A është vlera e një dhurate në çmimin e saj? Në një realitet ku konsumi ka marrë përparësi ndaj ndjenjës, dhuratat pa kosto monetare shpesh nënvlerësohen. Megjithatë, janë ato që mbeten më të çmuarat për shpirtin.
Vlera emocionale përtej materialitetit
Martin Seligman, themeluesi i psikologjisë pozitive, thekson se lumturia afatgjatë nuk vjen nga posedimi i gjërave, por nga përjetimi i kuptimit, lidhjeve dhe ndjenjës së arritjes. Një dhuratë si koha, kujdesi, apo pranimi i dikujt krijon një ndjenjë të përkatësisë që asnjë objekt nuk mund ta zëvendësojë. Një “dhuratë” si dëgjimi i vërtetë apo një përqafim i ngrohtë aktivizon oksitocinën, hormonin e lidhjes dhe afërsisë, duke përmirësuar menjëherë humorin dhe duke reduktuar nivelin e stresit.
Kuptimi simbolik dhe ndjenja e autenticitetit
Psikologia Susan Krauss Whitbourne thekson se dhuratat jo-materiale mbartin vlera simbolike që prekin dimensionin emocional dhe identitar të marrëdhënieve. Kur dikush të dhuron kohë, përkushtim apo vëmendje, ajo është një mënyrë për të thënë “ti je i rëndësishëm për mua”, dhe ky mesazh ka peshë shumë më të madhe se çdo objekt.
Ndikimi në mirëqenie dhe marrëdhënie
Studimet e Harvard Study of Adult Development (Waldinger & Schulz, 2015) tregojnë se njerëzit që investojnë në lidhje të ngrohta, jo në pasuri materiale, raportojnë nivele më të larta lumturie dhe shëndeti në moshë të vonshme. Kështu, dhuratat që forcojnë lidhjen, një ndihmë, një kujtim i ndarë, një gjest dashurie, janë investime të vogla që japin kthim të madh emocional.
Dhuratat që nuk kushtojnë, por vlejnë shumë
Koha – të jesh vërtet i pranishëm me dikë, pa shpërqendrime.
Fjalët e mira – mbështetja emocionale, mirënjohja, falënderimi.
Kujdesi i vogël – një letër e shkruar me dorë, një kujtesë e ndjeshme, një ndihmë pa pritur asgjë në këmbim.
Falja – ndoshta dhurata më e vështirë, por më çliruese për të dyja palët.
Këto dhurata krijojnë “kapital emocional” (Gottman, 2011), një rezervë ndjenjash pozitive që mban marrëdhëniet të shëndetshme edhe në momente tensioni.
Dhurata si mënyrë të qenët
Në fund, dhuratat më të vlefshme nuk janë ato që mbështillen me letër, por ato që ndihen me zemër.
Ato nuk e matin dashurinë me çmim, por me praninë, kujdesin dhe autenticitetin. Dhe pikërisht sepse nuk kushtojnë, ato kanë fuqinë të krijojnë ndjesinë e bollëkut të vërtetë, një mirëqenie që nuk blihet, por jetohet.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
