Ndodh që fenomeni erotik mund të zhduket brenda ashpërsisë së saj si koncept. Në kujtesë dhe në çdo çast është e kërkueshme që të flitet rreth saj. Çdo njeri dëshiron të di(jë) dhe askush nuk dëshiron të mos di(jë), mes dijes dhe të di(sh) askush nuk heziton të mos di(jë).
Blerta Haxhiaj, studiuese në filozofi
Dija e fituar për nga modestia e saj kërkon vëmendjen e trupit të dijes dhe kohen që duhet ti përkushtohet asaj. Në përgjigje të parë sugjerohet që ne dëshirojmë të dimë për kënaqësinë e thjeshtë ndoshta më emocionuese, më të qëndrueshme, dhe më të pastër nga kënaqësitë që janë të mundura të përjetohen në këtë jetë. Dija shndërrohet në një kuptim të thjeshtë efikas dhe ekonomik siç është kënaqësia e vetës.
Dëshira në vete, më shumë esenciale se sa dëshira në vete për të ditur shkon përtej asaj. Ndonjëherë individi përmbushet deri në pikën e kënaqësisë, por gjithsesi nuk funksionon në këtë mënyrë, njohja mund të dështojë të zbulojë të vërtetën ose, më keq, mund të na lërë me mashtrimin e zbulimit të saj.
Kur ne e dimë ose na shqetëson, ne dëshirojmë të dimë për hir të diturisë e pranojmë se është më mirë të ekzekutojmë rrezikun e njohjes sepse njohja e një fakti që është potencialisht dëmtues dhe paraqet kërcënim, kontribut për ruajtjen e të vërtetës.
Dëshira për të ditur është dëshira për të mbrojtur veten, që do të thotë, ta gëzojë veten. Mendimi metafizik e konsideron veten të ketë plotësuar të gjitha detyrat spekulative, duke na furnizuar me siguri, ose duke na premtuar çdo siguri të mendueshme. Metafizika e imagjinon veten duke realizuar dhe ofron shfrytëzim në arritjen e sigurisë së objektit të zgjerimit në ego.
Në fakt, metafizika nuk e mban premtimin e saj, sepse ajo jep, në maskën e sigurisë vetëm sigurinë e objekteve (ose ajo e disa objekteve). Esetë e Jean-Luc Marion tregojnë emrin e zgjedhur mes një pakufishmërie për të menduar dhe për të thënë dashurinë e vetme. Kundrejt pretendimit të Jacques Derrida se ne duhet të dashurojmë pa asnjë dëshirë për reciprocitet, Marion-i llogarit implikimet e dashurisë mbi tezën se ekziston diskutimi mbi dashurinë dhe arsyes së saj.
Marion-i identifikon saktë paradoksin në zemër të dashurisë, atë që për të dashur me të vërtetë, ku individi duhet të heq dorë nga kërkesa për siguri, megjithëse individi mund ta mbajë shpresën te një tjetër që do të dashurojë, ndërsa Marion-i ofron një korrigjim të rëndësishëm në llogarinë e Derrida-s për një impakt të pastër. Si dashuri e krishterë kundrejt dashurisë erotike Marion argumenton se e shënjuara tregon unitetin e këtyre dashurive është më një kuptueshmëri improvizuese ku Anders Nygren tregon se aty nuk ka terren për krahasimin e këtyre të dyjave sepse ato nuk kanë diçka të përbashkët veç se janë thjeshtë dy aksese të ndryshme ndaj jetës.
Vetë Nygren e quan agape-në “dashuri altruiste”, ndërsa erosi është ” dashuri egocentrike ” ndodh që kjo të C.S. Lewis e quan agapen-ë si dhuratë dashurie dhe erosin si domosdoshmëri e dashurisë si diçka që kërkohet nga i dashuruari. Jacques Derrida implikohet të pranojë dallimin e Nygren duke argumentuar se agape-ja është e vetmja formë e dashurisë, por Derrida merr diferencat tradicionale se dashuria është diçka që duhet dhuruar si dhuratë (sipas kanunit të Lekë Dukagjinit dhurata merret andej nga është dhuruar).
Derrida tregon se ekziston paradoksi kur dhuron një dhuratë sepse dhurata të jetë një dhuratë e vërtetë, ajo duhet të ndodhë pavarësisht nga çdo marrëdhënie ekonomike, përfundimisht autori D. përfundon se edhe nëse marrësi nuk e njeh dhuratën si një dhuratë, dhurata ende hyn në llogaritjen ekonomike. Dhënia e një dhurate të vërtetë është në të vërtetë e pamundur ndërsa Derrida shkon në kërkesat strikte fenomenologjike të kërkuara nga dhurata, ka disa implikimet të qarta në llogari të dashurisë ofron dhuratën e shquar sepse është një dhuratë për vetveten tjetër.
Të duash, kërkon pezullimin e të gjitha llogaritjeve ekonomike, (gjë që kjo nuk është aq e kapërdijshme në ditët e sotme) madje edhe dëshirën që dashuria të njihet dhe që do të krijohet, avokohet një formë radikale në të cilën nuk mund të ketë asnjë ndjesi reciprociteti, përndryshe dashuria nuk është dashuri, por llogaritje ekonomike. Ne nuk mund ta duam me të vërtetë një person tjetër, sepse nuk ka asnjë mënyrë për të kryer një veprime dashamirëse, pa u njohur akti. Nëse individi ka një sekret atë mund ta mbajë sekret nga ndonjë person tjetër por nuk mund ta mbajë atë nga vetvetja, sepse dashuria është një ideal që përpiqemi ta jetojmë deri në fund.
Derrida ka pretendimin se dashuria është pa reciprocitet gjë që Marion me të drejtë pranon se dashuria e tjetrit kërkon shpresën që tjetri do ta dojë në kthim. Këtu ofrohet (Marion) fenomenologjinë e tij të fenomenit erotik, qëllimi i tij është të mendosh dashurinë nga vetvetja dhe nëpërmjet vetvetes. Këtu priret të merret parasysh dashuria pavarësisht nga çdo kategori e jashtme e imponuar mbi të në mënyrë që ai të mund të japë një llogari të unifikuar të dashurisë. Koncepti i dashurisë dobësohet shumë dhe komprometohet sa më shpejt që lejon veten ta dallojë konkurrencën divergjente, ose me të vërtetë papajtueshmëritë, dashuria dhe bamirësia, dëshira e supozuar zotëruese dhe gjoja dashamirësi e lirë, dashuria racionale (e ligjit moral) dhe pasioni irracional.
Marion beson se nëse mendojmë për dashurinë në vetvete, pavarësisht nga çdo kategori tjetër, atëherë mund të gjejmë një koncept të unifikuar të dashurisë. Por si mund të mendojmë për dashurinë në vetvete? Përgjigja e Marionit është se dashuria është një fenomen i ngopur. Me fjalë të tjera, është një fenomen që i jep vetes të përjetohet sipas rregullave dhe termave të tij. Në këtë pikë disa mund të kundërshtojnë dhe argumentojnë se vetëdashja në formën e ruajtjes së vetes është një impuls i përkryer natyrshëm dhe universalisht njerëzor.
Gjithkush ka një dashuri të menjëhershme për veten, sepse të gjithë dëshirojnë të qëndrojnë të gjallë. Vetë-dashuria rrënjoset në këmbënguljen e dikujt ekzistenca është një iluzion sipas Marion. Ai beson se çdo përpjekje për ta dashur veten drejtpërsëdrejti përfundon me urrejtje dhe jo vetë-dashuri. Dashuria pasionante, e cila gëzon veten dhe posedon tjetrën, bie në kontrast me dashurinë e virtytshme, e cila i jepet tjetrit dhe harron vetveten. Sipas fenomenologjisë së dashurisë erotike, dashnorja nuk e përdor të dashurin si një mjet për kënaqësinë e saj, dashuria erotike bëhet nga duke hequr dorë nga dashuria e vetvetes dhe duke u përpjekur për të dashur së pari. Rasti i joshjes nuk është një shembull i dashurisë, sepse nuk nënkupton përjetësinë, i dashuri nuk ka premtuar të dashurojë në këtë moment për të gjithë kohën.
Ndërsa nuk mundet të supozohet se mund të garantohet se dashuria e dikujt do të zgjasë përgjithmonë, në deklarimin e dashurisë për dikë, kjo duhet të bëhet nën premtimin e përjetësisë. Dashuria nuk është një rrugë një kalimshme, dëshira për reciprocitet argumentohet përmes realizimit të të dashuruarve. Një dremitje ndaj rolit të domosdoshëm të reciprocitetit në dashuri është edhe qasja e tij e parë e kufizon përqendrimin e tij në përvojën e individit për dashuri dhe si qenie i dashur.
Ende argumentohet se sapo të kemi punuar në rrugën tonë përmes reduktimit erotik ne gjejmë se kemi qenë të paraprirë nga dashuria. Nuk mund të infiltrohet në reduktimin erotik pa dikë që na do, sepse në mënyrë që të bëhet pyetjet që dikush duhet të konsiderojë ekzistencën minimalisht të vlefshme. Si fenomen i ngopur dashuria është si një vrimë e zezë nga ku pritet të krijohet një yll i ri por ekzistenca e tij shkon përtej vetëdashurisë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
