Kohët e fundit jemi mësuar të kryejmë detyra të ndryshme në të njëjtën kohë, të shkojmë gjithmonë me nxitim, me sytë te celulari që pothuajse nuk vërejmë më se kush është rreth nesh: nuk i kushtojmë më vëmendje një të moshuari, zonja që është në vështirësi për të mbajtur qese pazari shumë të rënda për të, nuk e vërejmë njeriun e pastrehë që fle në një stol apo një burrë që kërkon lëmoshë. Por, sigurisht, kjo nuk vlen për të gjithë: ka shumë njerëz që dalin vullnetarë ose që kryejnë akte bujare çdo ditë; këta njerëz, duke u sjellë në këtë mënyrë, jo vetëm që ndihmojnë të tjerët, por ndihmojnë edhe veten e tyre.
Nuk ka nevojë të bëni gjeste të bujshme altruizmi për të korrur përfitime, qoftë edhe një fjalë ngushëllimi për një mik në nevojë, duke i dhuruar një vakt të ngrohtë një personi të pastrehë, duke paguar një kontribut të vogël në një shoqatë vullnetare ose duke sjellë ushqim në një: thjesht ji i sjellshëm, me një dashamirësi të përzemërt. Këtu është fjala “magjike”: mirësi.
Mirësia, si kjo veçori e personalitetit përmirëson jetën
Në bisedat tona të përditshme, kur i referohemi dikujt që është i sjellshëm, e quajmë “njeri i mirë”; Sipas psikologëve, “njerëz të mirë” janë ata që marrin një rezultat të lartë për tiparin “pajtueshmëri” në testet e personalitetit. Ky tipar i karakterit shoqërohet me bujari, vetëmohim dhe vëmendje ndaj të tjerëve. Sipas hulumtimeve të ndryshme, të qenit i sjellshëm sjell përfitime të ndryshme si në aspektin personal ashtu edhe në atë profesional.
Një studim i kryer në vitin 2010 nga studiues nga Instituti Kombëtar i Plakjes tregoi se njerëzit që raportuan një rezultat të lartë të pajtueshmërisë ishin më pak të stresuar; anasjelltas, ata me një rezultat të ulët kishin më shumë gjasa të përjetonin arrest kardiak.
Për më tepër, njerëzit e sjellshëm priren të kenë martesa më të gjata, të kenë një marrëdhënie më të mirë me fëmijët, një rrjet social më të gjerë dhe në përgjithësi, një jetë më të kënaqshme. Nga pikëpamja profesionale, njerëz të tillë gjithashtu mund të përfitojnë: psikologu Timothy Judge, në një studim të vitit 2011, tregoi se njerëzit e këndshëm ishin më pak të ekspozuar ndaj acarimeve; Përveç kësaj, një studim tjetër i kryer në 2002 nga psikologu Laërence A. Witt zbuloi se punonjësit me personalitete të këndshme morën vlerësime më të mira të performancës së punës.
Njerëzit që janë të sjellshëm kanë më shumë gjasa të dalin vullnetarë. Kjo nuk është e mirë vetëm për ata që e marrin, por edhe për ata që e bëjnë: të bësh mirë është mirë. Sipas disa studimeve, ata që janë aktivë në vullnetarizëm janë më të lumtur dhe më pak të prirur ndaj depresionit. Kryerja e gjesteve vetëmohuese na bën të ndihemi të dobishëm, duke rritur besimin në aftësitë tona dhe duke nxitur një këndvështrim më optimist për jetën.
Për më tepër, të qenit aktiv në vullnetarizëm mund të zvogëlojë gjithashtu stresin e punës. Në këtë kontekst, në vitin 2010 një ekip psikologësh nga Universiteti i Konstancës, në Gjermani, kreu një eksperiment: ata u kërkuan 105 vullnetarëve me një punë të qëndrueshme të shkruanin në një ditar aktivitetet e ndryshme të kryera në kohën e tyre të lirë, duke përfshirë edhe çdo veprim vullnetar. Duke vëzhguar sjelljen e tyre në vendin e punës, studiuesit zbuluan se njerëzit që ishin aktivë në vullnetarizëm ishin më të relaksuar, reagonin më qetë ndaj problemeve dhe ishin më të hapur ndaj kolegëve.
Si na bën të ndihemi më mirë të qenit i sjellshëm dhe bujar? Çfarë ndodh në trurin tonë?
Kjo pyetje u shtrua nga William Harbaugh, një studiues në Universitetin e Oregon, i cili kreu një eksperiment gjatë të cilit ai ekzaminoi trurin e disa vullnetarëve duke përdorur imazhe funksionale të rezonancës magnetike. Në këtë eksperiment, disa vullnetarëve iu kërkua të menaxhonin njëqind dollarë në mënyrën që ata e shihnin të arsyeshme: ata mund t’ia dhuronin një shoqate vullnetare ose mund t’i mbanin me vete. Gjatë eksperimentit, studiuesi ekzaminoi se cilat zona të trurit u aktivizuan tek ata që ishin bujarë: imazhet e rezonancës magnetike theksuan aktivizimin e disa zonave që luajnë një rol të rëndësishëm në mekanizmat e shpërblimit emocional.
Dhe, në fakt, siç thotë ekonomisti dhe studiuesi Giorgio Coricelli, veprimet njerëzore përcaktohen nga shpërblimi i pritur, qoftë ai emocional apo material. Duke iu rikthyer eksperimentit të mëparshëm, u vu re se të njëjtat zona të trurit aktivizohen si gjatë ngrënies së një torte ose duke bërë një aktivitet të këndshëm, ashtu edhe gjatë kryerjes së gjesteve altruiste: prandaj, njeriu ndjen kënaqësi si kur merr përfitime për veten dhe për të tjerët.
Prandaj, sa herë që ndjeni kënaqësi për të bërë diçka, aktivizohen mekanizmat e trurit që lidhen me shpërblimin; qarku i shpërblimit drejtohet nga dopamina, një neurotransmetues që kontrollon shpërblimin dhe ndjesinë e kënaqësisë.
Burimi / https://psicoadvisor.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
