Ndryshimet klimatike po përkeqësojnë situatën shëndetësore të atyre që vuajnë nga sëmundje neurologjike dhe psikiatrike: konfirmimi vjen nga një studim, i botuar në Lancet Neurology, i cili mori në konsideratë literaturë të gjerë mbi klimën dhe sëmundjet e trurit të prodhuar gjatë 55 viteve të fundit.
Pas një rishikimi të 332 artikujve shkencorë të botuar në mbarë botën midis viteve 1968 dhe 2023, shkencëtarët në University College London kanë vërtetuar se efektet e mundshme të krizës klimatike në patologjitë që prekin trurin – si ato të sistemit nervor ashtu edhe të kushteve psikiatrike – po shfaqen në mënyrë thelbësore.
Në veçanti, disa sëmundje neurologjike, si goditjet në tru dhe infeksionet e sistemit nervor, do të përkeqësoheshin qartë nga ekstremet e temperaturës (temperaturat shumë të larta ose shumë të ftohta) të lidhura me ndryshimin e klimës, dhe veçanërisht nga ndryshimet e mëdha të temperaturës brenda së njëjtës ditë, veçanërisht nëse e pazakontë për sezonin në të cilin jeni.
Pranimet në spitale, paaftësitë e mbetura dhe vdekshmëria për shkak të goditjes në tru janë më të larta në zonat e prekura nga valët e të nxehtit dhe temperaturat tepër të larta. Netët shumë të nxehta përkeqësojnë edhe ndikimin e sëmundjeve neurologjike, sepse shqetësojnë gjumin, një faktor themelor mbrojtës për trurin.
Tek njerëzit me probleme mendore, temperaturat ekstreme dhe ngjarjet ekstreme klimatike përfaqësojnë situata rreziku sepse imponojnë mekanizma përshtatjeje (si p.sh. pirja e më shumë ujit, shmangia e daljes gjatë orëve më të nxehta, qëndrimi larg zjarreve ose përmbytjeve) që nuk janë gjithmonë të realizueshme në një nivel praktike dhe njohëse.
Ky disavantazh rëndohet nga gjendjet që lidhen me demencën si dobësia, prania e sëmundjeve të tjera dhe përdorimi i barnave që ndikojnë në funksionet mendore. Prandaj nuk është për t’u habitur që shtrimet në spital dhe vdekshmëria në ata me forma të demencës përkeqësohen në kushtet e ndryshimeve ekstreme të temperaturës dhe kur nxehtësia është e tepruar. Siç u theksua në studimet e mëparshme, kriza klimatike ka gjithashtu një ndikim negativ tek ata që vuajnë nga kushte të zakonshme psikiatrike, si ankthi, depresioni dhe skizofrenia. Sipas autorëve të studimit, ka ende pak punime që eksplorojnë marrëdhënien midis ndryshimit të klimës dhe shëndetit të trurit, dhe studimet më të vjetra midis atyre të ekzaminuar mund të mos e kenë kuptuar shtrirjen e fenomenit, sepse disa dekada më parë efektet e ngrohja globale ishte më pak e dukshme se sot.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
