Në shumë situata jetësore, është e zakonshme të takojmë njerëz që, megjithëse me qëllime të mira, shpesh përfundojnë duke bërë gabime të përsëritura. Këta individë, të cilët mund t’i quajmë “personat e paaftë” në një kuptim figurativ, janë ata që besojnë me gjithë zemër se po bëjnë më të mirën, por rezultatet tregojnë ndryshe. Por, pse ndodh kjo dhe çfarë fshihet pas këtij fenomeni?
1.Besimi i tepruar në aftësitë e veta
Një nga arsyet kryesore që njerëzit e paaftë besojnë se bëjnë më të mirën është besimi i tepruar në aftësitë dhe njohuritë e tyre. Ata shpesh ndjehen të sigurt për vendimet dhe veprimet që marrin, pa u konsultuar apo pa marrë parasysh mendimet dhe ekspertizën e të tjerëve. Ky vetbesim i tepruar mund të çojë në vendime të gabuara dhe mungesë fleksibiliteti.
2.Mungesa e vetëdijes për gabimet
Shpesh, personat e paaftë nuk e kuptojnë se po bëjnë gabime, sepse nuk kanë një mekanizëm të fortë për të reflektuar mbi veprimet e tyre dhe për të marrë kritika. Pa vetëdijen e gabimeve, ata vazhdojnë me të njëjtat metoda, duke besuar se janë në rrugën e duhur.
3.Frika nga ndryshimi dhe pranimi i ndihmës
Një tjetër faktor që i mban personat e paaftë në këtë gjendje është frika nga ndryshimi. Ata mund të ndjehen të kërcënuar nga ide të reja apo nga kritikat, dhe për këtë arsye refuzojnë të ndryshojnë mënyrën e tyre të veprimit. Ky qëndrim i bën ata të mbyllur në botën e tyre dhe larg zhvillimit personal dhe profesional.
4.Mungesa e trajnimeve dhe edukimit të vazhdueshëm
Ndonjëherë, paaftësia buron nga mungesa e njohurive dhe aftësive të nevojshme për t’u përballur me situata të ndryshme. Pa trajnim dhe edukim të vazhdueshëm, individët nuk janë në gjendje të përshtaten me ndryshimet dhe sfidat që paraqiten në mjedisin e tyre.
Pse duhet të jemi të kujdesshëm?
Është e rëndësishme të kuptojmë se besimi i personave të paaftë se po bëjnë më të mirën mund të ketë pasoja serioze për ta dhe për komunitetin rreth tyre. Kjo situatë kërkon ndërhyrje, përmes edukimit, vetëdijesimit dhe hapjes ndaj kritikes konstruktive.
Si të tejkalojmë këtë situatë?
Vetëreflektimi: Të mendojmë për veprimet tona dhe të kërkojmë mënyra për t’u përmirësuar.
Pranimi i ndihmës: Të mos kemi frikë të kërkojmë këshilla dhe udhëzime nga të tjerët.
Edukimi i vazhdueshëm: Të jemi gjithmonë të gatshëm të mësojmë diçka të re dhe të zhvillojmë aftësitë tona.
Fleksibiliteti: Të jemi të hapur për ndryshime dhe për të provuar mënyra të reja veprimi.
Personat e paaftë që besojnë se po bëjnë më të mirën janë një realitet që ndodh për shkak të kombinimit të vetëbesimit të tepruar, mungesës së vetëdijes dhe rezistencës ndaj ndryshimit. Megjithatë, me përpjekje dhe vetëdije, çdo njeri mund të tejkalojë këto pengesa dhe të bëhet më i aftë për të marrë vendime më të mira në jetën e përditshme.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
