Çdo ndryshim në rutinë gjeneron stres, ashtu si ato ndryshime të papritura që rrezikojnë themelet e zonave tona të rehatisë dhe sigurisë. Kush nuk shqetësohet nga këto situata? Pa dyshim shumë. Ndonjëherë kjo frikë nga ndryshimi ndërton një lloj fobie specifike të quajtur “metateziofobia”.
Metathesiofobia është një lloj fobie specifike që shfaqet me një frikë irracionale se çdo rrethanë personale do të ndryshojë. Ekziston një frikë e thellë dhe shqetësuese nga e pasigurta, duke mos ditur se çfarë mund të ndodhë, kur fati ose rastësia ndryshojnë disi nga ajo që është e parashikueshme. Po kështu, është e zakonshme që ky skenar klinik të shoqërohet me fobi të tjera.
Aktualisht, janë përshkruar rreth 470 fobi specifike dhe të gjitha ato përcaktojnë një fenomen gjithnjë e më të zakonshëm në shëndetin mendor. Në këtë mënyrë, megjithëse është e vërtetë që një pjesë e mirë prej nesh vuajnë nga frika e ndryshimit dhe se kjo shpesh zgjon demonin e ankthit, ka karakteristika që përcaktojnë praninë e një fobie. Shihni më poshtë se si shfaqet metathesiofobia.
Karakteristikat që duhet të dini
Shumica e njerëzve që vuajnë nga kjo frikë irracionale e ndryshimit kanë pasur më parë një përvojë negative. Këto janë situata në të cilat njeriu pothuajse nuk e ka kurrë kontrollin, të tilla si humbja e një personi të dashur ose pushimi nga puna.
Zakonisht manifestohet si më poshtë:
Ata nuk dalin kurrë nga rutina e tyre.
Mund të shfaqen sulme paniku.
Ata janë të shqetësuar nga çdo pengesë.
Jeta e tij shoqërore është shumë e përkeqësuar.
Ata nuk pranojnë ftesa për dalje apo festime.
Ata kanë frikë nga e ardhmja e afërt dhe gjithmonë parashikojnë më të keqen.
Ata jetojnë me një ngarkesë të madhe mendimesh irracionale dhe shqetësuese .
Ata nuk pranojnë të ndryshojnë stilin e jetesës për asnjë arsye, qoftë edhe urgjente.
Kjo frikë irracionale zakonisht ndodh me më shumë fobi përveç frikës nga ndryshimi, si tropofobia ose frika nga lëvizja.
Si të dallojmë metathesiofobinë nga një frikë normale e ndryshimit?
Fobitë çojnë në izolim social.
Frika keqpërshtatëse nga metathesiofobia e çon personin në sjellje shmangëse. Papritur, çdo situatë përfundon duke u koduar si një kërcënim. Metathesiofobia, si çdo fobi specifike, gjurmon një frikë jopërshtatëse dhe kufizuese. Do të thotë se në fobi stili ynë i jetesës është plotësisht i kufizuar dhe i dëmtuar.
Cilat janë shkaqet që shpjegojnë këtë fobi specifike?
Nga psikologjia, dihet se fobitë shpesh rezultojnë nga shkaktarët mjedisorë dhe sjelljet e mësuara. Tani, metathesiofobia mund të shkaktohet nga një përvojë traumatike. Siç u tregua më parë, përjetimi i një ngjarjeje negative që ndryshon jetën e një personi e kushtëzon këtë frikë joracionale.
Papritur, çdo ndryshim i mundshëm në rutinë përpunohet në një mënyrë kërcënuese dhe shqetësuese. Në përgjithësi, pacientët fobikë paraqesin aktivizim më të madh në amigdalën cerebrale. Kjo çon në një gjendje vigjilence të vazhdueshme dhe përpunimin e çdo stimuli si rrezik. Janë pamje klinike shumë dobësuese që meritojnë kujdes të specializuar psikologjik.
Trajtimet për metateziofobinë
Metathesiofobia mund të trajtohet; ka disa qasje efektive psikologjike. Duhet të theksohet se gjëja më e rëndësishme në të gjitha rastet është marrja e një diagnoze adekuate. Siç është përmendur tashmë, është e zakonshme që këto kushte të shoqërohen nga realitete të tjera klinike, si depresioni.
Është gjithashtu e zakonshme që t’i drejtoheni terapisë farmakologjike, ose benzodiazepinave për ankthin ose antidepresivëve nëse profesionisti e sheh të përshtatshme.
Kuptimi se si funksionon problemi dhe mekanizmi i frikës përforcohet.
Ofroni zgjidhje/mjete pacientit për t’i vënë ato në praktikë dhe për të çaktivizuar modelin fobik.
Terapia konjitive e sjelljes
Terapia kognitive e sjelljes është më e përdorura si trajtim psikologjik për një pjesë të madhe të sfidave klinike. Është e mundur t’i qasemi diagnozës përmes kësaj qasjeje, falë këtyre burimeve:
Zbuloni mendimet irracionale dhe racionalizoni ato.
Formoni një qasje mendore më pozitive dhe funksionale.
Transformoni qëndrimet dhe frikën negative në qasje më të shëndetshme.
Gjeneroni ndryshime të sjelljes që i lejojnë personit të rimarrë kontrollin e jetës së tij.
Është e rëndësishme të mos e lini të shkojë dhe të kërkoni ndihmë sapo të shfaqet kjo lloj frike irracionale nga ndryshimi . Përndryshe, shëndeti mendor dhe social do të përkeqësohet shumë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
