Moderniteti, me ligjet dhe kohët e tij, shumëfishoi tundimet për gjykime të lehta. Censuruar në vend nga krishtërimi dhe mendimi iluminist.
Por a është vërtet kaq e vështirë të mbyllësh gojën dhe të mos shpenzosh frymën, përballë atij tundimi që secili prej nesh çel si një gjarpër për të gjykuar, për të bërë gjykime nga lart e kush e di se çfarë foltoreje? A është e mundur të shpëtosh nga një kompleks superioriteti që nxit të shohë tjetrin gjithmonë vetëm me një gisht drejtuar?
Nga Antonio GALDO
PSE NUK DUHET TË GJYKONI?
Në disa faqe të Ungjijve dhe letrave të Apostujve, parimi i “mos gjykimit” pohohet me shumë vendosmëri. Si arkitra i besimit. Është Jezusi si personi i parë që na shtyn të “mos gjykojmë në mënyrë që të mos gjykohemi”, ose që sfidon ndjekësit e tij me fjalë të ashpra: “Pse sheh në dritë të syrit vëllain tuaj dhe nuk shihni rrezen tuaj?” Gjykimi mbi të tjerët, sipas krishterimit, nuk i përket njeriut jo vetëm sepse ekziston një Zot që kujdeset për këtë, por sepse secili prej nesh ka dobësitë e tij, dritëhijet e tij. Të fillosh të bësh gjykime, shpesh përmbledhëse, mbi atë çështje komplekse me të cilën jemi përzier, do të thotë të bllokosh rrugën që të çon ndër të tjera te dashuria.
Në fakt, shpesh censurojmë tek tjetri atë që kemi brenda, pikërisht për të mos e parë atë. Dhe me këtë ne kemi mbyllur kanalin e komunikimit me ata që ndoshta kanë kaq shumë për të na dhënë.
RËNDËSIA E MOS GJYKIMIT
Mos gjykimi nuk është sinonim i indiferencës, relativizmit, shkëputjes nga realiteti. Nuk është një mënyrë cinike për t’u ulur në atë që mund të na japë jeta, pa lënë të kuptohet as përpjekja për të dalluar të mirën nga e keqja. Kush nuk gjykon, nuk heq dorë nga kjo, por përballet me jetën me më shumë vetëdije dhe me një predispozitë më të mirë ndaj të tjerëve, me një mendje të hapur që çliron vetëm mirëqenien dhe nuk ka asnjë kundërindikacion. Edhe në mendimin më laik dhe larg nga besimi fetar, ideja e gjykimit të të tjerëve me lehtësi të tepruar është konsideruar gjithmonë një gabim, një njollë njerëzore. Edhe një simptomë e inteligjencës së ulët dhe e prirjes së dobët për të ndjekur rrugën e iluminizmit, të arsyes për të rregulluar edhe marrëdhëniet ndërpersonale. Psikiatri dhe psikanalisti i madh Carl Gustav Jung i përmblodhi të gjitha këto me një reflektim përfundimtar mbi arsyet shumë aktuale që i shtyjnë njerëzit në një gjykim të lehtë dhe paraprakisht.
NDALONI SË GJYKUARI
“Të mendosh është shumë e vështirë, prandaj shumica e njerëzve gjykojnë,” argumentoi Jung. Dhe shtoi: “Reflektimi kërkon kohë, kështu që, ata që reflektojnë për këtë nuk kanë asnjë mënyrë për të shprehur vazhdimisht gjykimet.” Dhe këtu jemi përpara një prej kurtheve më të tërhequra të modernitetit, të montuara në platformën e atij shtrembërimi të kohës, ku gjithçka është e pranishme dhe e ardhmja dhe rrënjët e së kaluarës nuk ekzistojnë më, të cilat dallojnë mënyrat tona të tanishme të jetesës.
PSE NUK DUHET TË GJYKONI
Nëse hidhni një vështrim në komentet e shumta që udhëtojnë në rrjetet sociale, përfshirë edhe tuajat, do të zbuloni se ato janë pothuajse gjithmonë të lidhura nga një fije e përbashkët: gjykimi. I lehtë, i shpejtë, i pamëshirshëm. Pa zbardhur rrethanat. Pa parë brenda. Pa pasur kohë as të thellohen, përmes përdorimit të pastër të arsyes, jo aq shumë të ndjenjave të tjetrit dhe të të tjerëve, sesa arsyet e tyre. Dhe arsyeja se përse, për t’i pohuar, duhet të rrëshqasë në rërën e lëvizshme të gjykimit. Mbase sepse, siç argumentoi Jung, të menduarit kushton kohë dhe përpjekje. Dhe sigurisht që përfshin kalimin e maleve të thepisura të bëra nga dyshimet. Nga ana tjetër, gjykimi është një moment, por nuk të çon shumë larg.
Botuar në Revistën “Psikologjia”, Nr. 164
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
