Festat janë për të festuar, për t’u rilidhur, për të ndezur dritën dhe për të ndier ngrohtësinë. Por për shumë prej nesh, ato përfundojnë me një ndjenjë lodhjeje të papritur, një zhurmë që nuk na sjell paqe, por gjithashtu tension dhe boshllëk. Pse ndodh kjo?
1.Presionet dhe pritshmëritë – Siç përshkruhet nga Harvard Medical School, “stresi i festës” është i vërtetë, njerëzit raportojnë nivele të larta stresi për shkak të detyrave, pritshmërive sociale, familjes dhe kohës që ndryshon nga rutina e përditshme. Kur pritshmëritë tona janë të larta, të jemi “më të lumtur”, të bëjmë festë perfekte, të blejmë më shumë, lodhja kthehet në përgjigjen tonë psikologjike: ne tentojmë të përmbushim, të arrijmë dhe në fund të përjetojmë rraskapitje.
2.Ndryshimi i ritmit, humbja e rutinës – Festat shpesh sjellin ndryshime në gjumin, në oraret e ngrënies, në detyrat dhe shoqërinë. Rëndësia e gjumit cilësor dhe rutinës së shëndetshme për mirëqenie është e dokumentuar, hulumtim i bërë në një kampion prej 5 720 të rriturish gjeti se “gjumi i shqetësuar është parashikues i lodhjes mendore” më shumë sesa vetë ngarkesa e punës. Në festë, ritmi mund të ndryshojë, të humbasë kontrolli, dhe trupi ynë të reagojë me lodhje.
3.“Sëmundja e kohës së lirë” dhe shpërthimi i tensionit pas “korridorit” festiv – Koncepti i “Leisure Sickness” kur njerëzit ndihen keq pas një periudhe të pritur pushimi ose festimi, na ndihmon të kuptojmë fenë. Një përmbledhje përmend se për shkak të stresit të përgatitjes dhe përqendrimit të lartë, trupit i mbetet pak hapësirë për t’u rilidhur, dhe kur “lejon të ndalet”, zhvendoset në lodhje, sëmundje ose apati. Pra, ndjenja e lodhjes nuk është “falje” për vetë festën por rezultat i dinamikave të brendshme që nuk i kemi menaxhuar.
4.Mosbalanci mes konsumimit, socializimit dhe reflektimit – Festat shpesh nënkuptojnë shumë aktivitete: gatime, blerje, ftesa, foto, rrjete sociale. Një artikull përdor këtë përshkrim: “60% kanë raportuar gjatë sezonit festar stres të rritur” për shkak të ndërthurjes së gëzimit me ngarkesë. Kur prioritetet tona, qetësia, lidhja me vetvete ose me të tjerët, humbasin vendin përballë detyrave, lodhja bëhet zërimi në sfond.
Si ta kthejmë këtë energji në dritë?
E mira është se kjo lodhje nuk duhet të jetë e domosdoshme dhe ka mënyra konkrete për ta kthyer në një energji të përforcuar, jo të shterur.
A)Reflekto qëllimet e tua, çfarë dua realisht?
Para se festimi të nisë, ndalo për një moment: çfarë dua të përjetoj këtë festë? Çfarë më sjell kuptim? Kujtesa e qëllimit tënd të vërtetë (bashkim, pushim, reflektim, falënderim) ndihmon të mos humbasësh në rrëmujë. Kjo është linjë për linjë në përputhje me mendimin që rutina e brendshme është çelësi i mirëqenies.
B)Merr kontrollin e orarit tënd, shmang “të bërit gjithçka”
Përgatitu me një plan të minimalist: cakto disa aktivitete që janë të rëndësishme dhe mirato “jo”-në për pjesën tjetër. Në këtë mënyrë eviton lodhjen nga “shumica”. Ruajtja e gjumit të mirë dhe rutina e shëndetshme është baza, siç tregojnë studimet për marrëdhënien mes gjumit të dobët dhe lodhjes.
C)Ndalo për reflektim, jo çdo moment duhet të jetë “aktiv”
Krijo hapësirë për moment të qetë, një shëtitje, një frymëmarrje e thellë, një bisedë me dikë që nuk lidhet me detyrë. Kjo ndihmon për t’i dhënë trupit dhe mendjes “leje” për të rikuperuar. Në këtë mënyrë, energjia e lënë pas, lodhja, mund të shndërrohet në përkujdesje dhe pasurim të brendshëm.
D)Falënderim dhe rikthim te lidhjet, jo vetëm konsum
Një mënyrë e fuqishme për të kthyer lodhjen në dritë është të investosh në dimensionin emocional – të japësh jo vetëm të marrësh. Tregimi i falënderimit, ndarja e vëmendjes, kënaqësia e përbashkët, këto janë burime të energjisë të vërtetë. Kur fokusohesh në kuptim, jo vetëm në shpenzim, lodhja zmbrapset.
E)Prano lodhjen si mesazh dhe reagoj me mirësi
Në vend që të përfshihesh në ndjenjën “më duhet të jem perfekt”, pranoje lodhjen si sinjal: “Kjo pjesë po më nxjerr jashtë ekuilibrit”. Pastaj: merr një veprim të vogël, pushim, tërheqje, thjesht një moment vetë-refleksioni. Kjo transformon lodhjen në prioritet për kujdesin ndaj vetes.
Në vend të përfundimit…
Kur festat na lodhin më shumë se sa na gëzojnë, kjo nuk është një dështim, por mundësi. Mundësi për të kuptuar se çfarë në të vërtetë kemi nevojë, për të rimarrë kontrollin dhe për të kthyer energjinë në diçka që ndriçon, jo vetëm për ca ditë, por për mënyrën si i jetojmë festat dhe si i përjetojmë.
Lodhja nuk është armik, është mesazh. Dhe kur e dëgjojmë, mund të ndërtojmë një festë me kuptim, jo vetëm me zhurmë. Në këtë mënyrë, ajo që mund të kishte qenë plagë e lodhjes, bëhet rrugë drejt pasurisë së brendshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
