Gratë shpesh e përshkruajnë amësinë si një nga përvojat më të veçanta të jetës së tyre. Por ky, më shumë se një perceptim subjektiv, është një fakt. Trupi i gruas që nga fillimi i shtatzënisë fillon të pësojë ndryshime të shumta dhe këtë e dinë dhe e presin të gjithë. Ajo që nuk merret gjithmonë në konsideratë është se si mëmësia e ndryshon trurin dhe çfarë ndikimi kanë këto ndryshime në jetën e përditshme të grave.
Shumë gra shtatzëna dhe nëna të reja raportojnë humbje të kujtesës, vështirësi në përqendrim dhe shpërqendrim, si dhe rritje të ndjeshmërisë dhe intensitetit emocional.
Këto ankesa jo gjithmonë dëgjohen dhe trajtohen siç duhet dhe madje mund të shqetësojnë gruan. Megjithatë, këto janë procese të natyrshme dhe të dobishme për të adresuar sfidën e amësisë.
Si e ndryshon trurin mëmësia?
Hormonet janë kryesisht përgjegjës për ndryshimet e shumta që trupi dhe truri përjetojnë me amësinë. Estrogjeni, progesteroni dhe prolaktina gjenerojnë ndryshojnë madhësinë dhe strukturën e trurit, duke shkaktuar deficite njohëse dhe shqetësime emocionale të përmendura më sipër.
Disa studime tregojnë se humbja e lëndës gri ndodh në zona të ndryshme të trurit me amësinë. Madhësia e trurit mund të ulet deri në 7% gjatë shtatzënisë dhe në muajt e parë të jetës së foshnjës. Megjithatë, kjo nuk tregon humbje të fakultetit apo inteligjencës; përkundrazi, nënkupton një riorganizim që lejon optimizimin e funksioneve të trurit për amësinë.
Plasticiteti magjepsës i trurit
Truri është një organ plastik me përshtatshmëri të madhe. Për shembull, me ardhjen e adoleshencës, bëhet krasitja sinaptike e cila eliminon lidhjet e panevojshme neuronale, duke rritur kështu efikasitetin e më të përdorurve.
Një fenomen i ngjashëm ndodh edhe gjatë amësisë. Truri i gruas është modifikuar për ta lejuar atë të bëjë punën e saj në mënyrë optimale. Ndryshimet kryesore janë si më poshtë:
Përmirëson funksionimin e fushave që lidhen me ndjeshmërinë, socializimin dhe teorinë e mendjes. Kjo i mundëson nënës të jetë më pranuese ndaj nevojave dhe kërkesave të foshnjës së saj dhe t’u përgjigjet më mirë atyre.
Humbja e kujtesës dhe vështirësia në përqendrim ndodhin sepse e gjithë vëmendja përqendrohet tek fëmija dhe të gjitha burimet i dedikohen përpunimit të informacionit për fëmijën.
Në muajt pas lindjes, vërehet një aktivizim më i madh i amigdalës kur fëmija qan. Kjo gjeneron një gjendje alarmi që e udhëzon nënën për t’iu përgjigjur shqetësimit të foshnjës. Megjithatë, më vonë do të aktivizohen zona të tjera, si hipokampusi, pasi mësimi tashmë ka ndodhur dhe e qara nuk gjeneron më aq ankth, përkundrazi është më e lehtë për gratë ta interpretojnë.
Aktivizimi më i madh i korteksit orbitofrontal ndodh si përgjigje ndaj shprehjeve të fytyrës së foshnjës, veçanërisht atyre të gëzimit ose lumturisë. Këto veprojnë si përforcues për nënën dhe nxisin lidhjen mes saj dhe foshnjës së saj.
Çfarë tjetër duhet të dini se si mëmësia ndryshon trurin?
Studimi që ka analizuar se si mëmësia ndikon në trurin e një gruaje ofron të dhëna të tjera interesante.
Për shembull, është zbuluar se tek gratë që kanë vështirësi në lidhjen me fëmijën e tyre, këto ndryshime të trurit ndodhin në një masë më të vogël. Ky është rasti, për shembull, me gratë që vuajnë nga depresioni pas lindjes ose që tregojnë sjellje të pakujdesshme ose të pavëmendshme ndaj të porsalindurit.
Nga ana tjetër, disa nga këto ndryshime të trurit zhduken pasi fëmija është gjashtë muajsh; të tjerat vazhdojnë pas dy vjetësh ose madje mbulojnë të gjithë fëmijërinë e hershme të fëmijës.
Krahas kësaj, studimet e bëra te meshkujt tregojnë se ata nuk i përjetojnë ndryshimet e sipërpërmendura në lidhje me atësinë e tyre.
Përfundime
Megjithëse shkaqet fiziologjike dhe natyrore shpjegojnë shumë nga dëmtimet njohëse të shprehura nga nënat, mungesa e gjumit dhe mbingarkesa e detyrave gjithashtu luajnë një rol të rëndësishëm.
Këta dy faktorë kontribuojnë në rritjen e vështirësive të kujtesës, ndaj është thelbësore të përpiqeni të pushoni dhe të merrni ndihmë nga rrjeti i mbështetjes sociale.
Përgatiti Orjona Tresa | Burimi La Mente e Meravigliosa
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
