Të gjithë ndihen të dëshpëruar herë pas here, por nëse zbuloni se asgjë nuk duket më e këndshme dhe po përpiqeni të grumbulloni energji për të provuar gjëra të reja, mund të jeni duke përjetuar diçka të quajtur anhedoni. Kjo nuk është vetëm mërzitje, është një ndjenjë më e thellë mosinteresimi dhe mungesë motivimi shpesh e lidhur me kushte të ndryshme të shëndetit mendor. Pra, si mund ta kapërceni këtë dhe të rizbuloni dëshirën tuaj për jetën?
Çfarë është Anhedonia?
Anhedonia është kur duket se nuk mund t’i shijoni më gjërat, madje edhe gjërat që keni dashur më parë. Është si një ndjenjë mpirjeje emocionale ose mungesë kënaqësie. Ndoshta ju ka pëlqyer të lexoni ose të luani kitarë, por tani ju duket si një punë e përditshme dhe nuk mund të merrni ndonjë kënaqësi prej saj. Kjo është anhedonia në veprim – asgjë nuk ndihet emocionuese apo përmbushëse, edhe pse dikur ishte. Është një çështje e zakonshme në kushte si depresioni, ankthi dhe çrregullimi i stresit posttraumatik (PTSD), dhe mund ta bëjë jetën e përditshme të ndihet mjaft e sheshtë dhe jo interesante.
7 shenjat e Anhedonisë
Humbja e interesit për hobi: Aktivitetet që dikur ngjallnin gëzim ose fejesë tani ndihen krejtësisht të buta dhe jo tërheqëse.
Ndryshimet në oreks: Mund ta gjeni veten duke gëlltitur gjithçka që keni parë ose të humbni plotësisht oreksin, duke çuar në luhatje të dukshme në peshë.
Çrregullime të gjumit: Ose jeni duke u rrotulluar gjatë gjithë natës, në pamundësi për të pushuar, ose jeni duke fjetur tepër, por ende ndiheni të mërzitur dhe të shqetësuar.
Mërzia e vazhdueshme: Një ndjenjë e pamëshirshme, gërryese pakënaqësie duket se ju ndjek, pavarësisht se çfarë bëni apo ku shkoni.
Interesi i reduktuar seksual: Ka një rënie të dukshme në dëshirën ose kënaqësinë tuaj seksuale, duke ju lënë të ndiheni indiferentë ose të shkëputur.
Tërheqja sociale: Mund të tërhiqeni nga skenat sociale, duke u ndjerë gjithnjë e më shumë i izoluar nga miqtë dhe familja, sikur të jeni në botën tuaj.
Rrafshësia emocionale: Emocionet tuaja ndihen të sheshta dhe të pangjyrë, me pak ose aspak ngritje ose ulje, duke ju lënë të ndjeheni të mpirë dhe të shkëputur.
Si të kapërcejmë Anhedoninë?
1.Gjeni nxitësit e argëtimit tuaj – Filloni duke identifikuar atë që dikur ju bënte të lumtur. Nëse është një hobi, një këngë specifike ose një vend, rilidhuni me ato gjëra. Mund të duket e çuditshme në fillim, por ndonjëherë vetëm duke bërë diçka të njohur mund të fillojë ato ndjesi të mira. Mos prisni rezultate të menjëhershme; ka të bëjë me hapat e bebeve. Mbani një ditar të përvojave tuaja për të gjurmuar atë që sjell edhe pak gëzimin më të vogël në jetën tuaj.
2.Ushtrohuni – Ushtrimi është një lojë-ndryshues për humor. Edhe nëse është vetëm një shëtitje e shkurtër ose një seancë e shpejtë kërcimi në dhomën tuaj, lëvizja e trupit tuaj ndihmon në çlirimin e atyre kimikateve që ndihen mirë në trurin tuaj. Mundohuni të gjeni një formë lëvizjeje që ju pëlqen – mos u stresoni për ta bërë atë në mënyrë të përsosur. Synimi është të nxirrni trupin dhe mendjen tuaj nga ai rul dhe të ktheheni në një hapësirë më energjike.
3.Lidhu me të tjerët – Izolimi mund të godasë vërtet shumë kur ndihesh i dëshpëruar. Të kontaktosh me miqtë ose familjen mund të duket e vështirë, por është thelbësore. Edhe një mesazh ose telefonatë e shpejtë mund të bëjë një ndryshim të madh. Lidhjet sociale janë çelësi për t’u ndjerë më mirë, sepse ato ju kujtojnë se nuk jeni vetëm. Ndërveprimi social, edhe në doza të vogla, mund t’ju ndihmojë të ngrini disponimin tuaj. Planifikoni takime me presion të ulët si një natë filmi ose një bisedë kafeje. Gjithçka ka të bëjë me lehtësimin e shoqërimit me ritmin tuaj.
4.Kufizoni përdorimin e elektronikës – Drita blu nga ekranet mund të prishë gjumin tuaj dhe ta bëjë më të vështirë relaksimin. Provoni të vendosni një rregull për të ulur telefonin tuaj një orë para gjumit. Përdoreni këtë kohë për t’u çlodhur me aktivitete që nuk përfshijnë ekrane, si leximi i një libri ose bërja e një hobi qetësues. Bëhet fjalë për krijimin e një rutine të qetë që ju ndihmon të kaloni nga ngarkesa e ditës në një natë më të qetë.
5.Praktikoni mirënjohjen – Mirënjohja mund ta zhvendosë fokusin tuaj nga ajo që ju mungon në atë që keni. Filloni një ditar mirënjohjeje ku renditni disa gjëra për të cilat jeni mirënjohës çdo ditë. Këto mund të jenë gjëra të vogla, të përditshme ose aspekte më të mëdha të jetës suaj. Përqendrimi në aspektet pozitive, madje edhe ato të vogla, mund të ndihmojë gradualisht në përmirësimin e këndvështrimit tuaj. Praktikat e mirënjohjes mund të integrohen gjithashtu në rutinat e përditshme. Para gjumit, merrni një moment për të reflektuar mbi momentet pozitive nga dita juaj. Ky zakon i thjeshtë mund të ndihmojë në ndryshimin e mentalitetit tuaj dhe ta bëjë më të lehtë të vëreni dhe vlerësoni gjërat e mira në jetë.
6.Praktikoni Ndërgjegjësimin – Vetëdija nuk është thjesht një fjalë kryesore – është një mënyrë për t’u lidhur me momentin aktual. Provoni praktika të thjeshta si frymëmarrja e thellë, meditimi ose ushqimi i ndërgjegjshëm. Këto aktivitete ju ndihmojnë në tokë dhe e bëjnë më të lehtë të vlerësoni gëzimet e vogla. Kur praktikoni vëmendjen, ju po stërvitni trurin tuaj për t’u fokusuar në këtu dhe tani, gjë që mund të ndihmojë në reduktimin e ndjenjave të mpirjes. Është si t’i japësh mendjes një shtytje të butë për të vërejtur dhe shijuar gjërat e vogla. Lexoni
7.Hani mirë – Ajo që hani mund të ndikojë në mënyrën se si ndiheni. Një dietë e ekuilibruar me shumë fruta, perime dhe drithëra mund të mbështesë shëndetin tuaj mendor. Shmangni shumë sheqer dhe ushqime të përpunuara, të cilat mund të çojnë në luhatje të humorit dhe rënie të energjisë. Ushqyerja e trupit tuaj me ushqimet e duhura ndihmon në ruajtjen e niveleve të qëndrueshme të sheqerit në gjak dhe siguron lëndë ushqyese thelbësore për funksionin e trurit. Është si t’i jepni trurit tuaj karburantin që i nevojitet për t’u ndjerë më i ekuilibruar dhe pozitiv.
8.Provoni gjëra të reja – Merrni pak kohë për të eksploruar aktivitete të ndryshme dhe për të gjetur atë që ju emocionon vërtet. Mund të jetë çdo gjë nga ecja në natyrë, shikimi i tepruar i shfaqjeve tuaja të preferuara, apo edhe të mësuarit për të gatuar një recetë të re. Qëllimi është të eksperimentoni dhe të shihni se cilat aktivitete ju bëjnë të ndiheni të angazhuar dhe të lumtur. Kur gjeni diçka që ju pëlqen vërtet, kjo mund t’ju ndihmojë të dilni nga rrëmuja. Truri juaj reagon ndaj aktiviteteve që sjellin gëzim duke lëshuar kimikate që ju bëjnë të ndjeheni mirë, të cilat mund të bëjnë një ndryshim të madh në mënyrën se si ndiheni në përgjithësi. Pra, provoni gjëra të reja dhe shikoni se çfarë rezonon me ju!
9.Bëhuni vullnetar ose ndihmoni të tjerët – Ndihma e të tjerëve mund të sigurojë një ndjenjë qëllimi dhe kënaqësie. Vullnetarizmi ose thjesht ofrimi i një dore ndihme mund ta zhvendosë fokusin nga betejat tuaja në ndikimin pozitiv që po bëni. Duke parë ndryshimin që mund të bëni në jetën e dikujt tjetër, mund të rindezni një ndjenjë përmbushjeje dhe gëzimi. Si ta kapërceni Anhedoninë Përfshirja në komunitetin tuaj ose mbështetja e një kauze që ju intereson gjithashtu mund t’ju prezantojë me përvoja dhe njerëz të rinj. Kjo mund të ndihmojë në thyerjen e ciklit të ndjenjës së bllokimit dhe të sjellë një perspektivë të re. Është një fitore e favorshme: ju po ndihmoni të tjerët duke rritur gjithashtu disponimin tuaj dhe ndjenjën e qëllimit.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
