Stresi është një përgjigje natyrore e trupit dhe mendjes ndaj situatave sfiduese ose kërcënuese. Megjithatë, mënyra se si përjetojmë dhe përballojmë stresin mund të ndryshojë në bazë të gjinisë. Studime të shumta në psikologji dhe neurobiologji kanë treguar se gratë dhe burrat shpesh reagojnë ndryshe ndaj stresit, jo vetëm për shkak të faktorëve biologjikë, por edhe për shkak të ndikimeve sociale dhe kulturore.
Dallimet biologjike
Hormonet dhe aksesi në stres – Një nga faktorët kryesorë që ndikon në reagimet ndaj stresit është hormoni kortizol, i cili çlirohet në trup gjatë situatave stresuese. Ndërsa të dyja gjinitë prodhojnë kortizol, gratë gjithashtu kanë nivele më të larta të hormoneve si oksitocina gjatë stresit, një hormon që lidhet me lidhjet emocionale dhe sjellje sociale.
Reagimi “lufto ose ik” vs. “lidhu dhe kujdesu” – Burrat zakonisht shfaqin reagimin klasik të stresit të njohur si “lufto ose ik” (fight or flight), që përfshin një reagim agresiv ose tërheqje nga situata stresuese. Në të kundërt, gratë shpesh shfaqin një reagim të quajtur “lidhu dhe kujdesu” (tend and befriend), i cili përfshin kërkimin e mbështetjes sociale dhe kujdesin për të tjerët si mënyrë për të menaxhuar stresin.
Dallimet psikologjike
Përjetimi emocional i stresit – Gratë janë më të prira të përjetojnë stresin në mënyrë emocionale dhe ta përpunojnë atë përmes ndjeshmërisë dhe bisedës. Kjo i bën ato më të hapura për të folur rreth ndjenjave të tyre, por edhe më të ndjeshme ndaj çrregullimeve si ankthi dhe depresioni.
Strategjitë e përballimit – Burrat shpesh zgjedhin mënyra më praktike ose të shmangies për të përballuar stresin, si p.sh. përfshirja në aktivitete fizike, izolimi ose përdorimi i substancave. Gratë, në anën tjetër, preferojnë të kërkojnë ndihmë, të flasin me një mik/e ose të angazhohen në aktivitete që rrisin ndjesinë e lidhjes emocionale.
Ndikimi i kulturës dhe edukimit gjinor – Roli që shoqëria i cakton burrave dhe grave ndikon ndjeshëm në mënyrën se si ata përballen me stresin. Gratë shpesh mësohen që të jenë më të ndjeshme dhe të shprehin emocionet, ndërsa burrat edukohen të jenë të fortë dhe të mos tregojnë dobësi, çka shpesh rezulton në shtypjen e emocioneve dhe përballje më të vështirë me stresin afatgjatë.
Dallimet gjinore në reagimin ndaj stresit nuk janë vetëm biologjike, por edhe sociale dhe psikologjike. Kuptimi i këtyre dallimeve është thelbësor për zhvillimin e strategjive efektive të menaxhimit të stresit që janë të përshtatura për nevojat individuale. Mbi të gjitha, është e rëndësishme të pranojmë se asnjë reagim ndaj stresit nuk është më i mirë apo më i keq, janë thjesht të ndryshëm dhe kërkojnë qasje të ndryshme për t’u menaxhuar në mënyrë të shëndetshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
