Koncepti i të menduarit strategjik u zhvillua fillimisht në marketing dhe biznes në përgjithësi. Megjithatë, ajo mund të aplikohet edhe në dimensione të tjera, pasi është dëshmuar të jetë një qasje shumë e dobishme.
Të mendosh në mënyrë strategjike do të thotë të shikosh të tashmen me një perspektivë largpamëse. Me fjalë të tjera, do të thotë të parashikosh efektin e veprimeve, të kesh një vizion afatgjatë, krijues dhe të orientuar drejt arritjes së objektivave specifike.
Siç sugjeron vetë shprehja, të menduarit strategjik përfshin miratimin e një strategjie. Po flasim për një plan veprimi të koordinuar që synon të arrijë një qëllim të rëndësishëm. Kjo ide u përdor fillimisht në kontekstin e luftës, dhe më pas u përhap në botën e punës. Megjithatë, siç e kemi parashikuar tashmë, mund të përdoret për çdo qëllim tjetër.
Karakteristikat e të menduarit strategjik
Gjëja e parë për të thënë për të menduarit strategjik është se ju nuk e studioni ose mësoni atë nga një manual. Shumë e krahasojnë atë me veprimin e ecjes, notit ose çiklizmit. Nuk është një koncept teorik, por diçka që mësohet përmes praktikës.
Ne mendojmë në mënyrë strategjike kur plotësojmë karakteristikat e mëposhtme:
Ne e dimë se ku duam të shkojmë. Duhet të ketë një qëllim ose qëllim të mirëpërcaktuar, përndryshe çdo strategji bëhet e pakuptimtë.
Ne e dimë se ku jemi. Është e nevojshme të jeni në gjendje të përcaktoni situatën aktuale dhe distancën nga qëllimi që duhet arritur.
Ne e dimë se si të përcaktojmë rrugën që duhet ndjekur. Ky është thelbi i strategjisë. Kërkon të planifikoni se si do ta arrini qëllimin tuaj.
Ne dimë të vetëvlerësojmë dhe korrigjojmë veten. Mendimi strategjik kërkon fleksibilitet për të monitoruar vazhdimisht atë që bëjmë dhe kështu të jemi në gjendje të ripërcaktojmë drejtimin tonë.
Për të menduar në mënyrë strategjike, keni nevojë për realizëm, aftësi për të reflektuar, për të sintetizuar dhe për të pasur një vizion të përgjithshëm . Këto aftësi nuk dalin nga hiçi, ato duhet të zhvillohen përmes praktikës.
Tre këshilla për zhvillimin e të menduarit strategjik
Ka disa aftësi që ndikojnë në të menduarit strategjik, tre në veçanti janë vendimtare sepse lejojnë zhvillimin e konceptit qendror të kësaj qasjeje: strategjisë. Këto aftësi janë:
•Aftësia për t’u çliruar nga disa modele parashikuese. Ju nuk mund të adoptoni një model veprimi dhe t’i përmbaheni atij përgjithmonë. Strategjia rinovohet vazhdimisht. Ju duhet të keni një mendje të hapur për të adresuar, ripërcaktuar dhe menaxhuar pasigurinë. Aftësia për të bërë pyetjet e duhura. Në të menduarit strategjik, pyetjet janë shumë më të rëndësishme se përgjigjet. Pasi të keni përcaktuar pyetjen, tashmë jeni në gjysmë të rrugës.
•Aftësia për të identifikuar pikat kryesore. Është e nevojshme të mësosh të dallosh midis gjërave vendimtare dhe të rastësishme. Njohja se cilët faktorë janë vendimtarë është thelbësore për të ridrejtuar sjelljet tuaja kur është e nevojshme.
•”Mendimi strategjik” nuk është i njëjtë me “planifikimin strategjik”. Në rastin e parë është një aftësi intelektuale. Në të dytën, ka të bëjë me zbatimin e kësaj aftësie ridrejtimi në një situatë apo aspekt konkret.
Ushtrime për zhvillimin e të menduarit strategjik
Ka shumë mënyra për të zhvilluar të menduarit strategjik: të luash shah, të formulosh hipoteza dhe t’i vërtetosh ato, etj. Ato janë efektive në disiplinimin e mendjes në mënyrë që ajo të fitojë aftësinë për të hartuar strategji. Ushtrimet më të përshtatshme janë:
Bëni diçka krejtësisht të ndryshme – Ideja është të bëjmë diçka që nuk është bërë kurrë më parë. Mund të jetë diçka e thjeshtë, si ndryshimi i rrugës për në punë . Duhet t’i kushtoni vëmendje gjithçkaje dhe më pas të shkruani përvojën në një fletë letre për të identifikuar “zbulimet” e reja.
Duke luajtur në imitimin e një modeli – Mekanizmi është i ngjashëm me atë të një loje me role. Ka të bëjë me zgjedhjen e dikujt që e admironi thellësisht dhe duke marrë frymëzim nga mënyra e tyre e të menduarit. Pastaj, gjatë gjithë ditës, silluni sikur të ishim ne ai person. Së fundi, do të jetë e nevojshme të përshkruhet ajo që është zbuluar.
Pyetje të pazakonta – Mundohuni të bëni një pyetje të pazakontë çdo ditë. Nuk duhet të jetë një kërkim informacioni, por një pyetje që të çon në analizë. Ne duhet të përpiqemi të përgjigjemi pa akses në informacion. Formuloni hipoteza. Pastaj bëni disa kërkime dhe kontrolloni. Për shembull, pse sytë janë të rrumbullakët?
Të menduarit strategjik është një aftësi që lehtëson arritjen e qëllimeve që i vendosim vetes. Për këtë arsye mund të aplikohet në çdo fushë. Do t’ju ndihmojë të mendoni më rregullisht, por më e rëndësishmja, të mendoni për suksesin dhe afatgjatë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
