Ka jetë që janë si kryevepra të ndërprera dhunshëm, ato fillojnë me dritë, lulëzojnë me dije e punë deri në beteja triumfesh, e pastaj, si në një skenë teatri absurd, shemben në heshtjen e turpit të imponuar nga historia. Një ndër këto jetë është ajo e Ibrahim Biçakçiut, pinjoll i një dere patriotësh, biri i Aqif Pashë Biçakçiut, burrit që ngriti flamurin e shtetit të ri shqiptar në Kongresin e Lushnjes.
Ibrahim Biçakçiu, i rritur mes bibliotekave të Vjenës, mes auditorëve ku fjalët e profesorit kishin peshën e një shkëmbi me thepa, zotëronte katër gjuhë dhe një horizont perëndimor që mund të ishte pasuri për kombin. Ai kthehet në Shqipëri me dije të reja, me ëndrra për zhvillim, duke administruar pasuri, duke ndërtuar industri e duke mbjellë dije në fushën e ekonomisë dhe tregtisë.
Një zotëri i vërtetë, që nuk i përkiste vetëm familjes së tij, por gjithë vendit.
Mjerisht Shqipëria e pasluftës nuk kishte vend për zotërinj. Kishte vend vetëm për heshtje, për bindje, për pranga…
Dhe ashtu siç ndodhi me shumë individë prej elitës së kombit, edhe Ibrahim Biçakçiu u përplas në vorbullën e “gjyqeve speciale”, ku dënimet nuk jepeshin nga ligji, por nga verbëria e urrejtjes kolektive, e plazmuar prej sloganit latin të njohur famëkeq: “divide et impera”, që në shqip do të thotë: “përça dhe komando”.
Kjo është një taktikë djallëzore e regjimeve autokrate e shtypëse, që tregon një strategji politike dhe shoqërore të një autoriteti që të mund të kontrollojë dhe qeverisë më efektivisht një popull duke e ndarë atë në disa pjesë, duke provokuar rivalitete dhe duke nxitur mosmarrëveshje brenda tij…
E gjithë kjo taktikë e regjimeve autokrate synon për të ruajtur pushtetin, duke krijuar përçarje dhe mosmarrëveshje brenda një grupi ose popullsie, dhe për të penguar ata të bashkohen kundër autoritetit dominues.
Ibrahim Biçakçiu ishte një prej viktimave të kësaj strategjie politike, e në këto rrethana, ai u shpall “armik”, dhe jeta e tij u nda më dysh: një gjysmëlindje në auditorët e Vjenës, dhe një perëndim në qelitë e errëta të Burrelit.
Pas viteve të rënda të burgut, kur doli i thyer por jo i përulur, fati i tij u vulos me një ironi të hidhur: nga kryeministër i Shqipërisë, u bë pastrues i banjove publike në Elbasan.
Çizmet e llastikut dhe fshesa në dorë, ishin jehona groteske e një tragjedie kombëtare.
Njeriu që fliste në gjermanisht, në italisht, në turqisht e në anglisht, tani përkulej të pastronte pisllëkun e imponuar nga një regjim që kishte frikë nga dija, nga dinjiteti, nga kujtesa.
Por brenda atij shpirti nuk vdiq kurrë zotëria dhe fisnikëria e tij.
Të afërmit rrëfejnë se sapo kthehej në shtëpi, pastronte duart, ndërrohej, parfumosej, vishej me kravatë dhe veten e zhyste në libra, në një dialog të përjetshëm me botën e madhe të dijes që nuk ia dolën tia mbyllnin kanatat e saj.
Edhe pse komunistët e zbritën nga tribunat e politikës në gjirizat e banjove publike, ai mbeti i lartë në shpirt, duke e ruajtur atë fisnikëri që askush nuk mund tia poshtëronte.
Saga e Ibrahim Biçakçiut është një pasqyrë ku shohim plagën tonë kombëtare: Shqipëria vrau bijtë e saj më të ditur, i poshtëroi burrat që mund të kishin qenë shtylla të një shteti modern, i bëri roje varrezash, pastrues të banjove, të burgosur pa faj. Është historia jonë e errët, ku dritat e mendimit e të dijes u shuan në qeli dhe u shkrinë në baltën e harresës.
Sot, kur kujtojmë këtë figurë, nuk kujtojmë vetëm një individ, por kujtojmë një epokë, një komb që për dekada i ktheu shpinën vetes. Në të vërtetë, ajo fshesë që mbante në dorë Ibrahim Biçakçiu nuk ishte vetëm mjeti i një pune të rëndomtë. Ajo ishte metafora e madhe e një kohe, ku pastronin nga skena çdo kujtim, çdo emër, çdo figurë që mund t’u kujtonte shqiptarëve se dikur ky vend kishte zotërinj, mendje të ndritura dhe shpirtra të lirë.
Dhe megjithatë, historia e tij mbetet si një gur varri që nuk lejon harresën. Ibrahim Biçakçiu, kryeministri që u dënua të pastronte tualetet, mbetet dëshmi e gjallë e absurdit dhe e tragjedisë sonë kombëtare.
Në kujtimin e tij, ne shohim jo vetëm një njeri të madh të rrëzuar, por edhe një komb të tërë që ra në gjunjë, e që ende sot kërkon të ringrihet….
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
