Në vitin 2011, një aksident me biçikletë në Kinë e la Gert-Jan Oskamin me një dëmtim të shtyllës kurrizore poshtë qafës, duke e privuar atë nga aftësia për të ecur. Sot Oskam, një holandez 40-vjeçar, është rikthyer në këmbë, duke bërë disa hapa dhe madje duke u ngjitur disa shkallë.
Si? Falë një pajisjeje që lexon valët e trurit të tij dhe i dërgon udhëzime shtyllës kurrizore përmes Wi-Fi, duke anashkaluar zonën e dëmtuar (shih animacionin më poshtë). Historia e tij e pabesueshme dhe hapat e nevojshëm për të arritur atje u treguan në një letër të sapobotuar në Nature.
Implanti, një ndërfaqe tru-shpinë, është evolucioni i kërkimit nga Grégoire Courtine, një neuroshkencëtar në Universitetin Politeknik Federal të Lozanës (EPFL, Zvicër) dhe Jocelyne Bloch, një neurokirurge në Universitetin e Lozanës. Në vitin 2018, të dy së bashku me ekipin e tyre kishin treguar se stimulimi i pjesës së poshtme të palcës kurrizore (struktura nervore e vendosur brenda shtyllës kurrizore) me elektroda për t’u kontrolluar me stërvitje specifike u lejonte njerëzve me paralizë të pjesshme të ecnin.
Në vitin 2022, i njëjti grup kërkimor kishte zbuluar se i njëjti lloj stimulimi funksionon edhe te pacientët me lëndime më të rënda të shtyllës kurrizore , të cilët kanë humbur çdo aftësi për të perceptuar dhe lëvizur në gjymtyrët e tyre të poshtme.
Tre pacientë të paralizuar ecin sërish falë elektrodave të implantuara në palcën kurrizore
Oskam ishte një nga tre pjesëmarrësit në provën e parë, të cilët i kishin lënë trashëgim implantin kurrizor: megjithatë, lloji i stimulimit të mundshëm me atë pajisje prodhoi një lëvizje mekanike dhe artificiale, pothuajse robotike, që do të aktivizohej manualisht dhe pa shumë mundësi kontrolli. e drejtpërdrejtë. Dhe shumë aftësi të nevojshme në jetën e përditshme, si ngjitja e shkallëve, ishin të paarritshme.
Ndërfaqja e re përfiton nga implanti i shtyllës kurrizore që Oskam kishte tashmë dhe e kombinon atë me dy grupe me nga 64 elektroda secila, të futura në zorrët e titanit dhe të implantuara brenda kafkës, mbi membranën që mbulon trurin. Në këtë mënyrë elektrodat mund të kapin aktivitetin elektrik të korteksit motorik, në shtresën më të jashtme të trurit.
Kur Oskam kërkon të ecë, implanti intrakranial merr rezultatin e aktivitetit elektrik të këtij mendimi dhe e transmeton atë me valë në një kompjuter brenda një çantë shpine të veshur nga pacienti. Një algoritëm dekodon synimet e lëvizjes dhe i transmeton ato te stimuluesi i pulsit në shtyllën kurrizore.
“Në të kaluarën ishte stimulimi që më kontrollonte, tani e kontrolloj atë”, thotë Oskam, i cili pas 40 seancave intensive stërvitore ka mësuar sërish të qëndrojë i pavarur, të ecë dhe të ngjisë shkallët.
Por kjo nuk është e gjitha.
Kjo lloj lëvizjeje vullnetare e këmbëve dhe këmbëve, e pamundur vetëm me implantet kurrizore, lejoi një rikuperim të pjesshëm të qelizave nervore që nuk ishin dëmtuar plotësisht nga aksidenti. Aq shumë sa Oskam mund të ecë në distanca të shkurtra me paterica edhe pa përdorur ndërfaqen.
Ndërfaqet tru-kompjuter dhe implantet kurrizore janë duke u studiuar për disa kohë: zbulimi i vërtetë këtu është se si ato janë kombinuar për të arritur këtë formë rehabilitimi. Megjithatë, theksojnë shkencëtarët, është studiuar posaçërisht për Oskamin dhe llojin e tij të lëndimit. Megjithëse rezultatet e marra për pacientin holandez janë mbresëlënëse, është ende herët të thuhet se cilët pacientë të tjerë dhe me çfarë lloj dëmtimi mund të përfitojnë nga ndërfaqja dhe me çfarë shanse shërimi.
Një problem tjetër është se implantet e trurit që lejojnë Oskamin të lëvizë “natyrshëm” duhet të futen me një operacion invaziv dhe mund të çojnë në infeksione (kjo ka ndodhur me Oskam). Prandaj një përparim i rëndësishëm teknologjik, por që duhet interpretuar me kujdesin e duhur.
Burimi Focus.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
