Çfarë është liria? Nëse i bëni adoleshentit tuaj këtë pyetje, mos u habitni nga përgjigjja e tij: “Liria është të bësh atë që dua”. Kjo është të bësh mirë, sikundër edhe keq? Meqenëse e keqja mbart me vete pasoja serioze, liria na jep mundësinë të zgjedhim midis të mirave të ndryshme që janë në dispozicion tonë. Si mund t’i bëjmë të rinjtë tanë të vetëdijshëm për këtë të vërtetë? Nuk është çështja t’u thuash: “Ju nuk mundeni”, por përkundrazi: “Ju mund të bëni gjithçka, por gjithçka ka pasoja”.
I lirë është ai që ndërton lumturinë larg nga tirania e kënaqësisë dhe nga vështrimi i të tjerëve.
Është e rëndësishme që të rinjtë të kuptojnë se aftësia fizike nuk jep menjëherë aftësi morale dhe se morali nuk është aty për të detyruar dhe obliguar, por më tepër për të çliruar.
Nëse vajza jonë ka filluar pirjen e duhanit, le të flasim me të sinqerisht, por pa e mbingarkuar dhe ta lëmë të reflektojë për atë që e shtyu ta bëjë këtë. Grupi i miqve të saj pinë duhan dhe ajo u ndie e lënë jashtë vëmendjes, ose kishte frikë të mos shihej si një humbëse nga të tjerët, ose donte të merrte një qëndrim të caktuar … Dhe atëherë mbase do të vijë një kohë kur ajo dëshiron ta lërë, dhe që këtu ka nisur vështirësia. “Nëse nuk mund t’i thuash më trupit:” Nuk më duhet kjo substancë “, nëse nuk mund të bësh më pa të, atëherë je bërë pak i varur, skllav i trupit tënd, kështu që ke humbur njëfarë lirie”.
Droga, alkooli, lojërat video, impulset seksuale na bëjnë edhe më shumë skllevër.
Duhet t’i tregojmë djalit adoleshent se alkooli, si dhe seksualiteti, nuk janë të këqija në vetvete, me të vërtetë seksualiteti është veçanërisht i bukur dhe i mirë, është shprehja e dashurisë përmes trupit tonë. Por është përdorimi që ne u bëjmë atyre që mund t’i bëjë ata të dëmshëm. Prandaj është e nevojshme që personi të përdorë shpirtin e tij për të drejtuar trupin. Lejimi i vetes që të drejtohet vetëm nga dëshirat e trupit na bën të humbasim lirinë tonë.
Kjo humbje lirie shpesh rezulton nga konfuzioni midis kënaqësisë dhe lumturisë. Ne vëzhgojmë se si kënaqësia është e menjëhershme dhe për këtë arsye tërheqëse. Sidoqoftë, ajo përfundon shpejt. Nga ana tjetër, lumturia ndërtohet, por mund të zgjasë me kalimin e kohës.
Në lumturi ka kënaqësi, por në kënaqësi nuk ka gjithmonë lumturi … Ata që ndërtojnë lumturinë larg tiranisë së kënaqësisë dhe mendimit të të tjerëve janë të lirë.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi aleteia.org
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
