Në përditshmërinë tonë, gromësima (apo “nxjerrja e gazit nga stomaku përmes gojës”) shpesh shihet si një veprim i bezdisshëm, madje i turpshëm në ambiente publike. Por nga një këndvështrim mjekësor dhe psikologjik, ajo është një proces fiziologjik jashtëzakonisht i rëndësishëm për mirëqenien e trupit dhe mendjes.
Çfarë është gromësima dhe pse ndodh?
Gjatë ngrënies apo pirjes, ne përthithim edhe ajër, veçanërisht nëse flasim shumë gjatë ngrënies, konsumojmë pije të gazuara apo hamë shumë shpejt. Ky ajër grumbullohet në stomak dhe në traktin digjestiv (tretës), duke shkaktuar fryrje, presion dhe ndjesi parehatie. Gromësima ndihmon trupin të nxjerrë këtë ajër jashtë dhe të rikthejë balancën e brendshme. Por, kur ky proces nuk ndodh siç duhet, për shembull, kur dikush nuk është në gjendje të gromësijë fare, kemi të bëjmë me një gjendje mjekësore të quajtur:
Çrregullimi i muskulit krikofaringeal në mënyrë retrograde (Retrograde Cricopharyngeal Dysfunction – R-CPD) – Ky është një çrregullim i rrallë, por gjithnjë e më i njohur në praktikën mjekësore, i cili pengon individin të gromësijë. Shkaku kryesor është mosfunksionimi i muskulit krikofaringeal, një muskul i vogël, por thelbësor, që ndodhet në fyt dhe kontrollon hapjen dhe mbylljen e ezofagut gjatë gëlltitjes dhe gromësimës. Simptomat kryesore të R-CPD përfshijnë:
Fryrje e vazhdueshme në stomak ose gjoks
Zhurma të pazakonta në fyt (tinguj si “gurëlajthitje”)
Presion ose dhimbje pas ngrënies
Vështirësi në frymëmarrje gjatë aktivitetit fizik
Ndjesi parehatie ose ankthi të lidhur me trupin
Pjesa psikologjike: Kur trupi nuk bashkëpunon me mendjen
Mungesa e aftësisë për të gromësitur nuk është thjesht një problem fizik. Ajo ndikon drejtpërdrejt në mirëqenien emocionale të individit. Shumë persona që vuajnë nga ky çrregullim raportojnë:
Ankth social për shkak të zhurmave në stomak apo gjoks
Ndjesi turpi në shoqëri, veçanërisht pas ngrënies
Frustrim dhe lodhje mendore nga simptomat e vazhdueshme
Rënie të cilësisë së jetës dhe izolim social
Për këtë arsye, trajtimi i këtij çrregullimi nuk ka vetëm përfitime fizike, por edhe emocionale dhe psikologjike.
Si diagnostikohet dhe trajtohet R-CPD?
Diagnostikimi bëhet zakonisht nga një specialist ORL ose gastroenterolog, përmes testimeve të fytit dhe ezofagut. Trajtimi më efektiv deri tani është injeksioni me botoks në muskujt e fytit, i cili relakson muskujt e bllokuar dhe i lejon pacientit të fillojë të gromësijë normalisht – ndonjëherë për herë të parë në jetën e tij. Në disa raste, edhe terapia me foniatër (specialist i zërit dhe të folurit) ose terapitë psikologjike ndihmojnë, sidomos kur ndjesitë fizike kanë shkaktuar stres afatgjatë apo ankth.
Pse duhet të flasim për këtë?
Sepse shumë njerëz vuajnë në heshtje. Ata mund të mos e dinë që kjo është një gjendje reale dhe e trajtueshme. Madje, shpesh nuk dëgjohen nga mjekët ose as nuk besohen nga familjarët, pasi simptomat duken “të çuditshme” ose “të ekzagjeruara”.
Si shoqëri, kemi nevojë të jemi më të ndërgjegjshëm dhe më të hapur ndaj problemeve të tilla – që për disa mund të duken të parëndësishme, por për të tjerët janë burim vuajtjeje të përditshme.
Si përfundim, gromësima nuk është vetëm një refleks, është një shenjë shëndeti
Pra, herën tjetër që gromësini pas një vakti, ndoshta mos u ndjeni në siklet. Ndoshta është më mirë ta shihni si një proces të rëndësishëm të trupit tuaj që po funksionon siç duhet, sepse për disa, kjo është një aftësi që duhet mësuar nga e para.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
