Shumica e vaksinave kanë efekte anësore dhe vaksinat COVID nuk janë të ndryshme. Publiku mendon se nëse përjeton dhimbje në krah, në vendin ku bën vaksinën, ose lodhje, një dhimbje koke, ethe ose të përziera, janë thjesht shenja se sistemi imunitar po punon ashtu siç duhet.
Kjo i ka bërë disa njerëz të pyesin: nëse reagimi i sistemit imunitar tregon se po bën atë që duhet të bëjë, a do të thotë se mungesa e efekteve anësore tregon që sistemi imunitar nuk është përgatitur për të më mbrojtur?
Të jeni të sigurt, nuk është kështu. Testet klinike të vaksinës të kryera nga Pfizer tregojnë se 50% e pjesëmarrësve nuk kanë përjetuar efekte anësore të konsiderueshme, megjithatë 90% e pjesëmarrësve kanë zhvilluar imunitet ndaj virusit. Dhe këshillat për vaksinën Moderna thonë se efektet anësore të zakonshme mund të përjetohen nga një në dhjetë persona, megjithatë vaksina mbron 95% të atyre që e marrin atë. Kjo mund të shpjegohet duke marrë parasysh mënyrën se si sistemi imunitar zhvillon imunitet mbrojtës ndaj viruseve kur stimulohet nga një vaksinë.
Shumica e vaksinave COVID, përfshirë disa të autorizuara, përdorin një proteinë virale që gjendet në pjesën e jashtme të koronavirusit, e njohur si proteina spike, për të imituar një infeksion natyror viral dhe për të nxitur një përgjigje imune. Dega e reagimit imunitar e njohur si imunitet i lindur i përgjigjet pothuajse menjëherë proteinës spike virale. Ai fillon një sulm kundër tij duke filluar inflamacionin, shenjat tipike të të cilit janë ethe dhe dhimbje.
Pra, është përgjigjja imune e lindur që shkakton efektet anësore të zakonshme që njerëzit përjetojnë një ose dy ditë pasi të kenë marrë vaksinën. Imuniteti specifik afatgjatë, i cili është qëllimi përfundimtar i çdo vaksinimi, arrihet vetëm duke aktivizuar degën e dytë të përgjigjes imune: imunitetin adaptiv. Imuniteti adaptues shkaktohet me ndihmën e përbërësve të imunitetit të lindur dhe rezulton në gjenerimin e qelizave T dhe antitrupave, të cilët mbrojnë nga infeksioni, kur ekspozoheni ndaj virusit.
Ndryshe nga imuniteti i lindur, imuniteti adaptues nuk mund të shkaktojë inflamacion, megjithëse studimet e fundit sugjerojnë se mund të kontribuojë në mënyrë të konsiderueshme. Në disa njerëz, kjo përgjigje inflamatore si nga sistemi imunitar i lindur ashtu edhe nga sistemi adaptues është e ekzagjeruar dhe shfaqet si efekt anësor. Tek të tjerët, megjithëse funksionon normalisht, nuk është në nivele që mund të shkaktojnë efekte anësore të dukshme. Sido që të jetë, imuniteti kundër virusit arrin të krijohet.
Çfarë e shkakton një përgjigje të ndryshme imune?
Shkencëtarët kanë vërejtur se njerëzit mbi moshën 65 vjeç kanë më pak efekte anësore ndaj vaksinës. Kjo mund t’i atribuohet rënies graduale të veprimtarisë imune të lidhur me moshën. Megjithëse kjo mund të ketë lidhje me nivele më të ulëta të antitrupave, ata përsëri kanë imunitet kundër virusit.
Gjinia mund të luajë gjithashtu një rol. Në një studim në SHBA, 79% e raporteve të efekteve anësore ishin nga gratë. Ky dallim seksual mund të ketë të bëjë me testosteronin. Testosteroni ka tendencë të zbusë inflamacionin dhe rrjedhimisht efektet anësore që lidhen me të. Burrat kanë më shumë testosteron se gratë, gjë që mund të kontribuojë në më pak efekte anësore tek burrat.
Njerëzit që vuajnë nga sëmundje kronike inflamatore, të tilla si artriti reumatoid, sëmundja inflamatore e zorrëve dhe skleroza e shumëfishtë, të cilët janë duke përdorur barna imunosupresive për të kontrolluar simptomat e tyre, mund të përjetojnë më pak efekte anësore. Edhe pse përgjigjja imune është e dobët, kjo nuk do të thotë që ajo është inekzistente.
Në një studim të vitit 2020 që krahasoi nivelet e antitrupave në njerëzit që ishin me ilaçe imunosupresive me ata që nuk ishin, u përcaktua që njerëzit me ilaçe imunosupresive prodhuan nivele më të ulëta të antitrupave, por asnjë prej tyre nuk kishte antitrupa antiviralë.
Efektet anësore të vaksinës nuk duhet të merren si një masë e efektivitetit të vaksinës. Pavarësisht nga reagimi i larmishëm imunitar ndaj vaksinave, shumica e njerëzve krijojnë imunitet nga vaksinimi kundër koronavirusit, pavarësisht nga prania, mungesa dhe ashpërsia e efekteve anësore.
Burimi / https://www.sciencealert.com/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.