Pse superheronjtë janë kaq tërheqës për ne? Le të zbulojmë më shumë mbi moralin e tyre dhe tonin.
Superheronjtë janë në modë. Mjafton të shikoni numrin e madh të filmave kushtuar aventurave të tij. Nga klasikët e Superman dhe Batman, përmes filmave që sjellin superheronj në ekranin e madh për herë të parë, si Wonder Woman, te filmat që bashkojnë disa superheronj, si The Avengers. Çështja është se superheronjtë janë tërheqës. Edhe pse kemi preferenca të ndryshme, ka gjithmonë një superhero që na përshtatet disi.
Pyetja është pse na duken kaq tërheqëse? Një përgjigje e mundshme gjendet në moralin e superheronjve. Superheronjtë janë mbi të mirën dhe të keqen. Superheronjtë e mirë do të bëjnë çmos për të mbrojtur të mirën, ndërsa të këqijtë do të përpiqen të bëjnë të mbretërojë e keqja.
Çfarë është morali?
Secili prej nesh ka një moral, ne kemi një ide se çfarë është e drejtë dhe çfarë është e gabuar. Megjithatë, vetëm për shkak se ne të gjithë kemi moral nuk do të thotë se ne të gjithë kemi të njëjtin moral. Kërkimi i një morali universal u ka dhënë dhimbje koke shumë filozofëve dhe mendimtarëve pa u gjetur. Problemi është se morali që kemi do të udhëheqë mendimet dhe sjelljet tona . Prandaj, ne do t’i gjykojmë si njerëzit “të këqij” që mendojnë ose veprojnë në kundërshtim me bindjet tona morale.
Mund të thuash se morali është një grup vlerash dhe besimesh. Kjo do të thotë, në jetën tonë të përditshme ne do të përshtatemi me rregulla të ndryshme që i konsiderojmë të përshtatshme për të jetuar me të tjerët. Kur këto besime bëhen shumë të rëndësishme për ne, thuhet se ne kemi një bindje të fortë morale, kështu që morali do të ketë një ndikim më të fortë në jetën tonë. Po kështu, kur morali të bëhet më i fortë, ne do të ndjejmë një detyrim moral. Kjo do të thotë, ne do të motivohemi të veprojmë në mbrojtje të asaj që mendojmë se është e drejtë.
Morali i superheronjve
Si është morali i një superheroi? Le të mendojmë për Batman, pavarësisht se ishte një superhero i errët me një të kaluar të dyshimtë, Batman do të sakrifikonte veten për të shpëtuar këdo. Ai madje refuzon të vrasë. Ai është i kënaqur të ndëshkojë keqbërësit duke përdorur dhunën vetëm kur është e nevojshme. Një moral të ngjashëm gjejmë te Supermeni. Ky alien me superfuqi është gjithmonë në anën e drejtësisë dhe përdor superfuqitë e tij vetëm kur është e nevojshme për të luftuar të keqen.
Mund të vazhdojmë kështu me një listë të madhe superheronjsh si Wonder Woman, Black Panther, Thor, Spiderman, Captain America, Invisible Woman, etj. Të gjithë, me veçoritë e tyre, pranojnë të jenë në anën e drejtësisë. Dhe, edhe nëse duhet të sakrifikojnë gjëra të tjera, ata janë të gatshëm të bëjnë gjithçka për të rrëzuar zuzarët. “Detyrimi moral” i tyre është aq i lartë sa sa herë që ndiejnë se dikush nuk është në përputhje me parimet e tyre morale, ndihen të detyruar të bëjnë diçka.
Një situatë tjetër kurioze ndodh kur ata duhet të zgjedhin midis shpëtimit të shumë njerëzve ose vetëm njërit. Normalisht, në këto situata i vetmi person është dikush i afërt me superheroin. Ky vendim midis shpëtimit të dikujt të afërt ose shpëtimit të shumë njerëzve gjeneron disonancë të fortë. Zgjidhja që ata zakonisht gjejnë është të rrezikojnë duke mos marrë një vendim. Kjo është, duke u përpjekur për të shpëtuar të gjithë pa përjashtim.
Morali në jetën tonë të përditshme
Çfarë do të bënim në këto situata? Nëse do të na duhej të zgjidhnim midis shpëtimit të disa të panjohurve ose dikujt që njohim, përgjigja do të ishte personi që njohim. Edhe nëse ata të tjerët do të ishin shumë njerëz, ne me shumë mundësi do të zgjidhnim të shpëtonim njerëzit më të afërt . Dhe morali ynë nuk është aq i fortë sa ai i superheronjve. Edhe nëse kemi bindje të madhe morale, detyrimi ynë moral nuk është aq i fortë sa të veprojmë sa herë që dikush shkel standardet tona morale.
Gjithsesi, kjo është arsyeja pse ne i pëlqejmë superheronjtë. Ose, të paktën, është një nga arsyet, nuk duhet të harrojmë tërheqjen e superfuqive dhe kostumet piktoreske që ato veshin. Superheronjtë përfaqësojnë llojin e njerëzve moralë që të gjithë duam të jemi. Ata veprojnë kur ne do të qëndronim në vend. Ata mbrojnë moralin pa shkelur standardet morale që ruajnë, siç është mosvrasja. Kjo është ajo që i bën ata superheronj dhe jo superdjallëzor, ndjenja e tyre e lartë morale e shoqëruar me një bindje të fortë morale dhe një detyrim të lartë moral.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
