Më 11 korrik u publikua Rishikimi 2022 i Perspektivave të Popullsisë Botërore, një raport vjetor nga Kombet e Bashkuara që shqyrton situatën aktuale dhe të ardhshme të popullsisë së botës. Përmes 54 faqeve, OKB-ja vizaton një dizajn të së ardhmes së afërt dhe të largët të planetit tonë, nga i cili del se ne do të jemi gjithnjë e më shumë, gjithnjë e më të vjetër dhe gjithnjë e më shumë në lëvizje.
Data e parë që do të shënohet në axhendë është 15 nëntori 2022: në këtë ditë popullsia globale duhet të arrijë tetë miliardë. Do të vazhdojë të rritet deri në vitin 2100, duke arritur në 8.5 miliardë në 2030, 9.7 miliardë në 2050 dhe 10.4 miliardë në 2100.
Tejkalimi – Në vitin 2021, dy vendet më të populluara në botë ishin Kina (në vend të parë me 1.43 miliardë banorë) dhe India (në vendin e dytë me 1.41 miliardë banorë). Megjithatë, në vitin 2023, indianët do të jenë më shumë se kinezët: rreth vitit 2060 India do të arrijë kulmin e saj me 1.7 miliardë njerëz dhe më pas do të fillojë të bjerë. Popullsia kineze, nga ana tjetër, do të fillojë të zvogëlohet në vitet e ardhshme, pothuajse e përgjysmuar në vitin 2100, kur do të mbeten “vetëm” 776 milionë kinezë.
Të pasur dhe të varfër – Vendet që do të kontribuojnë më shumë në rritjen e popullsisë globale janë ato të Afrikës Sub-Sahariane, ku më shumë se gjysma e banorëve të rinj të tokës do të përqendrohen deri në vitin 2050. Në përgjithësi, tendenca është për vendet më pak të zhvilluara ( ku normat e lindshmërisë janë shumë më të mëdha) dhe ulen për më të pasurit.
Jetëgjatësia – Rritja globale e popullsisë është shkaktuar pjesërisht nga rënia e vdekshmërisë dhe rritja e jetëgjatësisë në lindje, e cila në vitin 2019 ishte rreth 73 vjet, gati 9 vjet më shumë se në vitin 1990. Kush do të lindë në vitin 2050, vlerësojnë ekspertët, mund të presin të jetojnë mbi 77 vjeç.
Ndikimi nga kovid – Në vitin 2021, pandemia uli jetëgjatësinë globale me dy vjet, megjithëse në realitet ndikimi ishte i ndryshëm nga vendi në vend: në disa shtete të Amerikës Latine, aziatike dhe afrikane, jetëgjatësia ra me gati tre vjet; në Australi dhe Zelandën e Re, nga ana tjetër, është rritur madje me mbi një vit, për shkak të rënies së vdekjeve të lidhura me arsye të tjera (aksidentet rrugore dhe infeksionet e zakonshme si gripi dhe pneumonia, për shembull).
Fertiliteti – Fertiliteti global (numri i fëmijëve që ka çdo grua gjatë jetës së saj) tani për tani është 2.3, por vlerësohet se do të ulet në 2.1 në vitin 2050. Vendet më të varfra rrisin mesataren globale, ku në vitin 2021 numri i fëmijëve për nënë ishte rreth 4.6 (në çdo rast në rënie të mprehtë në krahasim me vitet 1990, kur ishte 6.5), ndërsa në vendet më të pasura gratë kanë mesatarisht 1.5 fëmijë. Disa vende vazhdojnë të regjistrojnë një numër të lartë të grave të reja shtatzënë: në vitin 2021 mbi 13 milionë fëmijë, të barabartë me rreth 10% të totalit, u lindën nga nëna nën moshën 20 vjeç, veçanërisht në vende të ndryshme të Afrikës Sub-Sahariane, Amerikën Latine dhe Karaibe.
Gjithnjë e më të moshuar – Sot mbi 65 vjeç përfaqësojnë rreth 10% të popullsisë së botës: sipas vlerësimeve, në vitin 2050 do të jenë 16% e totalit, dyfishi i numrit të fëmijëve nën 5 vjeç dhe afërsisht i njëjti numër si nën 12 vjeç. Duke qenë se nuk do të kemi më fëmijë, banorët e vendeve të pasura do të rrisin popullsinë kryesisht falë emigracionit: ndërmjet viteve 2000 dhe 2020, këto (80.5 milionë) tejkaluan numrin e lindjeve në krahasim me vdekjet (66.2 milionë). Situata në vendet e varfra është e ndryshme, ku, të paktën për një të ardhme të parashikueshme, nxitësi kryesor i rritjes së popullsisë do të jenë ende lindjet, më të larta se vdekjet.
Përgatiti O.T | Burimi Focus.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
