Statistikat tregojnë se numri i mbi njëqindvjeçarëve është vazhdimisht në rritje. Prandaj është legjitime të pyesim veten: çfarë mund të bëj për të arritur një moshë të shtyrë në kushtet më të mira? Me fjalë të tjera, cili është sekreti i plakjes së mirë?
Faktorët që ndërhyjnë në plakje janë të ndryshëm: trashëgimia gjenetike, mënyra e jetesës, struktura sociale e ndërtuar rreth nesh. Le të hedhim një vështrim në sekretet e plakjes së mirë.
Ne jetojmë shumë më gjatë se paraardhësit tanë. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), jetëgjatësia jonë është gjithnjë e më e lartë. Vëmendja më e madhe për shëndetin, kushtet më të mira të jetesës, përparimi në mjekësi dhe farmakologji kontribuojnë në këtë.
Rëndësia e gjenetikës
Të kesh “gjene të mira” është një faktor vendimtar, veçanërisht nëse flasim për rezistencën ndaj sëmundjeve. Nëse nuk ka histori të sëmundjeve trashëgimore në familje dhe gjyshërit tanë kanë vdekur të moshuar, atëherë gjenetika ndoshta është në favorin tonë.
Një profil i mirë gjenetik rrit shanset për të jetuar më gjatë, për të shijuar strukturën më të mirë të kockave, lëkurë më të lëmuar dhe madje edhe për të pasur kontroll më të madh mbi emocionet që na bëjnë të ndjekim disa modele sjelljeje.
Nuk plakemi të gjithë me të njëjtin ritëm
Ne e dimë, mosha biologjike nuk përkon gjithmonë me moshën kronologjike. Në ribashkimet mes ish-shokëve të shkollës mund të vëmë re se si kalimi i kohës ka qenë më dashamirës me disa, më pak me të tjerët. Plakja është një përvojë personale mbi të cilën veprojnë faktorë të brendshëm dhe të jashtëm që formësojnë stilin tonë të jetesës. Rezultatet e këtyre elementeve reflektohen në pamjen tonë fizike dhe emocionale.
Ushqimi i shëndetshëm dhe nevojat ushqyese
Ushqimi duhet të jetë i shëndetshëm dhe i ekuilibruar. Nëse mjeku juaj nuk ka ndaluar disa ushqime, këshillohet të hani gjithçka, duke i dhënë përparësi frutave dhe perimeve të freskëta, karbohidrateve si drithërat, bukën, makaronat ose orizin (më mirë nëse janë me miell integral), produktet e qumështit dhe peshkun. Megjithatë, yndyrnat, sheqernat dhe ëmbëlsirat industriale duhet të jenë të kufizuara.
Ushtrime fizike. Lëvizni!
Nuk është kurrë vonë për të filluar stërvitjen dhe për të luftuar stilin e jetesës sedentare. Forca, fleksibiliteti , ekuilibri janë tre shtyllat mbi të cilat bazohet shëndeti ynë. Duke i mbajtur ato rrisim mundësinë e plakjes së mirë. Zakoni i ecjes, vallëzimit ose praktikimit të ndonjë sporti na ndihmon të mbajmë një peshë të përshtatshme, zvogëlon rrezikun e prekjes nga sëmundje të tilla si diabeti ose hipertensioni, forcon vetëvlerësimin dhe rrit perceptimin e mirëqenies.
Higjiena dhe pamja fizike
Higjiena e mirë personale është thelbësore për shëndetin. Pastrimi dhe hidratimi janë qëllimet kryesore. Higjiena orale, kujdesi për lëkurën, flokët dhe madje edhe veshjet reflektojnë në shëndetin dhe imazhin tonë personal. Kujdesi për pamjen tuaj fizike rrit vetëvlerësimin dhe, nga ana tjetër, forcon dëshirën për t’u kujdesur për veten. Të mos harrojmë se imazhi që ofrojmë për veten tonë është kartëvizita jonë.
Jete sociale. Le të largohemi nga shtëpia!
Dalja në pension, largimi i fëmijëve nga shtëpia, vdekja e një shoku apo të dashurit mund të jenë shkaku i papritur i një jete të karakterizuar nga vetmia dhe në shumë raste izolimi i vërtetë shoqëror. Qëndrimi aktiv, ndjekja e një kursi interesant, anëtarësimi në një shoqatë ose vullnetarizmi krijon mirëqenie, përmirëson vetëvlerësimin dhe na ndihmon të plakemi mirë.
Aktiviteti mendor
Sudoku, fjalëkryqet, lojërat e kujtesës janë mënyra të thjeshta për të ushtruar dhe mbajtur trurin tuaj aktiv. Dëshira për të mësuar gjëra të reja, për t’u angazhuar në aktivitete intelektuale ose sfida të reja na lejon të qëndrojmë mendjemprehtë deri në një moshë të shtyrë. Për t’i mbajtur aftësitë tona njohëse në formë të shkëlqyer, ne duhet t’i ushtrojmë ato, siç bëjmë me muskujt.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
