Një ngjarje e rëndë ka tronditur ditët e fundit shtetin fqinj, Italinë, ku një nënë e re i ka dhënë fund jetës bashkë me vajzën e saj 3-vjeçare, e cila vuante nga një patologji epileptike. Kjo është një tragjedi plot dhimbje të mëdha, por që na jep mundësinë të reflektojmë për çështje të rëndësishme.
Në median italiane Fanpage, psikiatret Nicoletta Giacchetti dhe Franca Aceti, drejtuese të Shërbimit Psikopatologjik Perinatal në Spitalin Umberto I në Romë, flasin për një gjendje vetmie, një stigmë sociale dhe një ndjenjë faji që nuk është e pazakontë që gratë të ndiejnë kur bëhen nëna.
“ Duhet të kapërcejmë stigmën sipas së cilës një grua që ka dashur një fëmijë duhet domosdoshmërisht të jetë e lumtur, sepse fëmijët janë burim i një ambivalence të madhe: janë burime, por edhe kufizime, sepse ngjallin përgjithmonë një ndjenjë përgjegjësie, e cila shpesh bie mbi gratë dhe bëhet e pakapërcyeshme. Kështu që gratë që nuk ndihen të kuptuara mund të shkojnë aq larg, në vetmi, sa të bëjnë gjeste ekstreme”, tha Nicoletta Giacchetti.
Cili është elementi kyç i këtij rasti lajmesh, çfarë mund ta shtyjë një nënë të kryejë foshnjavrasje-vetëvrasje?
Giachetti: Thelbi i kësaj historie është pikërisht vetmia me të cilën u përball kjo grua. Ajo, e vuajtur dhe e lodhur nga depresioni, siç raportohet nga shtypi, ka ardhur për rrjedhojë të zhytet gjithnjë e më shumë në një gjendje shpirtërore negative, gjë që e ka bërë të mos besojë se mund të rrisë vajzën e saj, aq më pak të jetë në gjendje të mbijetojë. Madje ka pasur dy faktorë rreziku shumë të qartë: ndarja nga partneri dhe sëmundja e vajzës, e cila është dëmtim i pritshmërive që prindi ka ndaj fëmijës, për të cilat mund të ndihet edhe fajtor.
Pavarësisht kësaj, askush nuk vuri re asgjë dhe si pasojë ajo duhet të ketë menduar se nuk mund t’i kërkonte askujt ndihmë, derisa mori një hap ekstrem.
Aceti: Depresioni sjell me vete pafuqinë, pamundësinë për të parë të ardhmen dhe kjo grua u ndikua prej tij, por duhet thënë se ajo duhet të ketë qenë shumë e vetme, në mënyrë që askush të mos i kapë shenjat e saj.
Dhe pse duhet përfshirë edhe vajzën në këtë gjest?
Giacchetti: Sepse shpesh këto raste vrasje-vetëvrasjeje, me të cilat trajtojmë artikuj kërkimor mbi gratë infanticide (foshnje-vrasëse), për fat të keq, kur ndodhin, duket se lidhen me një dinamikë altruizmi. E përbashkëta e këtyre rasteve është ndjenja e nënës, e cila beson se nuk mund ta mbrojë fëmijën e saj, se nuk mund t’i japë atë që i nevojitet, një ndjenjë që përforcohet kur fëmija është i sëmurë, si në këtë rast, sepse ai është edhe më e brishtë në sytë e gruas. Rrjedhimisht, në pamundësi për ta bërë këtë në këtë botë, nëna bind veten, me vetëvrasje-fëmijëvrasje, që ta çojë djalin ose vajzën e saj në një vend më të mirë.
A mund të lidhet kjo ndjenjë e pamjaftueshmërisë me një formë të depresionit pas lindjes?
Aceti: Jo, sepse kishin kaluar 3 vite nga lindja e vogëlushes, një periudhë shumë e gjatë për të folur për depresionin pas lindjes. Besoj se kishte më shumë një formë frike për një jetë të vështirë për vajzën, e cila, megjithëse kishte një çrregullim të trajtueshëm, në sytë e saj, duke pasur parasysh depresionin, ishte një problem i përforcuar dhe i dramatizuar. Për më tepër, mosndarja e shqetësimeve dhe frikës me askënd edhe për të ardhmen e një vajze të sëmurë, e rëndon ndjenjën e përgjegjësisë.
Në letrën që i beson fëmijët e tjerë nën kujdesin e babait të tyre, çfarë na thotë ky gjest?
Giacchetti: Fillimisht ju na thoni se nuk i keni braktisur, në letër i keni besuar në duar të mira, ato të një personi me të cilin, siç shihet nga fjalët tuaja, ka pasur një marrëdhënie të qëndrueshme dhe të qëndrueshme dhe jetëgjatë. Ne, megjithatë, nuk e dimë se mbi çfarë baze u bazua kjo lidhje e saj e fundit, e cila solli në jetë vajzën 3-vjeçare dhe më pas në një ndarje. Nuk e dimë dinamikën e thellë të çiftit, kështu që nuk mund të themi nëse ajo nuk mund ta shihte tjetrin si burim për shkak të depresionit apo nëse nuk ishte vërtet, në çdo rast vendosi ta merrte fëmijën me ajo, ndoshta në vendin “më mirë” për të cilin po flisnim më parë.
Aceti: Pikërisht, në sistemet depresive dominon ndjenja e pamjaftueshmërisë, ndihet sikur nuk ka burime për të përballuar problemet e jetës, ku përfshihet edhe sëmundja e vajzës. Por ajo nuk i braktisi fëmijët e saj të tjerë, përkundrazi, nuk u ndje e përshtatshme për t’i menaxhuar dhe ua besoi atyre që besonte se ishin më të aftë se ajo.
Pra, një fëmijë, edhe nëse dëshiron, a mund të shkaktojë ndjenja të pamjaftueshmërisë dhe jo gëzimit?
Giachetti: Sigurisht, kjo është e vetmja gjë që dimë me siguri. Megjithatë sot është shumë e vështirë për një nënë të shprehë një ndjenjë shqetësimi në kujdesin për fëmijën e saj, sepse ajo ndihet fajtore dhe e gjykuar nga shoqëria. Vështirësia qëndron pikërisht në tejkalimin e stigmës sipas së cilës nënat janë të lumtura që kanë dhe rrisin fëmijë kur ata janë të dëshiruar. Një fëmijë mund të jetë një gëzim, por në të njëjtën kohë çdo fëmijë është një burim i një ambivalence të madhe, mes të qenit burim dhe kufi, pikërisht sepse është përgjithmonë dhe ngjall një përgjegjësi të fortë ndaj vetes. Sa më e madhe kjo ambivalencë, aq më komplekse është të rrisësh një fëmijë në mënyrë harmonike.
A ka ndonjë shenjë për t’u kujdesur për të treguar se një nënë e re po përjeton një formë depresioni?
Giacchetti: Kur depresioni merr karakteristika serioze, shihet se gruaja nuk hyn në rezonancë emocionale me të tjerët, shfaq asteni të fortë, shpesh tenton të flejë shumë, ose në vend të kësaj të mos flejë fare dhe në vend të kësaj e kalon natën duke u menduar për veten. aferat, tenton të qajë shumë ose zbulon një vështirësi edhe pa e shfaqur me këto simptoma.
Aceti: Por për të ndihmuar gruan nuk duhet vetëm afërsia, por edhe aftësia për të mos u trembur nga shprehja e këtyre ndjenjave, sepse ankthi është ngjitës dhe është e vështirë të mos mbytesh.
Babai i vogëlushes tha kur raportoi për zhdukjen e të dyve “Nuk do ta kisha imagjinuar kurrë diçka të tillë, përndryshe nuk do ia lija kurrë vajzën e vogël asaj”. A do të ishte kjo zgjidhja?
Aceti: Jo, zgjidhja mund të ishte ndarja, të qenit bashkë dhe të merrni më shumë përgjegjësi, por është e rëndësishme të thuhet se nuk është e lehtë t’i kuptosh këto gjëra, nuk është e thjeshtë sepse ato ngjallin një ankth të tillë sa nuk jeni më të kthjellët për t’i kuptuar ato, ju mund të frikësoheni pa qenë në gjendje të deshifroni disa ndjenja.
Giachetti: Edhe ndarjen duhet ta analizojmë në detaje, duke kuptuar se sa armiqësi ka pasur brenda çiftit, jo për ta justifikuar, por sepse është e vështirë. Burri thotë se do t’ia kishte hequr vajzën e saj, por më pas gruaja duhej të trajtohej, sepse nuk është asnjëherë zgjidhje të privosh nënë një fëmijë në mënyrë drastike. Në çdo rast, nuk e dimë dinamikën komplekse të çiftit.
Në Spitalin Umberto I në Romë, çfarë shërbimi u ofroni nënave?
Giachetti: Shërbimi që ne ofrojmë, i cili ka mbi njëzet vjet që është aktiv, lindi nga nevoja për të ofruar parandalim dytësor tek nëna kur ajo fillon të shfaqë ndjenja shqetësimi emocional, ose depresion më të madh ose më pak të rëndë, veçanërisht gjatë periudhës së lindja dhe pas lindjes (që zgjat nga 1 deri në maksimum 2 vjet pas lindjes). Kjo sepse tashmë dihet mirë në komunitetin shkencor se 1000 ditët e para nga ngjizja deri në lindje janë ato që strukturojnë marrëdhënien nënë-fëmijë dhe identitetin e vetë fëmijës. Prandaj, të veprosh në atë moment specifik do të thotë të parandalosh fëmijën, në lidhje me zhvillimin e tij, dhe nënën sepse do të thotë t’i japësh kuptim vuajtjes së saj.
Dhimbja që ndjen gruaja mund të marrë gradient të ndryshëm, ose ka manifestime psikotike, kështu që ajo ndihet jashtë botës reale dhe mendon se askush nuk mund ta ndihmojë, ose ka më shumë karakteristika neurotike për të cilat nëna ndjen shenja ankthi, obsesioni dhe fobitë që ato lindin brenda dinamikës specifike nënë-fëmijë. Shqetësimi emocional në këtë periudhë të jetës së një gruaje është i ndryshëm nga ai që mund të ndiejë në periudha të tjera të jetës së saj. Për shkak se gratë janë gjithnjë e më shumë të vetme dhe ndonjëherë të karakterizuara nga lodhja që përfundon duke pasur konotacione gjithnjë e më serioze.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
