Kur shikojmë në sytë e një personi që na pëlqen, një sekondë para se të vendosim buzët në të tijat, koha ndalon, gjithçka duket më e ngadaltë, sikur mund të ëndërronim pa u zgjuar dhe më vonë kujtojmë momentin me përshtypjen se ishte tepër i përkohshëm.
Megjithatë, në ditët kur marrim lajme të këqija, për shembull kur na thonë se ka vdekur dikush i dashur për ne, koha duket se kalon shumë ngadalë.
Perceptimi i kohës
Mund të themi se ka një kohë kronologjike dhe një kohë subjektive, e cila është ajo që ne perceptojmë në bazë të asaj që na transmeton çdo moment. Kjo kohë sugjestive presupozon një nocion të së shkuarës, së tashmes dhe së ardhmes dhe përdoret për të kuptuar kohëzgjatjen e ngjarjeve dhe për t’i lokalizuar ato në një moment të caktuar.
Ndjeshmëria jonë ndaj kohës ndikon edhe në aktivitetet mendore, të tilla si të menduarit se si të zgjidhim një problem, të marrim vendime ose të planifikojmë të ardhmen. Psikologu John Wearden argumenton se perceptimi i kohës lidhet me kujtesën dhe shikimin.
Nëse subjektivisht mendoni se koha kalon ngadalë, do të shihni më shumë gjëra dhe do t’i mbani mend më mirë. Psikologu Hudson Hoagland vërejti që në vitin 1920 se perceptimi i kohës lidhej me temperaturën e trupit.
Gruaja e Hoagland ishte e sëmurë dhe kishte temperaturë, ai doli për një moment dhe, kur u kthye, gruaja i tha se kishte kohë që po kthehej. Pastaj Hoagland numëronte 60 sekonda çdo ditë dhe kuptoi se sa më shumë ethe kishte, aq më shpejt numëronte – domethënë, kur temperatura e saj rritej, ora e saj e brendshme rridhte më shpejt.
Një përvojë e re aktivizon neuronet tona
Neuroshkencëtari David. M Eagleman është i specializuar në studimin e fenomeneve që lidhen me perceptimin e kohës në trurin e njeriut. Ai kreu disa skanime MRI dhe arriti në përfundimin se kur një përvojë është e re ose befasuese, aktiviteti i neuroneve tona rritet për ta regjistruar atë. Ky fenomen është për faktin se ne i kushtojmë më shumë vëmendje dhe ruajmë detaje në kujtesën tonë, gjë që është më solide në rastin e përvojave të reja. Kur kujtojmë një përvojë të re, na duket se ajo zgjati shumë më gjatë.
Ndaloni kohën për të ëndërruar
Ne nuk mund ta ndalojmë kohën, por mund të shfrytëzojmë maksimalisht çdo sekondë, të jemi të vetëdijshëm për çdo moment dhe të ndihemi të gjallë. Çdo gjë që ndodh rreth nesh, pozitive apo negative, na mëson diçka dhe, nëse ndalemi për një moment, mund të mësojmë dhe të kujtojmë mësimin.
Sekondat, orët, ditët, javët, muajt dhe vitet kalojnë në mënyrë të pashmangshme dhe ne nuk mund ta ndalojmë këtë cikël. Megjithatë, ne mund ta ndihmojmë trurin tonë që kalimi i kohës të jetë më i ngadalshëm dhe të na lejojë të ëndërrojmë. Këtu janë disa mënyra për ta bërë këtë:
Asnjëherë mos ndaloni së mësuari. Të kesh kureshtjen e një fëmije, të eksplorosh botën, t’i bësh vetes pyetje, të lexosh, do të na lejojë të aktivizojmë trurin dhe kujtesën tonë dhe do të kemi ndjesinë se koha kalon më ngadalë.
Zbuloni vende të reja. Vizita e vendeve të reja, udhëtimi dhe zbulimi i botës do t’ju ndihmojë të hapni mendjen dhe ta bëni trurin tuaj të funksionojë, gjë që do të kursejë të gjithë informacionin e grumbulluar gjatë udhëtimeve tuaja dhe do t’ju japë ndjesinë se koha kalon më ngadalë.
Takoni njerëz të rinj. Ne shoqërohemi gjithmonë me të njëjtët njerëz dhe krijojmë një rutinë. Miqtë, familja, të njohurit, kolegët e punës: ata janë gjithmonë të njëjtë. Dilni dhe bisedoni me njerëz të rinj, lërini t’ju njohin dhe t’i njohin përsëri.
Ndiqni zemrën dhe intuitën tuaj. Shpesh ndalemi dhe mendojmë shumë përpara se të marrim vendime, pa e kuptuar se sa më shumë opsione të kemi, aq më të hutuar do të ndihemi. Ndiqni zemrën dhe intuitën tuaj, mësoni të jeni spontan, të ëndërroni dhe shijoni çdo moment.
Ne mund të ëndërrojmë një jetë të tërë në një minutë të vetme dhe ta kemi atë minutë të zgjatet dhe të shtrihet në miliona momente. Është e mundur të kujtojmë një çast dhe të mbetet e ngulitur në kujtesën tonë, të nuhasim aromën e saj, si rrahte atëherë zemra jonë apo ata që na shoqëruan.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
