Le të takohemi në 3 pasdite. Dikush do ta shkruajë takimin në ditarin elektronik, mbase të kompletuar me një kujtesë dhe do të shfaqet në kohë. Dikush tjetër, nga ana tjetër, do ta mbajë mend zotimin vetëm disa minuta para kohës X dhe do të paraqitet me vonesë. Të dy qëndrimet ndaj përpikmërisë tregojnë se sa vëmendje kemi ndaj personit që duhet të takojmë, por gjithashtu disa aspekte të karakterit tonë dhe mënyrës se si e perceptojmë kalimin e kohës. Në çdo rast, le të kujtojmë se koha është para dhe se mosrespektimi i orareve tuaja është një kartë e keqe biznesi.
Përpikmëria dhe krijimtaria – Sipas psikologëve, një përpikëri shumë rigoroze tregon një formë mendore të organizuar dhe pragmatike, por edhe një qëndrim tendencialisht të ngurtë. Një mendje shumë krijuese, nga ana tjetër, ka tendencë të jetë më fleksibile dhe për këtë arsye të ketë një fleksibilitet të caktuar në menaxhimin e kohës. Shpesh, njerëzit e këtij lloji e lejojnë veten të tërhiqen plotësisht nga aktivitetet në të cilat janë të angazhuar (madje dy ose tre në të njëjtën kohë) dhe kanë një perceptim të zgjeruar të intervaleve kohore në dispozicion të tyre. Universiteti Shtetëror i San Diegos (SHBA) kreu një studim, i cili tregoi se në mendjet e të ardhurve me vonesë një minutë kohë zgjat në të vërtetë 77 sekonda. Kjo i bën ata të besojnë se koha në dispozicion të tyre është më e gjatë, por pastaj e gjejnë veten në vonesë të përhershme.
Të përpiktë apo rregullisht vonë? – Paraqitja në kohën e rënë dakord ose përkundrazi vonesa e përhershme është para së gjithash çështje e sjelljes së mirë. Të jesh i përpiktë do të thotë që ne t’i kushtojmë vlerë kohës sonë, por mbi të gjitha atij që duhet të takojmë. Sidoqoftë, të qenit të përpiktë është gjithashtu një tregues i një mënyre më të përgjithshme për të kuptuar kohën. Sipas disa studimeve sociologjike, ekzistojnë kultura të vonesës dhe kultura të përpikmërisë. Këto të fundit, sipas ekonomistit Adam Smith, bazohen në tregti dhe e konsiderojnë vlerën e kohës të barabartë me atë të parave. Në shoqëritë e tjera, përfshirë ato latine, sistemit të privilegjeve i jepet një rëndësi më e madhe dhe për këtë arsye marrëdhënia me kohën është më e relaksuar. Nuk është për t’u habitur, në Spanjë, Greqi dhe një pjesë të madhe të Italisë qendrore dhe jugore, kur caktoni një takim, orari nuk është i detyrueshëm. Të dy sistemet funksionojnë mirë derisa të takohen me njëri-tjetrin: në këtë rast është më mirë të bëni rregullime precize për të shmangur pritjet e gjata dhe pakënaqësitë.
Përpikmëria në botë – Perceptimi i kohës dhe toleranca ndaj kohërave të vendosura, është gjithashtu një fakt kulturor. Në vendet arabe, Brazil dhe në Jug të SHBA, të takoheni me njëri-tjetrin në 6 do të thotë të keni një angazhim në një moment në pasditen e vonë. Nga ana tjetër, në Perëndim, mbajtja e orareve personale dhe profesionale zakonisht konsiderohet e rëndësishme dhe vonesat përtej një kufiri të caktuar nuk pranohen. Në Evropë ka ndryshime të konsiderueshme nga vendi në vend; në Gjermani, për shembull, përpikmëria është një formë mendore që kufizohet me ngurtësinë në marrëdhëniet shoqërore; disa minuta vonesë gjenerojnë acarim dhe mbi të gjitha çorientim. Po aq besnikë ndaj orareve janë edhe britanikët, të cilët e konsiderojnë vonesën si një mungesë serioze respekti. Nga ana tjetër, Hollandezët, për shkak të trashëgimisë kulturore të rrënjosur thellë, të lidhur me sferën e produktivitetit, koha është para dhe për këtë arsye një vonesë edhe për vetëm pesë minuta konsiderohet një fakt i patolerueshëm, para të cilit ata nuk hezitojnë të shprehin vendosmërisht zhgënjimin e tyre. Dhe në Itali? Rajonet veriore janë më afër modelit evropian, me një rreptësi më të madhe në kohë, ndërsa nga Roma e poshtë mbizotëron qëndrimi mesdhetar, më i prirur për relaksim.
Të përpiktë: si dhe pse – Ka situata në të cilat përpikmëria nuk është një mirësjellje e thjeshtë por një detyrim i vërtetë: paraqitja vonë në portën e aeroportit do të thotë të humbasësh të drejtën për të hipur në një fluturim, për të cilin ndoshta ke paguar shumë. Në intervistat për punë, veçanërisht nëse qëllimi është një punësim, fakti i shfaqjes në kohë është një tregues i një mendjeje të organizuar dhe efikase. Në këto raste është gjithashtu më mirë të shmangni shkuarjen shumë herët, pasi mund të përcjellim idenë e të qenit i shqetësuar dhe i pasigurt, ose të mos diturit se si të shfrytëzojmë plotësisht kohën në dispozicion: në këtë rast dhjetë minuta më herët është idealja. Për të kujtuar dhe menaxhuar zotimet, është gjithmonë një mënyrë e mirë përdorimi i ditarit klasik, madje edhe elektronik dhe me sinjalet e duhura paralajmëruese.
Po sikur të detyrohemi të presim në paradhomë? – Është një zakon i vjetër, ku koha përdoret si një shenjë e fuqisë. Të detyrosh njerëzit të presin gjatë në paradhomë është një mënyrë për të shprehur epërsinë e dikujt dhe për të treguar sesa të shumta janë angazhimet e atyre që na mbajnë në pritje. Për fat të mirë, është një zakon që tenton të zhduket: vonesa kronike në tryezën e takimeve tani shihet si një shenjë e organizimit të keq. Në një shoqëri si e jona, personi i vetëm, vonesa e të cilit konsiderohet si një shenjë elegance dhe shihet me simpati është nusja në ditën e saj të martesës. Por edhe në këtë rast, është më mirë të mos presësh më shumë se një çerek ore.
Burimi / https://www.tgcom24.mediaset.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
