Sa herë e kemi dëgjuar veten apo të tjerët të thonë: “Jam shumë i/e shqetësuar për këtë apo atë problem”? Fjala “shqetësim” është bërë kaq e zakonshme, sa shpesh e përdorim pa ndaluar për të kuptuar thellë se çfarë fshihet pas saj. Çfarë është në të vërtetë shqetësimi? Dhe mbi të gjitha, a ka një mënyrë — një lloj formule magjike — për ta larguar atë?
Çfarë është shqetësimi, në të vërtetë?
Shqetësimi nuk është vetë problemi. Ai është thjesht një reagim emocional ndaj një mendimi, një pasojë e parashikimeve që ne bëjmë në mendjen tonë për diçka që mund të ndodhë — por që ende nuk ka ndodhur. Ai është energjia e mbërthyer mes dëshirës për kontroll dhe frikës nga e panjohura.
Mendja jonë është ndërtuar për të mbijetuar. Ajo kërkon të parashikojë rreziqet, të shmangë gabimet, të sigurojë rrugëdalje. Por, në përpjekjen për të qenë e përgatitur, ajo shpesh krijon një univers paralel plot skenarë të frikshëm, të lodhshëm dhe, më e keqja, të paverifikuar. Dhe ne fillojmë t’i besojmë këtyre skenarëve si të ishin realitet.
Formula magjike: pranimi, prania dhe veprimi
Edhe pse nuk ekziston një shkop magjik që zhduk shqetësimet në çast, ka një formulë që ndihmon realisht për t’i shpërbërë ato: pranimi + prania + veprimi i vetëdijshëm.
Pranimi: Prano se po ndjen shqetësim, pa u përpjekur ta fshehësh ose ta luftosh. Kur e pranon një emocion, ai humbet forcën për të të kontrolluar. Thuaji vetes: “Po, po ndiej shqetësim tani. Dhe kjo është njerëzore.”
Prania: Ktheje vëmendjen nga mendimet që s’kanë ndodhur ende, tek realiteti i momentit. Fryma jote, trupi yt, tingujt përreth – janë të vetmet gjëra që ndodhin tani. Kur jemi të pranishëm, shqetësimi zvogëlohet, sepse ai jeton vetëm në të ardhmen.
Veprimi i vetëdijshëm: Në vend që të rrotullohemi brenda mendimeve që nuk prodhojnë zgjidhje, mund të ndërmarrim një hap të vogël drejt asaj që mund të kontrollojmë. Edhe një veprim i thjeshtë, si shkrimi i një plani, biseda me dikë të besuar, ose një ecje në natyrë, na ndihmon të rikthejmë fuqinë tonë.
Mos harro: mendimet nuk janë e vërteta
Shumë herë, shqetësimet janë histori që ne i tregojmë vetes. Por një mendim nuk është fakt. Vetëdija për këtë dallim është çlirimi më i madh. Kur mësojmë të mos besojmë çdo mendim që kemi, fillojmë të gjejmë qetësi në mes të stuhisë.
Në fund…
Jeta nuk do të jetë kurrë plotësisht pa shqetësime. Por ne mund të mësojmë të mos i ushqejmë ato. Formula është e thjeshtë në dukje, por kërkon ushtrim: prano, jeto në të tashmen dhe vepro nga një vend qetësie, jo frike.
A nuk është kjo, në njëfarë mënyre, një formulë magjike?
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
