Kur mendojmë për çiftet që qëndrojnë bashkë për dekada, shpesh na vijnë në mendje romancat e bukura të filmave apo momentet magjike të dashurisë së rinisë. Por realiteti psikologjik është ndryshe: dashuria që zgjat nuk është vetëm romancë, ajo është një strukturë komplekse e përkushtimit, respektit dhe bashkëpunimit.
Psikologjia e marrëdhënieve ka identifikuar disa elementë kryesorë që dallojnë çiftet që qëndrojnë së bashku për shumë vite nga ato që shpërbëhen pas pak kohësh. Këta elementë nuk janë sekret magjik, por praktikë e përditshme.
Përkushtimi mbi emocionin momental – John Gottman, një nga studiuesit më të njohur të martesave, ka vërejtur se çiftet që mbijetojnë krizave nuk janë ato që nuk kanë konflikte, por ato që i zgjidhin ato me respekt dhe komunikim efektiv. Përkushtimi nënkupton vendosjen e lidhjes mbi ndjenjat e përkohshme të irritimit apo zhgënjimit. Ky është një sekret që duket i thjeshtë, por kërkon vetëdije dhe durim.
Mirënjohja dhe vlerësimi i vogël – Çiftet që qëndrojnë bashkë për dekada i japin rëndësi gjërave të vogla: një fjalë mirënjohjeje, një buzëqeshje në mëngjes, një mesazh i thjeshtë. Esther Perel sugjeron se vlerësimi i partnerit për gjërat që bën çdo ditë, edhe ato të dukshme të zakonshme, krijon një atmosferë respekti dhe lidhjeje që nuk shuhen me kalimin e viteve.
Bashkëpunimi në vend të konkurrencës – Çiftet e suksesshme e shohin marrëdhënien si një ekip. Problemet nuk janë betejë ku dikush duhet të fitojë; ato janë sfida që kërkojnë zgjidhje së bashku. Kjo qasje kooperative ndihmon në ruajtjen e një ambienti të sigurt emocionalisht dhe përforcon ndjenjën e partneritetit.
Ruajtja e hapësirës personale – Dashuria nuk do të thotë shkrirje totale. Çiftet që qëndrojnë bashkë e dinë se secili ka nevojë për identitetin dhe hobet e veta. Bell hooks thotë se dashuria e shëndetshme i lejon individët të rriten brenda marrëdhënies, duke sjellë energji dhe entuziazëm të rinj në lidhje.
Përshtatja ndaj ndryshimeve – Jeta sjell sfida: fëmijë, karrierë, humbje, sëmundje. Çiftet që qëndrojnë bashkë për dekada janë fleksibël dhe të gatshëm të ndryshojnë së bashku. Psikologët e quajnë këtë qëndrueshmëri bashkëshortore: aftësia për të përballuar sfidat duke ruajtur lidhjen.
Në vend të përfundimit…
Çiftet që qëndrojnë bashkë për dekada nuk e mbështesin dashurinë vetëm në pasionin e parë ose romantizmin e çasteve të veçanta. Ata e ndërtojnë dashurinë çdo ditë, me respekt, vëmendje, përkushtim dhe aftësinë për t’u rritur së bashku. Në fakt, dashuria afatgjatë është më shumë strukturë dhe praktikë se emocion, dhe pikërisht kjo e bën të fortë dhe të qëndrueshme.
Në fund, romanca mund të ndezë zjarrin, por forca e qëndrueshme e lidhjes qëndron në ato zgjedhje të heshtura dhe të përditshme që çifti bën për njëri-tjetrin.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
