Në një shoqëri që shpesh mat suksesin me shpejtësinë – sa herët arrin, sa herët diplomohesh, sa herët krijon karrierën ose familjen – thënia e Dino Buzzati-t “…Ka individë… që piqen vonë, shumë të shtyrë në vite…” vjen si një reflektim i thellë mbi natyrën e pjekurisë njerëzore. Ajo na fton të rimendojmë përkufizimin e zhvillimit personal dhe të njohim se jo të gjithë ecin në të njëjtin ritëm.
Pjekuria psikologjike nuk është një pikë, por një proces
Pjekuria, në kuptimin psikologjik, nënkupton aftësinë për të kuptuar veten dhe të tjerët, për të marrë vendime të qëndrueshme, për të përballuar sfidat emocionale dhe për të ndërtuar një identitet të qëndrueshëm. Kjo nuk ndodh në një moshë të caktuar. Për disa, ky proces ndodh gjatë rinisë; për të tjerë, kërkon kohë, përvojë dhe shpeshherë vuajtje.
Ka individë që kalojnë një pjesë të madhe të jetës së tyre në kërkim, në mëdyshje, në përplasje me vetveten apo me rrethanat. Këta janë ata që shpesh keqkuptohen, paragjykohen si “të humbur” ose “të papjekur”. Por në të vërtetë, rrugëtimi i tyre është më i thellë dhe më i ndërlikuar. Pjekuria e tyre vjen jo si rezultat i ndjekjes së një rruge të drejtë e të qartë, por pas ecjes nëpër labirinte të brendshme.
Faktorët që ndikojnë në një pjekuri të vonshme
Janë shumë faktorë që mund të ndikojnë në kohën e pjekurisë së një individi:
Traumat dhe përvojat e hershme: Njerëzit që janë rritur në mjedise të pasigurta ose kanë përjetuar trauma mund të kenë nevojë për më shumë kohë për të krijuar një ndjenjë të qëndrueshme identiteti.
Temperamenti dhe personaliteti: Disa individë janë natyrshëm më introspektivë, më të prirë për të reflektuar, për të analizuar gjithçka thellësisht – gjë që shpesh i bën ata të ecin më ngadalë në vendimmarrje.
Presioni social: Jo të gjithë ndihen të gatshëm për të ndjekur “rrjedhën normale” të jetës. Ata që refuzojnë konformizmin shpesh gjenden duke kërkuar një drejtim tjetër, më autentik, edhe nëse kjo kërkon kohë.
Bukuria e pjekurisë së vonshme
Ata që piqen vonë shpesh janë individë me thellësi të madhe, me ndjeshmëri të veçantë dhe me një kuptim më të pasur të jetës. Përvoja, reflektimi dhe betejat e brendshme i bëjnë ata më të dhembshur, më të matur dhe më të qëndrueshëm në vendimet e tyre. Kur ata arrijnë pjekurinë, ajo është e rrënjosur thellë – jo thjesht një përshtatje ndaj rrethanave, por një zgjedhje e vetëdijshme.
Përfundim
Thënia e Buzzati-t na kujton se nuk ka një orar universal për të “ardhur në vete”. Shumë individë piqen vonë, por kur kjo ndodh, ajo pjekuri është e fuqishme, e vërtetë dhe e qëndrueshme. Shoqëria ka nevojë të mësojë të njohë dhe vlerësojë këta njerëz – jo për atë që kanë vonuar, por për thellësinë që sjellin me vete.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
