Ju mund të keni dëgjuar për PTSD më parë. Kjo është më komplekse. Punonjësit e kujdesit shëndetësor ishin qetë derisa ndodhi COVID-19. Tani ka qindra-mijëra njerëz që bëjnë atë që duhet bërë sepse nëse nuk e bëjnë, askush nuk do ta bëjë; sepse nëse jo, njerëzit do të vdesin.
Ndoshta po kaloni nëpër tollovi tani – ndjenja e ” nuk mund të ngrihem, nuk mund të pushoj”, një ndjenjë zgjimi në mes të natës (ose ditës, nëse punoni netëve) duke djersitur u dhe dridhur sepse nuk mund të mbani mend nëse e keni bërë atë gjë ashtu si duhet, dhe nëse nuk e keni bërë si duhet, do të keni pasoja, dhe ato janë pasoja që ndjehen si jeta apo vdekja, që janë jeta ose vdekja, dhe nëse shkon keq, do të duhet të jetoni me të. Disi.
Zbulimi i plotë: Jam punonjës social, jo infermier apo mjek, dhe as një terapist i frymëmarrjes. Ndërsa puna që bëj është prekur nga COVID-19, nuk punoj në një dhomë urgjence apo spital. Kurrë nuk kam mbajtur dorën e askujt ndërsa ata vdiqën.
Por, në të kaluarën, kam përjetuar PTSD në lidhje me punën, e cila ndryshoi plotësisht rrjedhën e jetës sime, dhe të parit të ngjarjeve të disa muajve të fundit të shpaloseshin, ka bërë që zemra ime të dridhet. Jo vetëm nga tmerri i asaj që ndodh çdo ditë – kur shkrova draftin e parë të kësaj eseje disa muaj më parë, ishim në 20,000 vdekje, dhe sa herë që e redaktoja atë, ndryshoja numrin, dhe tani shifra sapo kaloi 240,000 njerëz të larguar nga kjo jetë.
Tani 20,000 duket shifër pothuajse e vogël, por kur e shkrova për herë të parë, ishte e tmerrshme. Njerëzit qanin çdo ditë dhe brohorisnin për punonjësit e kujdesit shëndetësor dhe mendonin, “me siguri nuk mund të përkeqësohet më shumë”, ndërsa tani jemi në pikën ku njerëzit po sulmojnë punëtorët me pagë minimale për guximin duke i kërkuar të mbajnë maskë. Njerëzit protestojnë në Kapitolin e shtetit çdo javë në shtetin ku unë jetoj, duke kërkuar të drejtën e tyre jo vetëm që të sëmuren, por të infektojnë të gjithë rreth tyre; Milicët e krahut të djathtë të armatosur kërcënojnë ata që janë të zemëruar që një mur merr më shumë drejtësi sesa Breonna Taylor – një EMT i vrarë që po punonte me ndërrime të dyfishta gjatë COVID-19.
Edhe pse këto janë kohëra thellësisht të panjohura, gjithçka ndihet e ngjashme me periudhat e mia të kaluara me PTSD. Kam punuar derisa nuk munda. Kam punuar deri sa u shkatërrova. Kjo gjë e keqe ndodhi, dhe të gjithë të tjerët u ngritën, të gjithë të tjerët shkuan në shtëpi dhe dikush duhej të ishte atje, kështu që unë qëndrova. Kjo gjë tjetër e keqe ndodhi dhe unë kisha frikë se çfarë do të ndodhte me klientët nëse largohesha, kështu që qëndrova. Ndjeva se gjithçka do të shkatërrohej nëse nuk do të qëndroja, kështu që qëndrova. Fillova të pi cigare përsëri pas 10 vjet heqje dorë. Fizikisht nuk mund të ndieja më gëzim. Kudo vështroja, shihja kurthe të mundshëm, rreziqe, puse lumore plot me mjerim njerëzor.
Me C-PTSD keni një reagim stresi traumatik, por trauma ndodh akoma. Vazhdon të ndodhë. Nuk është e lidhur ose shkaktuar nga një incident i izoluar si një aksident automobilistik apo një sulm. Thjesht vazhdon e vazhdon.
Mbaj mend që kur mësova rreth PTSD komplekse, ose C-PTSD, në krahasim me PTSD e rregullt: Dallimi është se nuk ka asnjë “postim”. Me C-PTSD keni një reagim stresi traumatik, por trauma ndodh akoma. Vazhdon të ndodhë. Nuk është e lidhur ose shkaktuar nga një incident i izoluar si një aksident automobilistik apo një sulm. Thjesht vazhdon e vazhdon. Është në familjen, lagjen ose punën tuaj. Nuk ka mbaruar dhe nuk ka asnjë garanci se do të përfundojë ndonjëherë.
Ekziston ndjenja: “Ndoshta nëse nuk ha, mos pushoj në banjë, të punoj dyshe, mund t’i kursej ato.” Shumë njerëz ngecin këtu. Ju mund ta bëni punën tuaj në mënyrë të përsosur, ose sa më afër të jetë e mundur, pa e vërejtur askush, askush duke thënë “faleminderit”. Ju mund ta mbani dorën e këtij të huaji, t’i këndoni atyre, të ballafaqoheni virtualisht me të afërmit në mënyrë që ata të shohin të dashurit e tyre duke frymuar në mënyrë që të mos e shqyejnë tubin e frymëmarrjes nga fyti – dhe nuk ka aspak rëndësi, sepse ata vdesin akoma. Nuk ka kontroll mbi këtë. Është shumë e madhe dhe shumë e panjohur. Është shumë.
Të ulesh me dikë në momentin e vdekjes së tij, ose në një nga momentet më të këqija të jetës së tyre – ta mbash atë dhimbje dhe të mos e shohësh nga larg – është një veprim i shenjtë. Është një dhuratë – një me skaje të mprehta, një dhuratë që në çdo sekondë mund të copëtojë duart tuaja, të shpojë një venë, të hapë një arterie. Është një nga ata këlyshë tigri që magjepsi pjesën më të madhe të Amerikës disa muaj më parë, një ditë pasi ndaloi së qeni i lezetshëm dhe filloi të bëhej një përgjegjësi; ditën që dhëmbët iu rritën e iu bënë mjaft të mprehtë për të hequr një gisht. Është një dhuratë që është jashtëzakonisht e rëndë; ai që mund të fillojë të ndjehet si një barrë nëse duhet ta mbash atë mjaftueshëm.
Një parim i praktikës sime të terapisë tani është që refuzoj absolutisht të lejoj klientët e mi të traumojnë apo turpërojnë veten. E dyta, që dikush fillon të flasë për traumën e tyre dhe ata zhyten në “Epo, nuk është aq keq sa ajo që ndodh me refugjatët ose fëmijët e trafikuar, apo dhe njerëzit e pastrehë ose …” Unë i ndërpres ata dhe them se nuk ka rëndësi që ata kanë sasinë më të lartë e vuajtjeve të çdokujt në botë. Është e rëndësishme që trauma po u shkakton atyre dhimbje të konsiderueshme me të cilën po luftojnë. Për të parafrazuar diçka që kam lexuar në Twitter një herë: Dikush që mbytet me dy këmbë ujë është po aq i vdekur sa dikush që mbytet në 20 metra ujë.
Unë them që në njëfarë mënyre të mohoj veten time – e di që sasia e vuajtjeve që unë shoh në punë nuk është absolutisht asgjë në krahasim me atë që po shohin tani punonjësit e kujdesit shëndetësor në vendet e nxehta me COVID-19. Gjithashtu e di se sa thellësisht kam vuajtur në muajt dhe vitet gjatë dhe port traumës time të lidhur me punën, e cila ndodhi në galaktikat e largëta të viteve 2014 dhe 2016; sa punë të vështirë duhej të bëja që të bëhesha edhe një herë në rregull, se nuk jam akoma në rregull, se ndoshta nuk do të kthehem më kurrë si isha më parë (nuk isha i huaj për traumën dhe realitetet brutale edhe atëherë, por kjo e veçantë më theu). Ideja e kësaj shumëzuar me 100, me 1000, me 240,000 më tmerron, edhe pse trauma nuk është e tillë sasiore.
Nëse jeni gjallë dhe të vetëdijshëm në vitin 2020, është e rëndësishme të mbani mend se jeni duke bërë më të mirën që mundeni në një situatë krejtësisht të çmendur.
I dashur lexues, nëse tani je një punonjës i vijës së parë – nëse e skanon gjysmën pasi ta kesh zgjuar për shumë kohë, nëse më në fund je në shtrat pas një dite që nuk mund të thuhet as me fjalë, ditë që u përgjak në një natë, që u përgjak në një tjetër në një lumë të pafund ditësh, nëse po shihni në internet për t’ju shpërqendruar para se të fillojë pilula juaj e gjumit – Unë jam këtu për t’ju kujtuar që nuk jeni regjistruar për këtë. Askush nga ne nuk u regjistrua për rrëmujën e plotë që është kujdesi shëndetësor, strehimi dhe shërbimet sociale, ashtu si klientët dhe pacientët tanë nuk u regjistruan për të pasur COVID-19, kancer, skizofreni, varësi ose ndonjë nga tragjeditë e tjera që na ndodhin njerëz.
Askush nga ne nuk është regjistruar për zgjedhjet e pamundura që duhet të bëjmë çdo ditë. Askush nga infermierët, mjekët, ekipi i pastrimit, punonjësit socialë, EMT-të, nëpunësit e dyqaneve ushqimore apo rojet e sigurisë nuk vështronin topat e tyre kristalë ose nuk komunikonin me udhëzuesit e tyre të shpirtit apo të shohin përgjigjet e shkruara në një formë të pazakontë mesazhesh me tekst nga mediumi i tyre psikik për të parashikuar këtë katastrofë të plotë. Askush nuk u regjistrua për grumbujt e trupave, trupat në kamionë frigoriferikë, trupat në varre masive, trupat që dikur ishin qenie njerëzore që dikush ishte përgjegjës për t’i mbajtur gjallë.
Nëse jeni gjallë dhe të vetëdijshëm në vitin 2020, është e rëndësishme të mbani mend se jeni duke bërë më të mirën që mundeni në një situatë krejtësisht të çmendur. Edhe nëse keni bërë gabime, edhe nëse ishit thjesht shumë të lodhur ndonjëherë, edhe sikur të dorëzohesh në dëshpërim, edhe nëse metodat tuaja të përballimit duken të çrregullta.
Shpresoj që të jetoni përmes kësaj dhe, kur të ketë mbaruar (çfarëdo që mund të duket “mbi”), ju mund të integroni kujtimet në trupin tuaj, mund ta transferoni këtë energji përsëri në Tokën tonë, e cila është mjaft e fortë për ta mbajtur atë, dhe që edhe një herë të dini diçka si paqja. Shpresoj që të jeni në gjendje të përfshiheni në disa ushtrime somatike si gumëzhitje, vallëzim apo frymëmarrje për të lënë atë dhimbje të ndenjur nga trupi juaj, për t’ju kujtuar sigurinë. Shpresoj për ju që siguria të mos jetë një iluzion. Shpresoj që të jeni në gjendje të bini në një gjumë të qetë dhe të lehtë dhe të ngriheni nga shtrati për të bërë punën për të cilën jeni regjistruar: punën për të ndihmuar njerëzit të ecin nëpër botë me më pak dhimbje.
*Ocean Capewell aktualisht jeton në Sacramento, California, ku punon për shëndetin mendor të komunitetit. Ajo është autore e romanit “The Most Beautiful Rot”, “High On Burning Photographs”, “It’s Not The End of the World!, Building a Life With Limp Wrists”. Shkrimet e saj më parë janë shfaqur në MRR dhe Autostraddle. Ajo mban një B.A. në shkrimet krijuese nga SUNY Purchase dhe një M.S.W. nga Universiteti Shtetëror Humboldt. Aktualisht është duke punuar me romanin e saj të dytë. Për më shumë drejtohuni tek www.oshycapey.com.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi Huffpost.com
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
