Ka njerëz që duket se gënjejnë pa ndonjë arsye, pa u dukur se përfitojnë prej saj. Për më tepër, gjithçka që ata bëjnë, parë nga jashtë, është rreziku i humbjes së besimit të atyre që i rrethojnë. Pyetja është, pse e bëjnë?
Secilit i ka ndodhur të thotë një gënjeshtër një herë në jetë: është një fakt i padiskutueshëm dhe për të cilin me siguri do të keni një kujtim. Në fakt, edhe nëse ndershmëria është një parim aksiomatik brenda vlerave tuaja morale, është e mundur që ju të pranoni të gënjeni në disa raste. Por çfarë ndodh me njerëzit që gënjejnë pa nevojë?
Ndonjëherë është e vështirë të dallosh një person që gënjen shpesh nga një tjetër që vuan nga mitomania, një gjendje në të cilën mund të flitet për gënjeshtra kompulsive. E vërteta është se grupi i individëve për të cilin po flasim nuk pëson asnjë ndryshim psikologjik, ndaj patologjia nuk mund të jetë një nga arsyet e paaftësisë së tyre për të thënë të vërtetën. Kjo është arsyeja pse është më e vështirë të kuptosh arsyet, pasi ato nuk duket se kanë nevojë apo arsye për të thënë ato gënjeshtra. Megjithatë, dhe si pothuajse çdo gjë në psikologji, ka arsye për këtë sjellje.
Të gënjesh apo të jesh mitoman?
Gënjeshtra në vetvete nuk është një gjë e keqe. Ju mund të gënjeni për të parandaluar dikë që të mësojë për festën e papritur ose për të hequr qafe dikë që do të sjellë fat të keq në jetën tuaj, për shembull. Është një formë tjetër e ndërveprimit shoqëror dhe si e tillë, ju mund ta përdorni për qëllime të shëndetshme ose për të dëmtuar të tjerët.
Nga ana tjetër, ekziston një çrregullim i quajtur mitomania, në të cilin personi shtrihet në mënyrë të detyruar. Këtu historitë e shpikura nuk janë krejtësisht të pamundura, nuk i përgjigjen presioneve specifike dhe personi vuan shumë kur bëhet fjalë për marrëdhëniet me të tjerët.
Megjithatë, kur ky zakon i mosrespektimit të së vërtetës nuk i përgjigjet një nevoje apo një patologjie, gjendemi në një situatë absurde në të cilën njerëzit që gënjejnë pa nevojë vazhdojnë me historitë e tyre. Le të shqyrtojmë këtë aspekt të marrëdhënieve njerëzore.
Çfarë mendojnë njerëzit që gënjejnë pa arsye?
Nuk i shmangen asnjë ndëshkimi, nuk duken më tërheqës, nuk marrin shpërblim për këtë. Pra, pse gënjejnë? E vërteta është se arsyet ekzistojnë, por ato zakonisht nuk largohen nga mendja e gënjeshtarit. Ata u përgjigjen dialogëve të brendshëm dhe proceseve mendore që kërkojnë një ekuilibër emocional, duke përmirësuar vetëperceptimin e subjektit dhe që vërehen rrallë nëse marrëdhënia me të nuk thellohet.
1. Nevoja për miratim
Kjo është një nga arsyet më të shpeshta të gënjeshtrës, por në rastin në fjalë nuk ka presion real nga ambienti që të ndodhë. Kjo do të thotë se subjekti, pavarësisht se është në një rreth shoqëror që e pranon dhe e mirëpret, vazhdon të ndiejë se duhet të fitojë miratimin e të tjerëve dhe për këtë arsye gënjen.
2. Rëndësi i kushtohet përmbajtjes së gënjeshtrës
Kjo situatë ka rrënjë më të thella nga sa imagjinojmë, ndaj le ta shohim me një shembull. Një person gënjen miqtë e tij se ka shumë para, një kontekst social në të cilin statusi ekonomik nuk është i rëndësishëm. Kur marrin vesh të kundërtën, të gjithë tronditen; të gjithë kanë kapital të ngjashëm ekonomik pas tyre dhe nuk ka pasur kurrë një admirim kolektiv për ata që kanë më shumë.
Megjithatë, gënjeshtra nuk ka të bëjë me presionin e mjedisit, por me një gjykim të brendshëm të vetë gënjeshtarit. Për të, të kesh shumë para është një nga aspektet për ta bërë dikë të suksesshëm dhe ai dëshiron të jetë i suksesshëm; kjo është arsyeja pse ai gënjen, edhe nëse nuk ka asnjë efekt jashtë mendjes së tij.
3. Njerëzit që gënjejnë pa arsye: Ndjehen jashtë kontrollit
Mund të duket absurde, por historitë e shpikura janë nën kontrollin e narratorit. Jo realitet. Për këtë arsye, kur tregon, për shembull, një anekdotë, duke e modifikuar ose duke e thënë në mënyrë “fantastike”, gënjeshtari merr nën kontroll rrëfimin dhe ngjarjet që ekspozon.
Në këtë mënyrë ju shmangni detajet dhe faktet që mund të shkojnë kundër atyre që do ta linin një person në një pozitë të keqe (sipas kritereve tuaja).
4. Shpikja e sotme është vazhdimi i gënjeshtrës së djeshme
Ndonjëherë, gënjeshtrat që janë tashmë shumë larg realitetit që mund t’i mbajnë të fshehura, janë hapi i miliontë i asaj që është thënë shumë kohë më parë dhe nuk mund të zbulohen. Një zinxhir gënjeshtrash që, sa më gjatë të vazhdojë, aq më e vështirë është ta thyesh.
5. Njerëzit që gënjejnë pa arsye tregojnë atë që dëshirojnë të ishte e vërtetë
Ndërsa mund të duket e pamundur, përsëritja e një gënjeshtre shumë herë mund të përfundojë duke e kthyer atë në një të vërtetë kolektive. Kjo është arsyeja pse shumë njerëz tregojnë fakte dhe aspekte të caktuara të tyre që pasqyrojnë atë që ata do të donin të ishin në realitet. Edhe pse në shumicën e rasteve nuk ka nevojë, mund të shihet si një mënyrë për të transformuar realitetin në mendjen e personit.
6. Për personin që e thotë, nuk është gënjeshtër
Në fund, realiteti që del nga goja jonë është një mesazh që ka kaluar nëpër filtrat e perceptimit fizik, përpunimit mendor dhe kapacitetit të kujtesës. Nga ana tjetër, këto procese ndërveprojnë me pjesën e jashtme, kështu që rezultati është zakonisht më larg nga realiteti i vërtetë nga sa vlerësojmë normalisht. Prandaj, është normale që dëshmitë e dy personave të ndryshëm të jenë totalisht divergjente përballë vetë faktit. Në këto raste mund të duket se po përballeni me një person që gënjen pa nevojë, por para se të gjykoni, mbani mend: njerëzit e kuptojnë njëri-tjetrin duke folur.
Ka shumë të ngjarë që kjo pasiguri të zgjidhet me një bisedë të sinqertë. Në fund të fundit, e vetmja e vërtetë që dimë është gënjeshtra e zakonshme që ne të gjithë e perceptojmë përmes shqisave tona.
Përgatiti O.T | Burimi lamenteemeravigliosa.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
