Shumica prej nesh kërkojmë lidhje të thella, kuptimplota dhe të sigurta me të tjerët – qofshin partnerë romantikë, miq të afërt apo anëtarë të familjes. Por çfarë ndodh kur kjo lidhje nuk na plotëson? Kur ndjejmë boshllëk edhe mes përqafimeve apo heshtje në mes të fjalëve? Psikologjia sugjeron se shpesh, mungesa e lidhjes me tjetrin është pasqyrë e një ndarjeje më të thellë – asaj me vetveten.
Lidhja me veten është një proces i brendshëm njohjeje, pranimi dhe mirëkuptimi. Është aftësia për të dëgjuar emocionet e tua, për të kuptuar nevojat që ke, dhe për të qenë prezent në përvojën tënde pa gjykim. Nëse nuk jemi të lidhur me këtë “unë” të brendshëm, çdo lidhje me botën jashtë nesh bëhet e pjesshme, e turbullt dhe shpesh e ngarkuar me pritshmëri të paqarta.
Teoria e lidhjes dhe ndërvarësia emocionale
Në psikologjinë zhvillimore, teoria e lidhjes (attachment theory) tregon se mënyra si kemi përjetuar afërsinë emocionale në fëmijëri ndikon thellë në mënyrën si lidhemi me të tjerët në moshë të rritur. Por edhe nëse kemi pasur modele të pasigurta lidhjeje, vetëdija për veten mund të jetë çelësi për të ndërtuar marrëdhënie më të shëndetshme.
Sociologjikisht, jetojmë në një shoqëri që shpesh i jep prioritet imazhit të jashtëm, miratimit nga të tjerët dhe lidhjeve të shpejta, por të cekëta. Në këtë kontekst, shumë individë kërkojnë tek tjetri atë që nuk kanë ndërtuar brenda vetes: ndjenjën e vlerës, sigurisë, përkatësisë. Kjo krijon marrëdhënie të ndërvarura emocionalisht, ku dashuria kthehet në nevojë dhe afërsia në frikë humbjeje.
Vetmia si hap për t’u lidhur më thellë
Paradoksalisht, është pikërisht vetmia – në formën e reflektimit, meditimit apo kohës për veten – që shpesh na afron më shumë me botën. Në këtë hapësirë të heshtur, ne ballafaqohemi me zërat e brendshëm, me plagët e pashëruara, me dëshirat dhe kufizimet tona. Psikoterapia, praktikat e ndërgjegjes së plotë (mindfulness) dhe zhvillimi personal janë mjete të fuqishme për të ndërtuar këtë urë me vetveten.
Vetëm kur jemi të lidhur me veten – të sigurt në atë që jemi dhe çfarë duam – mund të hyjmë në marrëdhënie nga një vend i plotësisë dhe jo i mungesës.
Dashuria e pjekur: takimi i dy vetëve të ndërlidhur
Në marrëdhëniet e ndërtuara mbi vetëdije, secili është i aftë të mbajë hapësirën për tjetrin pa e humbur veten. Dashuria nuk është më një mënyrë për të mbushur boshllëqe, por një vend takimi midis dy qenieve që kanë mësuar të rrinë në paqe me vetveten.
Të lidhesh me dikë nuk do të thotë të shkrihesh me të. Do të thotë të mbash kontakt me veten edhe në prani të tjetrit – të jesh bashkë pa humbur individualitetin. Kjo është ajo që psiko-sociologët e quajnë “intimitet autentik” – një përvojë ku mund të ndash thellësisht pa frikën se do humbasësh veten.
Marrëdhënia më e rëndësishme është ajo me veten
Në thelb, lidhja me të tjerët është një pasqyrim i lidhjes që kemi me vetveten. Pa këtë lidhje të brendshme, çdo përpjekje për afërsi mund të përfundojë në zhgënjim ose varësi emocionale. Por kur kjo lidhje ekziston, çdo marrëdhënie bëhet një zgjerim i asaj dashurie dhe vetëdijeje që tashmë jeton brenda nesh.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
