Debate të nxehta shpesh ndodhin rreth tre temave në veçanti: politika, feja dhe futbolli. Në disa raste, polemika arrin në pikën ku është e nevojshme të vendoset një rregull që ndëshkon ata që guxojnë të flasin për të. Ose, në rastin më të keq, kontradiktat janë kaq intensive, saqë përfundojnë duke shkatërruar miqësitë e madje edhe lidhjet familjare.
Pse ka tema veçanërisht të diskutueshme? Sepse këto janë çështje që përfshijnë një mosmarrëveshje për hegjemoninë. Në politikë është më evidente, por në kontekstin e fesë dhe futbollit ndodh diçka e ngjashme.
Në këto çështje, nuk ka asnjë barrë argumentuese për të arritur tek e vërteta, por përkundrazi kërkohen arsye për të treguar se kush është më i mirë dhe, për këtë arsye, në këtë pikëpamje, mban një fuqi më solide. Nuk është se ka debate të ndezura rreth kësaj, sepse nuk janë në të vërtetë debate, por konfrontime të drejtpërdrejta. Duhet të ketë një fitues dhe një humbës.
Çështja është se këto debate të ndezura bëhen, siç ndodh në rrjetet sociale, justifikimi i përsosur për t’i dhënë dorë të lirë narcisizmit dhe asaj doze dhune simbolike, e ndonjëherë fizike, që e shoqëron atë. Diskutohet për të parë se kush mbizotëron mbi kë, për të mos arritur në përfundimin se cili nga pozicionet është më i arsyeshëm apo, madje, për të ditur se për çfarë bëhet fjalë.
Nuk je ti, jam unë.
Është shumë e zakonshme që në këto debate të ndezura rreth politikës, futbollit apo fesë. Duke përmbledhur qëllimin qendror të këtyre diskutimeve, mund të themi se është për të treguar të gjitha të këqijat, të padenjët dhe të pamerituarat që tjetri është, në kontrast me të mirën, të denjën dhe meritorin që njëri është dhe pala që përfaqëson.
Argumenti i tjetrit dëgjohet vetëm për një qëllim: ta sulmojë. Nuk ka as synimin dhe as përpjekjen për të vlerësuar pikëpamjen e tjetrit, përsa i përket logjikës apo arsyes. Për të arritur këtë, theksi vihet vetëm në atë që mbështet ose synon të mbështesë pozitën e dikujt. Këto nuk janë debate intelektuale, akademike, apo edhe ideologjike. Ato janë mosmarrëveshje frontale për t’u imponuar.
Ajo që mbizotëron në këto debate të ndezura është emocioni. Është e zakonshme që ky lloj diskutimi të vijë nga një person që ndihet i pasigurt dhe që e përpunon këtë ndjenjë inferioriteti duke u identifikuar me një parti politike, një ekip futbolli apo një institucion fetar. Për këtë arsye, ai merr pikëpamje të tjera si një kërcënim.
Si ta kapërcejmë atë?
Për t’i transformuar këto debate të ndezura në debate dhe produkte të qytetëruara, kushti i parë është të duash ta bësh këtë. Shumë nuk duan sepse identifikimi i tyre politik, sportiv apo fetar është kaq i fortë, saqë marrin përsipër të mbrojnë grupin e tyre si kryqëzatë.
Nëse dëshiron të shmangësh debatet e zjarrta, duhet të mësosh si të debatosh. Kjo ndikohet nga njohuria dhe praktika.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
