A është busulla morale dhe si e kuptoni se çfarë është e drejtë dhe çfarë nuk është sipas një treguesi objektiv që shikon në të vërtetë të mirën e përgjithshme? Le të përpiqemi ta zbulojmë!
CILA ËSHTË BUSULLA MORALE?
Nëse dikush përpiqet ta përcaktojë termin busull morale në mënyrë të vlefshme, mund të kuptohet si aftësia e personit për të gjykuar se çfarë është e drejtë dhe e gabuar dhe për të vepruar në përputhje me këtë. Grupi i vlerave që duhet të udhëheqin dhe drejtojnë procesin e vendim-marrjes së secilit, duke ndikuar në veprimet e tyre dhe, në një mënyrë ose në një tjetër, duke na përcaktuar ne si njerëz.
Një “mjet” i brendshëm që na tregon drejtimin e duhur, nëpërmjet një standardi objektiv. Dhe kjo lejon, përtej çdo subjektiviteti, të kuptojë se çfarë është e drejtë dhe çfarë jo, por edhe çfarë është mirë të bësh në përgjithësi, edhe nëse nuk është në avantazhin e dikujt.
SI TA PËRDORËSH BUSULLËN MORALE?
Një mjet që, në çdo rast, duhet t’ju lejojë të keni:
aftësinë për të përcaktuar se çfarë është e drejtë dhe çfarë është e gabuar;
të veprojnë në përputhje me këtë aftësi.
Dhe duke e lejuar të na udhëheqë kur marrim vendime përmes një serie hapash:
MBLEDHJA E INFORMACIONIT:
ajo që ju e dini (ose mendoni se e dini) nuk është e mjaftueshme, për të njohur një situatë është e nevojshme të informoheni, si duke u mbështetur në përvojën tuaj, ashtu edhe në ato të të tjerëve;
DUKE VLERËSUAR INFORMACIONIN,
duke zhvilluar mbi bazën e këtyre një përgjigje që përshtatet me vlerat e saj dhe që nuk u shkakton dëm të tjerëve;
DUKE VENDOSUR DHE VEPRUAR NË PËRPUTHJE ME KËTË,
duke e kuptuar me ata që janë përballë nesh, duke kujtuar se çdo veprim ynë mund të ndikojë si te vetja, ashtu edhe te të tjerët dhe të sigurohemi që të rrezikojmë, duke ndjekur atë që busulla morale ju ka treguar dhe duke mbrojtur të drejtën.
Për sa kohë që kjo është vërtet objektive, pa vetëkënaqësi ose veprime që synojnë përfitimin e vetes, por duke u siguruar se busulla morale e dikujt tregon drejtimin që është me të vërtetë ai i së mirës përtej çdo subjektiviteti.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
