Mirësia, ashtu si bora që bie qetë mbi tokë, ka fuqinë të zbusë skajet e ashpra të realitetit dhe të rikrijojë një peizazh më të butë emocional. Psikologët shpesh e përshkruajnë mirësinë si një proces të dyfishtë: ajo ndryshon botën e jashtme, por njëkohësisht riformëson brendësinë tonë.
Martin Seligman, një nga themeluesit e psikologjisë pozitive, thekson se aktet e mirësisë rrisin nivelin e “emocioneve të zgjeruara dhe ndërtuese”, të cilat ndikojnë pozitivisht në mirëqenien e përgjithshme të njeriut. Ashtu si bora që i bën njerëzit të ngadalësojnë hapin dhe të marrin frymë më thellë, mirësia krijon një hapësirë të brendshme qetësie dhe stabiliteti.
Bora mbulon pa bërë dallime: mbi çati të vjetra, mbi pemë të zhveshura, mbi tokë të thyer. Po ashtu, mirësia e vërtetë nuk zgjedh duke kërkuar merita. Carl Rogers, një tjetër figurë qendrore e psikologjisë humaniste, e quante këtë “pranim i pakushtëzuar pozitiv”, një formë mirësie që i jep tjetrit ndjenjën e vlerës së natyrshme, pa filtrin e gjykimeve. Në praninë e këtij pranim, psika njerëzore ka aftësinë të shërohet, njësoj siç toka nën dëborë mbledh forca të reja për pranverë.
Efekti i mirësisë nuk është vetëm emocional; ai ka ndikime të drejtpërdrejta biologjike dhe sociale. Barbara Fredrickson argumenton se gjestet e vogla të dhembshurisë aktivizojnë qendra të trurit të lidhura me ndjenjën e afërsisë dhe sigurisë, ndërsa reduktojnë nivelin e kortizolit, hormonit të stresit. Kjo ndodh sepse mirësia krijon një atmosferë psikologjike ngrohtësie—një kontrast i bukur me metaforën e borës, që megjithëse është e ftohtë, sjell një ndjesi të thellë paqeje. Të dyja, bora dhe mirësia, kanë efektin paradoksal të qetësimit përmes ndryshimit që shkaktojnë.
Në marrëdhëniet njerëzore, mirësia shpesh është elementi që ndërton besimin. Psikologia sociale Brené Brown sugjeron se “mirësia është një formë guximi,” sepse kërkon të jemi të prekshëm, të dalim nga vetja dhe të hapim një derë drejt tjetrit. Edhe këtu, metafora e borës është domethënëse: ajo shfaqet pa zhurmë, por transformon tërësisht peizazhin. Mirësia shpesh është e heshtur—një fjalë e thënë butë, një gjest i vëmendshëm, një përqafim në kohën e duhur, por efekti i saj është i thellë dhe i dukshëm në zemrën e atij që e merr.
Sipas Erik Erikson, periudhat e zhvillimit psikologjik kanë nevojë për “dhembshuri dhe mbështetje” që individi të zhvillojë një sens të qëndrueshëm identiteti. Në këtë kuptim, mirësia bëhet një formë simbolike dëbore që shkrin frikën, pasigurinë dhe turpin, duke lënë pas një hapësirë ku njeriu mund të rritet me më shumë vetëbesim dhe qetësi.
Mirësia e mbulon botën jo për ta fshehur, por për t’i dhënë asaj një mundësi të re. Ajo nuk e zhduk dhimbjen, por e zbut; nuk e fshin padrejtësinë, por e sfidon; nuk e ndryshon menjëherë realitetin, por ndryshon mënyrën se si e përballojmë atë. Në një botë ku shpesh dominon nxitimi, tensioni dhe frika, mirësia funksionon si një borë e papritur, një ndalesë, një reflektim, një bukuri e qetë që ngjit mbi gjithçka që prek.
Në fund të fundit, mirësia është një akt krijues. Ajo rishkruan përkohësisht hartën emocionale të njeriut dhe i jep çdo situate një ngjyrë më të butë. Ashtu si bora që shndërron edhe vendet më të zakonshme në peizazhe të mrekullueshme, mirësia na kujton se edhe një botë e përditshme mund të bëhet vend i jashtëzakonshëm kur mbulohet nga dashamirësia e sinqertë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
