Nëse mendojmë më pak për “kur” dhe më shumë për “si” ne do të jemi zotërinj të kohës, në vend të skllevërve. Ky është një mësim që duhet ta mësojmë nga ata që e kanë mësuar kohë më parë
Sot jemi të gjithë të përqendruar në dimensionin përkohësisht të veprimeve tona. Pra, aq sa gjëja e parë që mendojmë në mëngjes, kur ne nuk kemi bërë ende ndonjë gjë, duhet të jetë vonë. Një paradoks! “Kur” dhe koha janë bërë një prioritet. Për ta kënaqur atë, ne kemi shpikur kurset e menaxhimit të kohës dhe kemi vendosur alarme kudo: me pak fjalë, përpiqemi, në një luftë të pabarabartë, të dominojmë kohën që është mjeshtri i vërtetë i jetës sonë. Ndoshta i japim shumë rëndësi.
Është interesante se ‘si’, për më tepër është një ankth tërësisht modern. Në të kaluarën, kur njerëzit jetonin më pak koha mund të kishte qenë më e rëndësishme, përqendrimi ishte më shumë tek “si”. Kush na e dha këtë mësim? Grekët, dhe para tyre indo-evropianët. Ai më kujtoi një libër që unë e rekomandoj, me vetëdije se titulli mund të trembë “Gjuha e shkëlqyer: 9 arsye për të dashur greqishten” nga Andrea Marcolongo.
Duke treguar me lehtësi shprehitë e kësaj gjuhe, duke zbuluar disa «mistere», dijetari grek shpjegon, përveç shumë gjërave shumë interesante, përdorimin e foljeve greke. Kuptova shumë vonë se përpjekja për t’i përkthyer ato sipas paradigmave tona mendore nuk mund të ketë asnjë efekt. Nga libri i saj ndjeva sikur u kompensova.
Sepse grekët përdorin një formë verbale në vend të një tjetre, jo aq shumë sa vendosin veprimin me kalimin e kohës, por për të përcaktuar ndikimin e saj në jetën tonë, varësisht se si u bë. “Koha, burgu ynë: e shkuara, e tashmja e ardhmja. Shpejt, sot, nesër, vonë. Gjithmonë. Kurrë. Greqishtja e lashtë i kushtoi pak vëmendje kohës… grekët shprehen në një mënyrë që e marrin në konsideratë efektin e veprimeve tek folësi. Ata, të lirë, gjithnjë pyetën se si. Ne të burgosurit gjithmonë pyesim veten kur”.
Autori vazhdon: “Aspekti i foljes u numërua, një kategori e gjuhës greke që i referohet cilësisë së veprimit”, pa një dimension të domosdoshëm kohor.
Është interesante se si “kur” është një ankth tërësisht modern. Në të kaluarën, kur njerëzit jetonin më pak koha mund të kishte qenë më e rëndësishme, përqendrimi ishte më shumë për “si”. Kush na dha këtë mësim? Grekët
Një shembull do ta bëjë më të qartë: aoristin. Në shkollën e mesme ajo bëhet një e kaluar e largët. Aoristi është koha “e pacaktuar, pa kufizime, veprimi është i papërsëritshëm në kohë”. Me këtë, unë përcaktoj një veprim në progresin e tij në pritje të pasojave të tij. Me aoristin unë shpreh një veprim të pezulluar, pa fillim dhe pa fund: “Unë dua”, kur e doni, ju jeni. Edhe pse me një kontakt nostalgjie pranë tij.
Duke menduar për “menaxherin tim”, ideja që ky lexim sugjeron për mua është kjo: po sikur të gjejmë disa “grekë”?
Nëse përpiqemi më shumë për t’u marrë me atë se si, ndoshta nuk do kemi kaq shumë urgjencë për të menaxhuar kohën! Ne do të ishim (edhe pse gjithmonë të mashtruar) më shumë mjeshtra dhe më pak viktima.
Në jetën e punës, për shembull, një menaxher mund të përcaktojë një axhendë takimi paraprakisht, ta respektojë atë rigorozisht (ndoshta edhe të papërshtatshëm) dhe të caktojë një kohë për çdo ndërhyrje, të paracaktuar sipas prioriteteve; mund të shkruajë menjëherë një e-mail për të dalë tek çështja dhe duke folur përpiqet të thotë pak, por e thotë në një mënyrë të strukturuar, kështu që përmbajtja mbetet e shtypur. Këshilla nuk vlen, por çështja është kjo: ‘kur’ është e rëndësishme, por ‘si’ është akoma edhe më shumë.
Burimi / www.linkiesta.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
