Situata: Nuk është një marrëdhënie e qëndrueshme, por nuk është as takim; personi tjetër nuk është mik, por mos e quani të dashur. Pse e pranojmë këtë situatë të pasigurt?
Situata është një limbo: ndjenja në çekuilibër të përhershëm, një rrëmujë e vazhdueshme emocionesh. Shkurt, një rrëmujë e vërtetë për t’u zgjidhur! Por në realitet, ata që janë në situatë nuk janë as veçanërisht të interesuar të sqarojnë gjërat: ata e lënë veten të përhumben nga kjo re e padefinuar dhe e vlerësojnë vetë faktin që nuk ka etiketa. Asnjë angazhim, asnjë detyrim, asnjë plan për të ardhmen, asnjë pritje. Dhe sado e pamundur të duket, këto janë situata të kënaqshme për ata që i përjetojnë, dhe madje mund të zgjasin shumë, sepse edhe pse ekziston vetëm një tërheqje fizike sipërfaqësore, shpesh zhvillohet një lidhje emocionale. Thënë thjesht, dëshira për të mos u lidhur me tjetrin dhe për të mos e përcaktuar veten mbetet superiore. Por pse mbetemi të bllokuar në këto marrëdhënie të pashpresa?
Pse ngecim në situata të vështira?
Një studim i ri i botuar në Sexuality & Culture eksploron situatat e krijuara dhe pse ato janë kaq të njohura tek brezat e rinj. Edhe pse hulumtimet e mëparshme kanë treguar se këto lloje marrëdhëniesh kanë tendencë të jenë më pak të kënaqshme sesa marrëdhëniet tradicionale, rezultatet e analizës së re sugjerojnë se për disa, ato janë aq kuptimplote dhe krijojnë një lidhje kaq emocionale saqë janë në gjendje t’i ruajnë ato për një kohë të gjatë. Këto marrëdhënie janë diku midis takimeve të rastësishme dhe marrëdhënieve të qëndrueshme: jeni intimë, kaloni shumë kohë së bashku, por nuk shqetësoheni për të ardhmen. Nuk ka plan, nuk ka ekskluzivitet dhe këto situata rrallë evoluojnë në diçka më konkrete dhe të fortë. Pra, cili është qëllimi i këtij investimi?
Për t’iu përgjigjur kësaj pyetjeje, një ekip studiuesish të udhëhequr nga Profesor Mickey Langlais kreu një sërë anketash dhe intervistash gjatë tre viteve. Qëllimi i tyre ishte të identifikonin qartë motivimet për të qëndruar në një situatë pune dhe të përcaktonin nëse këto motivime ishin të lidhura me kënaqësinë aktuale në punë.
Langlais shpjegoi për PsyPost: “Gjatë këtij studimi, vumë re se cilësia e situatave (domethënë, kënaqësia dhe angazhimi në marrëdhënie) ishte më e ulët se llojet e tjera të marrëdhënieve. Ne ishim kuriozë të kuptonim pse individët ishin të motivuar për të mbajtur marrëdhënie kaq me cilësi të ulët.” Studiuesit identifikuan shtatë tema të përsëritura: ekskluzivitetin, investimin, kënaqësinë e nevojave emocionale, komunikimin për të ardhmen, angazhimin, përparësitë dhe besimin, të cilat janë karakteristikat më tipike të një marrëdhënieje tradicionale.
Kur u pyetën për këto çështje, njerëzit e përfshirë në situata të lidhura pranuan se ndienin kënaqësi, megjithëse me ndërprerje, gjë që megjithatë i pengonte ata të ndërprisnin plotësisht lidhjet. Edhe mungesa e planifikimit për të ardhmen balancohej nga një lloj shprese, e cila e mbante gjallë marrëdhënien. Sa më shumë që pjesëmarrësit ndiheshin të përfshirë dhe të vlerësuar nga partneri i tyre, aq më e madhe ishte shpresa për ndryshim dhe aq më shumë gjasa kishte që ata të ndiheshin të motivuar për të qëndruar në situatë të lidhur.
Është interesante se disa variabla, siç është angazhimi i partnerit, nuk ishin aq të lidhura fort me kënaqësinë sa mund të pritej. Dashuria, vëmendja dhe përmbushja e nevojave të veta emocionale u vunë në plan të parë mbi angazhimin e personit tjetër.
“Ne prisnim që disa pjesëmarrës do të ishin të motivuar seksualisht për të ruajtur një lidhje situacionale ose do ta bënin këtë nga frika e angazhimit”, tha Langlais. “Në vend të kësaj, të dhënat tona sugjerojnë që shumë njerëz i shohin lidhjet situacionale si një portë të mundshme drejt një marrëdhënieje tradicionale, një lloj purgatori relacional, një vend ku njerëzit presin të shohin nëse janë gati dhe duan të kalojnë në një marrëdhënie formale. Shumë individë shpresojnë që lidhjet situacionale do të zhvillohen në marrëdhënie të forta romantike, gjë që shpjegon interesin e tyre për të formuar dhe ruajtur këtë lloj marrëdhënieje.”
Dy teori psikologjike mund të ndihmojnë në shpjegimin e këtyre gjetjeve: teoria e shkëmbimit social dhe modeli i investimit. E para sugjeron që njerëzit qëndrojnë në një marrëdhënie kur përfitimet i tejkalojnë kostot. E dyta sugjeron që angazhimi formësohet edhe nga prania ose mungesa e alternativave më të mira. Ata që qëndrojnë në situatën e krijuar e bëjnë këtë sepse e dinë se kanë investuar kohë, emocione dhe energji dhe nuk duan që e gjitha të shkojë dëm, por e bëjnë këtë edhe sepse nuk shohin mundësi për një partner më të mirë. Ata kënaqen me atë që kanë dhe ndërkohë jetojnë në pritje dhe shpresë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
