Sa e vështirë ishte për mua të mësoja t’i thosha “jo” asaj që nuk doja të bëja! Megjithatë, ky mësim ka qenë thelbësor për mua, sepse përfshin marrjen parasysh të asaj që dua, asaj që dëshiroj dhe asaj që meritoj.
Ne jetojmë në një shoqëri ku gjithçka duhet të jetë perfekte, efikase dhe e lumtur. T’u thuash po planeve dhe kërkesave që na bëjnë është bërë një rregull i pashkruar.
Po -ja është bërë një ligj i përsosur për çdo kërkesë në mjedisin tonë. Në këtë kuptim, mësova se vepron si një helm që shteron thelbin tonë. Pa e kuptuar, ajo na dobëson dhe përkeqëson derisa nuk jemi në gjendje të japim më shumë nga vetja.
Ndonjëherë mbetemi të pavetëdijshëm për gjërat që na duhen dhe për pasojë emocionet si zbrazëtia apo vetmia na mposhtin. Prandaj, do t’ju tregoj se si mësova të eci në këto shtigje, atë në të cilën duhej të thosha: kam nevojë të të them jo, t’i them po vetes.
“Të thuash po” do të thoshte të merrja parasysh dëshirat dhe nevojat e mia. “T’u thuash një jo” të qetë, të kujdesshme, të përulur dhe të sinqertë të tjerëve ishte një akt shumë i fuqishëm dhembshurie për veten. Ai përfshinte fillimin për të përkëdhelur veten, duke analizuar me qetësi mesazhet që trupi dhe mendja ime po përpiqeshin të materializonin dhe të ndërgjegjësonin. Si mësova të them jo?
T’u thuash jo të tjerëve, t’i thuash po vetes, ndihmon për të marrë parasysh nevojat tuaja.
Si mësova të them jo?
Kur nga thellësia e shpirtit lind nevoja urgjente për t’i thënë jo një plani, një akti, një ngjarjeje, një takimi, një përqafimi ose një thirrjeje, duhet marrë parasysh. Shumë në mendje.
Fillova të thosha jo kur kuptova se duke vepruar kështu po ndërgjegjësohesha për një pjesë timen që e kisha braktisur në një cep të Unit tim. Sepse të jetosh përherë për të tjerët do të thotë të ndalosh ta bësh atë për veten tënde.
Nuk dija si të thosha jo pa i lënduar të tjerët. Kisha frikë se çfarë do të mendonin ose si do të reagonin ndaj refuzimit tim.
Merreni me fajin
Faji është një nga censuruesit tanë kryesorë. Megjithatë, është e nevojshme për ta bërë atë. Unë do t’ju them një sekret: ky emocion është i përkohshëm. Nuk do të zgjasë përgjithmonë, as nuk do të vendoset përgjithmonë në zemrën tuaj. Çdo gjë ka një fillim dhe një fund, gjithçka ndodh. Dhe faji do të jetë gjithashtu.
Unë mendoj se ne të gjithë mësojmë të themi jo në një moment të jetës sonë. Askush nuk lind natyrshëm i sigurt. Pohimi nuk është një sjellje e përcaktuar gjenetikisht, por fitohet përmes përvojës.
Ndër strategjitë që më ndihmuan më shumë – dhe më ndihmuan – për t’u përballur me ndjenjën e fajit është vendosmëria. Të jesh këmbëngulës do të thotë të shprehësh lirisht atë që mendojmë, atë që ndjejmë dhe atë që duam, në mënyrë transparente dhe të sinqertë. Për më tepër, është një proces mësimor që është jashtëzakonisht transformues.
Të jesh i sigurt do të thotë të bashkosh atë që mendoj me atë që ndjej, në mënyrë që personi tjetër ta kuptojë atë. Disa shembuj të përgjigjeve të sigurta që kam përdorur gjatë viteve janë si më poshtë:
Unë nuk do të shkoj në këtë takim sepse jam i rraskapitur dhe kam nevojë të pushoj.
Nuk dua ta shoh këtë film sepse filmat horror më trembin.
Nuk do ta kaloj natën në spital sepse përfundoj i rraskapitur mendërisht.
Më pyetët më parë nëse do të ngjiteshim në qendër; E shihni, nuk më pëlqen tani.
Ajo që më ke thënë më ka shqetësuar sepse më ka bërë të turpërohem dhe të poshtëruar, nuk dua të ndihem më kështu; kështu që ju lutem mos e bëni më.
E vlerësoj që kujdesesh për mua, por të bësh vazhdimisht pyetje më lodh, të lutem mos ji kaq këmbëngulës.
Të mësosh të thuash jo ishte një akt jashtëzakonisht çlirues. Sepse për herë të parë pas një kohe fillova të merrja parasysh atë që doja në atë moment. Fillova të vlerësoj mendimet, ndjenjat dhe dëshirat e mia.
Të thuash jo inkurajon t’i japësh përparësi vetes!
Të thuash jo është një domosdoshmëri
Të thuash jo është një domosdoshmëri fizike dhe psikologjike. Për mua ishte. Sepse kur shmangim të themi jo për diçka që na dembelos, na lëndon, na mbyt ose na mundon, ne po bëjmë që të ulet vetëvlerësimi.
Vetëvlerësimi im e bëri atë, shumë. Duke vënë në radhë të parë njerëzit e tjerë, ku isha unë? Epo, në sfond. Në sfond aq e dhimbshme sa u ndjeva si një dështim.
Realiteti është se çdo natë të jetës sonë ne flemë me veten tonë. Gjithmonë. Kjo nuk dështon kurrë. Dhe kur shkoni për të fjetur dhe mendoni se keni bërë gjithçka që është e mundur për të tjerët, por e keni lënë veten në plan të dytë, ku është vetëvlerësimi juaj?
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
