Shpesh një fjali e thjeshtë popullore mban më shumë të vërteta se sa një libër i gjatë. Ajo nuk është vetëm batutë e urtë por një metaforë e fuqishme për ata që e njohin vetveten dhe botën më mirë se sa tjerët mendojnë.
Për ata që e jetojnë mirësinë përpiqja për t’u mësuar diçka të lindur nuk është ofendim por kotësi. Mirësia e tyre nuk kërkon udhëzime sepse është pjesë e thelbit të tyre.
Nuk i mësohet peshkut noti flet për autonominë e shpirtit dhe për një qetësi që vjen nga brenda. Njeriu që e di të mirën e vlerëson atë pa dëshmuar çdo të mirë me fjalë. Personi që përçon paqen dhe kujdesin nuk ka nevojë të mësohet sesi ta bëjë atë. Kjo tregon se disa aftësi dhe vlera nuk mësohen me mësime të jashtme sepse janë pjesë e jetës së përditshme të individit.
Nga këndvështrimi psikologjik fjalia lidhet me vetëdijen dhe identitetin. Njeriu që ka ndërtuar vlerat e tij brenda nuk mat vlerën me miratimin e të tjerëve. Personi nuk ndjek skenarin e pritshëm për të fituar pëlqime dhe kjo sjell resiliencë emocionale sepse kur truri dhe zemra kanë një qendër të brendshme stabiliteti nuk dridhen për çdo vlerësim të jashtëm. Kur dikush përpiqet të shpjegojë diçka që një individ bën pa dredhur, mjafton një shikim i qetë ose një fjali e shkurtër për t’i rikthyer vëmendjen te vetja.
Në marrëdhënie familjare dhe çift personi që ka brumosur mirësinë brenda shpesh shfaq kufijtë e nevojshëm pa zhurmë. Kur ky ndryshim interpretohet si ftohtësi ose largim vjen nga mungesa e kuptimit të thellë. Mirëkuptimi kërkon durim dhe ndonjëherë një fjali e thjeshtë si nuk i mësohet peshkut noti mund të sjellë qetësinë dhe të tregojë se nuk po refuzohet dashuria por po ribëhet barazia emocionale.
Në shoqëri kjo frazë funksionon si kujtesë se lindshmëria e disa cilësive nuk është defekt por dhuratë. Kur mendësia kulturore idealizon sakrificën shpesh denigron kufijtë personalë. Mendësia që vlerëson vetëm dhënien si provë e virtytit krijon ndjenjën e fajit tek ata që kërkojnë pak për veten. Fjalia është një thirrje për rikonceptim të asaj çfarë konsiderohet virtyt dhe për të kuptuar se të kujdesesh për veten nuk mohon të kujdesesh për të tjerët.
Në punë dhe angazhimet e përditshme sjellja e qetë dhe e gjakftohtë shpesh keqinterpretohet si dobësi. Por eksperienca dhe profesionalizmi janë si noti për peshkun; nuk mund të mësosh me force atë që vjen natyrshëm. Kur një koleg shpjegohet për diçka që dikush bën pa dredhur, mjafton një referencë e butë për të sqaruar se dijet dhe sjelljet nuk janë produkt i trajnimit të fundit por rezultat i një jete të brendshme të kultivuar me vite.
Jeta kërkon ekuilibër. Të njohësh vlerat e tua dhe të mos i vërtetosh ato për çdo sy është një formë dinjiteti. Nuk i mësohet peshkut noti na kujton se aftësitë dhe vlerat që vijnë nga brenda nuk kanë nevojë për mësime të padobishme. Ato kërkojnë respekt dhe hapësirë për t’u shfaqur natyrshëm dhe në atë qetësi shpirtërore që bën ndryshimin në marrëdhënie me botën dhe me veten.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
