Kanceri është një nga sëmundjet më të përhapura në botë dhe, mbi të gjitha, një nga më të frikshmet. Askush nuk do të donte të ishte i interesuar për të, ndaj dhe kërkimet mjekësore mund të japin një kontribut të madh në çrrënjosjen e sëmundjes. Një studim italian identifikoi një variant të ri proteinik të tumoreve që mund të shërbejë si një shënues dhe objektiv terapeutik. Nga këtu mund të çojë tek tumoret e uritur. Hulumtimi i CNR-IGM i Pavia dhe i mbështetur nga Fondacioni AIRC është botuar në Nature Communications.
Tumoret vuajnë nga uria, dobësohen dhe bëhen më të ndjeshëm ndaj kimioterapisë. Strategjia e re mund të testohet falë zbulimit të studiuesve nga Instituti i Gjenetikës Molekulare të Cnr Pavia, të cilët përshkruan një variant të ri proteinik, të shprehur vetëm nga enët tumorale të gjakut, gjë që kontribuon në bërjen e kancerit më shumë agresiv. “Rritja e tumoreve është në fakt e lidhur ngushtë me lëndët ushqyese të furnizuara nga enët e gjakut të lidhura me tumorin: kufizimi i zhvillimit të këtij të fundit përfaqëson kështu një strategji të mundshme terapeutike për të “uritur” tumorin dhe për ta bërë atë më të ndjeshëm ndaj kimioterapisë”, komentoi Claudia Ghigna, nga Instituti Luigi Luca Cavalli-Sforza të Gjenetikës Molekulare të Këshillit Kombëtar të Kërkimit të Pavia (Cnr-Igm), e cila kreu studimin në bashkëpunim me disa qendra kërkimore dhe universitete italiane dhe ndërkombëtare, me mbështetjen e AIRC Fondacioni për kërkimin e kancerit. Studiuesit vunë re se përmes mekanizmit të njohur si “spërkatje alternative” qelizat e enëve të gjakut prodhojnë një variant të ri të proteinës UNC5B të përshkruar kurrë më parë, të quajtur UNC5B-8. “Spërkatja alternative është një mekanizëm i ashtuquajtur ‘prit dhe qep’, i cili lejon muret ndërtuese të gjeneve njerëzore të mblidhen në mënyra të ndryshme dhe, si pasojë, të gjenerojnë proteina të ndryshme duke filluar nga i njëjti model fillestar. Rezultatet e studimit kthejnë në qendër të vëmendjes rolin ende pak të njohur të spërkatjes alternative në zhvillimin e enëve të gjakut tumorale”, shpjegon Ghigna. Formimi i enëve të gjakut ndodh përmes një procesi të quajtur angiogjenezë dhe është thelbësor që indet dhe organet e ndryshme të marrin oksigjenin dhe lëndët ushqyese të nevojshme për mbijetesën e tyre. “Sidoqoftë, angiogjeneza është gjithashtu vendimtare në përparimin e tumorit: nga fazat më të hershme të zhvillimit, qelizat e kancerit stimulojnë formimin e enëve të reja, duke mbështetur kështu rritjen e tyre dhe formimin e metastazave në organet ose indet e tjera.
Nga studimi i angiogjenezës, dolën terapi që mund të ndalojnë ose të ndryshojnë tumorin, të bllokuara në formimin e enëve të gjakut dhe kështu të privuar nga oksigjeni dhe lëndët ushqyese. Fatkeqësisht, deri më tani, këto terapi kanë treguar rezultate modeste tek pacientët, të cilët shpesh zhvillojnë mekanizma të rezistencës. Në këtë studim zbuluam se varianti i ri i proteinave UNC5B-8 prodhohet vetëm nga qelizat e enëve të gjakut dhe preferohet nga ato që lidhen me tumoret më agresivë me një prognozë më pak të favorshme. Prandaj, ky variant ofron një mjet të shkëlqyeshëm diagnostikues dhe prognostik, i cili mund të shfrytëzohet si një shënues i ri i angiogjenezës së tumorit, ashtu edhe si një objektiv i mundshëm molekular për terapi më efektive kundër kancerit ”, thotë Ghigna.Studiuesit rindërtuan në detaje procesin e zhvillimit të variantit të proteinave duke sugjeruar kështu një strategji të re të mundshme terapeutike për të qenë në gjendje ta bllokojnë atë. “Drejtimi i makinës që gjeneron proteinën UNC5B-8 është faktori NOVA2, i cili, ashtu si UNC5B-8, ka ndryshuar shprehjen në enët e gjakut që ushqejnë tumorin, ndërsa mungon ose shprehet në nivele të ulëta në enët e gjakut tumorale indet e shëndetshme. NOVA2 aktivizon drejtpërdrejt bashkimin alternativ të gjenit UNC5B duke e nxitur atë të prodhojë variantin e ri”, përfundon Davide Pradella, studiues në Cnr-Igm në Pavia.
Kanceri i gjirit, inteligjenca artificiale mund të ndihmojë në zbulimin e rrezikut në mamografi
Metodat e të mësuarit të thellë, një lloj algoritmi i inteligjencës artificiale, janë përdorur nga një ekip studiuesish për të llogaritur rrezikun e kancerit të gjirit duke përdorur mamografitë. Algoritmi mund të bëjë dallimin midis mamografive të ndryshme të grave të ndryshme për të llogaritur rrezikun e zhvillimit të kancerit të gjirit nga kjo e fundit. Metoda përshkruhet në një studim të botuar në Radiology. Inteligjenca artificiale po bëhet gjithnjë e më e dobishme në fushën mjekësore. Ky është një nga studimet e shumta të publikuara vitet e fundit që tregojnë se veçanërisht në sektorin e radiologjisë për të zvogëluar kontrollet njerëzore të rezultateve të imazhit ose në çdo rast për të lehtësuar këtë lloj pune. Siç vëren njoftimi i Shoqërisë Radiologjike të Amerikës së Veriut, mamografia vjetore rekomandohet për të gjitha gratë në moshën dyzet vjeç. Kontrollet e këtij lloji, zbulon njoftimi, mund të zvogëlojë vdekshmërinë nga kanceri i gjirit dhe mund të zvogëlojë incidencën e kancerit të avancuar të gjirit.
Përgatiti: Orjona TRESA | Botuar në Revistën “Psikologjia”, Nr. 172
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
