Një nga thëniet më të zakonshme që shohim në debatin psikologjik është se “nuk ka prindër të këqinj, por prindërim jo të mirë”. Ky mendim reflekton një qasje të thellë ndaj natyrës njerëzore dhe prindërimit, duke theksuar se sjellja e prindërve, pavarësisht se si mund të duket, është shpesh rezultat i pafundësisë së mundësive për të mësuar dhe zhvilluar aftësitë prindërore.
Për ta kuptuar më mirë këtë temë, është e rëndësishme të shqyrtojmë ndikimin e prindërimit në zhvillimin psikologjik të fëmijëve dhe mënyrën se si mund të ndryshojmë stilin e prindërimit për të siguruar një rritje të shëndetshme.
Stilet e prindërimit ndikojnë fuqishëm në zhvillimin e fëmijëve, si në aspektin emocional, ashtu dhe në atë social. Ndihma që ofrojnë prindërit është jetike për krijimin e një baze të shëndetshme emocionale për fëmijët, të cilët më pas mund të krijojnë marrëdhënie të shëndetshme me të tjerët dhe të menaxhojnë emocionet e tyre. Studime të shumta psikologjike kanë treguar se një prindërim i ngrohtë, mbështetës dhe me kufij të qartë ka ndikime të thella pozitive në zhvillimin emocional të fëmijëve. Kur prindërit janë të pranishëm, të vëmendshëm dhe mbështetës, ata krijojnë një bazë besimi që fëmijët mund ta përdorin për të mësuar dhe përballuar sfidat e jetës.
Stilet e prindërimit dhe efektet e tyre
Psikologët kanë identifikuar disa stile të ndryshme prindërimi, secili me ndikime të ndryshme në fëmijë. Ja disa nga më të njohurat:
Prindërimi Autoritar: Ky stil karakterizohet nga rregulla strikte dhe mungesë ndjeshmërie. Prindërit autoritarë kërkojnë respekt dhe bindje të verbër nga fëmijët, por nuk ofrojnë shumë mbështetje emocionale. Kjo mund të çojë në zhvillimin e fëmijëve të pasigurt dhe me ndjenja të ulëta vetëvlerësimi.
Prindërimi Permisiv: Prindërit permisivë janë shumë të butë dhe shpesh shmangin vendosjen e kufijve të qartë. Ata shpesh e lënë fëmijën të bëjë atë që do. Ky stil mund të krijojë fëmijë të pasigurt dhe të paaftë për të menaxhuar përgjegjësitë e jetës.
Prindërimi Pasiv: Ky stil është i ngjashëm me prindërimin permisiv, por prindërit janë tërësisht të paprezantë dhe shpesh nuk e ndihmojnë fëmijën në asnjë aspekt të jetës. Fëmijët që rriten në një mjedis të tillë mund të ndihen të braktisur dhe të pambrojtur.
Prindërimi i Shëndetshëm (Demokratik): Ky stil është më i balancuar, ku prindërit vendosin kufij dhe rregulla të qarta, por gjithashtu janë të mbështetshëm dhe ndihmojnë fëmijët të zhvillojnë aftësi për të marrë vendime dhe të menaxhojnë emocionet e tyre. Ky është stili më i preferuar për zhvillimin emocional të shëndetshëm të fëmijëve.
Përse prindërit nuk mund të quhen “të këqinj”
Shpesh, mund të dëgjojmë kritika ndaj prindërve për sjelljet dhe vendimet e tyre. Por është e rëndësishme të kuptojmë se shumë nga prindërit mund të jenë të motivuar nga dashuria dhe kujdesi për fëmijët e tyre, pavarësisht se mund të bëjnë gabime. Mungesa e informacionit, stresi, dhe faktorë të tjerë mund të ndikojnë në mënyrën se si ata ndërveprojnë me fëmijët. Mungesa e njohurive mbi psikologjinë e zhvillimit mund të çojë në një prindërim të paefektshëm, por kjo nuk do të thotë se ata janë të këqinj.
Rëndësia e ndihmës dhe edukimit të prindërve
Një nga hapat më të rëndësishëm për të siguruar një prindërim të shëndetshëm është edukimi dhe mbështetja e prindërve. Programet e trajnimit dhe këshillimi për prindërit janë shumë të rëndësishme për t’i mësuar ata se si të ofrojnë një mbështetje emocionale të duhur dhe të vendosin kufij të shëndetshëm. Një shoqëri që mbështet prindërit në këtë drejtim do të ketë fëmijë më të shëndetshëm emocionalisht dhe më të fortë në përballimin e sfidave të jetës.
Dhe për ta përmbyllur, nuk ka prindër të këqinj, por ka prindërim jo të mirë. Ndikimi që prindërit kanë mbi fëmijët është shumë i fuqishëm dhe ndihmon në formimin e karakterit dhe aftësive të jetës për fëmijët. Prindërit mund të bëjnë gabime, por mundësia për të mësuar dhe ndryshuar është gjithmonë e hapur. Edukimi dhe mbështetja e prindërve janë hapësira ku mund të krijohen ndryshime të vërteta, për të krijuar një brez të shëndetshëm dhe emocionalisht të fortë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
