është një ftesë për të kuptuar fuqinë e vetëdijshme që ka individi në menaxhimin e emocioneve dhe vëmendjes. Në psikoterapi, arsyeja pse teknikat e ndryshimit të fokusit janë efikase qëndron pikërisht në këtë lidhje të ngushtë mes vëmendjes dhe emocionit. Në marrëdhëniet sociale, të kuptuarit se si emocionet na orientojnë vëmendjen, dhe anasjelltas, ndihmon në zhvillimin e inteligjencës emocionale dhe aftësisë për empati.
Në përmbledhje, kjo thënie thekson një realitet dinamik dhe të ndërlikuar: qëndrimi ynë emocional dhe fokusimi ynë janë të lidhura në mënyrë të pandashme dhe ndikojnë në njëri-tjetrin. Duke marrë kontroll mbi vëmendjen, ne kemi fuqinë të ndryshojmë emocionet tona dhe në të njëjtën kohë, duke ndryshuar emocionet, mund të modifikojmë fokusin tonë. Ky është një mekanizëm thelbësor për mirëqenien psikologjike dhe për mënyrën se si ndërveprojmë me botën.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
