Fitoni çmime, tejkaloni veten ose demonstroni aftësitë tuaja para të tjerëve. Cili është motori që, në përgjithësi, lëviz një atlet?
Serena Williams, Lionel Messi, Rafael Nadal dhe Usain Bolt. Shumë prej këtyre njerëzve konsiderohen të jashtëzakonshëm për arritjet e tyre, aftësinë e shkëlqyer dhe të jashtëzakonshme. Por çfarë fshihet pas motivimit të një sportisti? Ku e marrin ata atë talent për të arritur lartësi kaq të jashtëzakonshme? A mund të zbatojë dikush të njëjtën qasje psikologjike për të arritur qëllimet e tyre?
Nëse ka ndonjë figurë që ilustron fuqinë e sjelljes së motivuar, janë atletët. Nuk është e lehtë të gjesh atë shtytje të brendshme, atë impuls të shkëlqyeshëm që i pengon ata të heqin dorë dhe i inkurajon të çojnë gjendjen e tyre fizike në kufi. Nëse ia dalin, çelësi është gjithmonë të stërvitni mendjen, t’i siguroni trurit doza të mëdha pasioni, drejtimi dhe entuziazmi.
Çfarë quhet “motivim sportist”?
Një përkufizim i thjeshtë i motivimit do të ishte sjellja energjike dhe e vazhdueshme e orientuar drejt qëllimit. Falë kësaj force të brendshme, sjelljet fillojnë dhe drejtohen drejt objektivave specifike, në mënyrë të qëndrueshme me kalimin e kohës, pa dobësuar apo humbur dëshirën. Por që ky dimension të marrë formë nuk mjafton të “dëshirosh diçka”, nevojiten komponentë të tjerë më atomikë. Revista Motivation and Emotion ka shpërndarë një punim që nxjerr në pah një sërë procesesh psikologjike që stimulojnë sjelljen e motivuar:
Faktori emocional: iluzionet, dëshirat.
Variabla sociale: mjedisi, kultura, vlerat, referenca frymëzuese.
Elementi njohës: mendimet dhe/ose idetë që i themi vetes dhe që katalizojnë arritjen e një objektivi.
Variabli biologjik: dopamina, serotonina ose adrenalina orkestrojnë këto sjellje të motivuara.
Po kështu, në botën e sportit, motivimi është thelbësor, sepse falë këtij impulsi të brendshëm, atleti maksimizon përpjekjet e tij për t’u përballur me lodhjen, dhimbjen ose ankthin. Vetëm një mendje e mbushur me këtë filtër psikologjik do të jetë në gjendje të përafrojë stilin e jetës së dikujt në harmoni me ato qëllime që dëshiron të arrijë.
Çfarë e shtyn një atlet të sakrifikojë shumë fusha të jetës së tij për disiplinën në të cilën stërvitet dhe garon? Çfarë e bën një atlet të aftë të durojë kaq shumë vuajtje? Thuhet shpesh se këta burra dhe gra janë bërë nga materie tjetër, por në realitet aliazhi që i lëviz dhe i udhëheq nuk është gjë tjetër veçse entuziazmi, dëshira dhe iluzionet. Ajo që motivon një atlet janë fusha specifike që shkenca i ka studiuar për një kohë të gjatë. Këto fusha janë:
Qëllimet (motivimi i jashtëm)
Në një studim të botuar në revistën Motivation in Sport Settings, ai mbështet rolin e qëllimeve në motivimin sportiv. Motivimi i jashtëm, i kuptuar si dëshira për të marrë shpërblime të jashtme, është një gur themeli në sport. Aspektet e mëposhtme janë konfiguruar në: marrjen e shpwrblimeve, konkurset fituese, njohja, avantazhi ekonomik, nevoja për t’u përshtatur me pritshmëritë e të tjerëve.
Pasioni dhe përmirësimi personal (motivimi i brendshëm)
Motivimi i jashtëm ofron përforcues të vlefshëm, por është motivimi i brendshëm që ofron drejtim dhe e çon një atlet drejt suksesit. Universiteti Clarkson në Nju Jork, nënvizon se ky dimension e aktivizon personin për qëllime jo instrumentale, duke qenë thjesht kënaqësi e një detyre dhe iluzion, e cila drejton një sjellje të caktuar siç janë: Dëshira për të tejkaluar veten, kënaqësia e mposhtjes së kundërshtarëve, pasioni i lindur për atë sport specifik, kujtimet familjare dhe personale të lidhura me atë aktivitet sportiv, ndjenja e vetë-efikasitetit dhe zotërimi i mirë për atë sport, argëtim, ndjesi intensive dhe adrenalinë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
