Lodhja nga vendimet që duhet të marrësh është mbingarkesa mendore që shfaqet pas marrjes së shumë vendimeve. Ndodh kur ju duhet të merrni një vendim të menduar dhe të informuar. Si mund ta zvogëlojmë?
Ne e kalojmë pjesën më të madhe të ditës duke marrë vendime. Disa të lehta, disa më komplekse, por gjithmonë vendime, në fund të fundit. Dhe vendosja kërkon shumë energji mendore. Por çfarë ndodh kur nuk e kuptojmë se duhet të marrim kaq shumë vendime? Përfundojmë duke aktivizuar “pilotin automatik”, apo duke vendosur pa u menduar, një tjetër karakteristikë e lodhjes në vendimmarrje.
Çfarë është lodhja nga të marrit vendime?
Po flasim për lodhje mendore që ndodh kur jemi të mbingarkuar sepse kemi marrë shumë vendime. Kjo shkakton stres dhe i bën vendimet tona as të menduara dhe as optimale. Një lodhje që shpesh e kemi të vështirë ta identifikojmë.
E quajtur edhe lodhje nga vendimet, është një koncept që ka pasur njëfarë suksesi vitet e fundit dhe është bërë popullore. Karakterizohet nga përkeqësimi dhe lodhja, të cilat na bëjnë të zgjedhim pa reflektim adekuat, nëpërmjet një “piloti automatik” që shfaqet për shkak të kësaj lodhjeje mendore. Kjo pamje është e krahasueshme me rraskapitjen fizike, e cila mund të jetë në qendër të stresit, keqardhjeve dhe sjelljeve që lidhen me zvarritjen.
Pasojat e lodhjes së vendimeve
Lodhja nga vendimet sjell me vete një sërë pasojash. Përveç vetë lodhjes mendore, mund të shkaktojë sa vijon:
Vështirësi për të menduar me kujdes.
Marrje vendimesh “pa u menduar” ose shpejt.
Veprime dhe vendosje me “autopilot” të aktivizuar.
Pendesë për vendime të gabuara.
Si të përballeni me lodhjen nga vendimmarrjet? Hapat e parë
Janë dy hapa kyç që mund të na ndihmojnë të përballemi me lodhjen nga vendimmarrjet. Pasi të jetë bërë kjo, është koha për të mësuar se si ta parandaloni atë.
Analizoni vendimet që do të merren
Hapi i parë në adresimin e lodhjes së vendimeve është të analizojmë të gjitha vendimet që duhet të marrim. Është e rëndësishme në këtë pikë të identifikojmë nëse na takon ne të marrim vendime apo jo. Le të pyesim veten: “A është përgjegjësia ime apo e dikujt tjetër?”
Transferimi i përgjegjësive
Nëse vendimet që “duhet” të marrim nuk janë në dorën tonë, është koha t’ia raportojmë ato personit në fjalë. Prandaj, le të mësojmë të delegojmë. Marrim vendime për të mos marrë përgjegjësinë e të tjerëve.
Si të reduktoni lodhjen nga vendimmarrjet?
Pasi të kemi identifikuar përgjegjësitë tona reale, domethënë atë që duhet të vendosim realisht dhe pasi të kemi deleguar detyrat kur është e nevojshme, është koha për të reduktuar lodhjen mendore. Si mund ta bëjmë?
Vendosni një renditje prioritetesh
Tani kemi identifikuar detyrat tona; është koha për t’u dhënë atyre prioritetin e duhur. Mund t’i transkriptojmë në letër, në tre kolona të ndryshme: “urgjente”, “e rëndësishme”, “mund të presë”.
Ne rendisim të gjitha aktivitetet tona në secilën nga këto kolona sipas renditjes së përparësisë. Kjo do të ndihmojë në uljen e lodhjes së vendimeve sepse do të fillojmë detyrat e “parkimit” që nuk janë aq urgjente, duke reduktuar kështu ndjenjën e stresit.
Praktikoni kujdesin për veten
Reduktimi i lodhjes nga marrja e vendimeve nuk ka të bëjë vetëm me identifikimin e vendimeve që jeni në gjendje të merrni dhe prioritetin e tyre. Ka të bëjë edhe me kujdesin ndaj vetes. Për të reduktuar këtë lodhje, është gjithashtu thelbësore të kujdeseni për zakonet tuaja të jetesës. Kjo përfshin ushqimin e mirë (në mënyrë të ekuilibruar dhe shmangien e ushqimeve jo të shëndetshme midis vakteve), gjumin e orëve të nevojshme (higjiena e gjumit është shumë pozitive) dhe mbajtjen e një rutine dhe orare të qëndrueshme.
Kush ka më shumë gjasa të vuajë nga lodhja e vendimmarrjeve?
Njerëzit në profesione ku duhet të merren shumë vendime gjatë ditës (veçanërisht vendime komplekse ose të rëndësishme) kanë më shumë gjasa të vuajnë nga lodhja në vendimmarrje. Këtu përfshihen, për shembull, mjekët, sipërmarrësit, menaxherët, etj. Nga ana tjetër, njerëzit që priren të përtypin shumë mund të jenë më të prirur ndaj këtij lloji lodhjeje. Sepse? Sepse përtypja i lodh (kërkon një investim të madh energjie); nëse kësaj i shtojmë edhe detyrimin për të vendosur, ndjenja e rraskapitjes mendore shumëfishohet.
Rëndësia e kushtimit të vëmendjes
Ndërsa ka njerëz që janë në rrezik më të madh për të vuajtur nga lodhja e vendimeve, e vërteta është se ne të gjithë mund të vuajmë prej saj me raste, ose më shumë se një herë në jetë. Mund ta parandaloni duke i kushtuar vëmendje simptomave të saj të hershme, të cilat zakonisht përfshijnë lodhje mendore, por ndonjëherë edhe lodhje fizike. Nga ana tjetër, të mësuarit për të identifikuar përgjegjësitë tona reale, për t’i dhënë përparësi detyrave, për të planifikuar kohën tonë dhe për të shtyrë vendimet më pak të rëndësishme, mund të na ndihmojë të reduktojmë këtë mbingarkesë mendore.
Dhe mbi të gjitha, kujdesuni për veten! Do të na ndihmojë të rikuperojmë energjinë për të vazhduar punën në jetën tonë të përditshme. “Kujdesi për veten nuk është humbje kohe; Vetëkujdesi e bën përdorimin e kohës më të qëndrueshme.” -Jackie Viramontez-
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.