Përvoja na tregon se ata që punojnë natën janë më të prirur ndaj zhvillimit të diabetit, obezitetit dhe sëmundjeve të tjera metabolike, por pse ndodh kjo? Studimet e kryera në Shtetet e Bashkuara zbuluan se tre ditë ndërrime të natës janë të mjaftueshme për të ngatërruar ritmet e proteinave që rregullojnë nivelet e glukozës, metabolizmit të energjisë dhe inflamacionit. Studimi u botua në Journal of Proteome Research.
“Kur ritmet e brendshme janë të çrregulluara, ka stres afatgjatë në sistemin që ne besojmë se ka pasoja afatgjata shëndetësore,” shpjegon Hans Van Dongen, një ekspert studiues në kronobiologjinë dhe privimin e gjumit në Universitetin Shtetëror të Uashingtonit, i cili koordinoi studimin.
Duke qenë se këto ndryshime në ritmet e shëndetshme janë të dukshme tashmë pas tre ditëve të turneve të natës, teorikisht mund të ndërhyhet menjëherë për të reduktuar rrezikun që puna e natës paraqet për diabetin dhe obezitetin, dhe ndoshta edhe për problemet kardiovaskulare, një lloj tjetër patologjie të shpeshta në ata që kanë këto orë pune.
Van Dongen dhe kolegët angazhuan pjesëmarrësit e kërkimit në tre ditë ndërrime të simuluara të punës së natës ose të ditës. Në fund të kësaj pjese të parë, vullnetarët u mbajtën për 24 orë në kushte të vazhdueshme të dritës, temperaturës, qëndrimit dhe marrjes së ushqimit për të matur ritmet e orës së tyre të brendshme biologjike pa ndërhyrje të jashtme.
Shkencëtarët analizuan gjakun e pjesëmarrësve në intervale të rregullta për të monitoruar nivelet e disa proteinave të pranishme në qelizat imune të gjakut, ritmet e të cilave janë të lidhura ngushtë me ato të orës kryesore biologjike, të shënuar gjatë një periudhe 24-orëshe. Këto ritme bazë dhe konstante nuk kanë ndryshuar shumë në përgjigje të punëve të natës.
Megjithatë, shumica e proteinave të tjera filluan të shpreheshin me ndryshime thelbësore te njerëzit që kishin vëzhguar ndërrimin e natës. Ato më radikalet u vunë re në proteinat që rregullojnë nivelet e glukozës në gjak. Edhe proceset e nevojshme për prodhimin e insulinës dhe ndjeshmëria ndaj këtij hormoni, të nevojshme për të mbajtur nivelet e glukozës në një interval të pranueshëm, nuk ishin më të sinkronizuara me orën e brendshme biologjike te punëtorët e natës.
Mund të ndodhë sepse trupi përpiqet, nëpërmjet rregullimit të insulinës, të korrigjojë ndryshimet e glicemisë të shkaktuara nga të qenit zgjuar gjatë natës. Por në planin afatgjatë, kjo përgjigje në dukje e shëndetshme e trupit ndaj një ndryshimi mund të jetë e dëmshme, sepse nivelet e ndryshuara të glukozës dëmtojnë qelizat dhe organet.
Hapi tjetër do të jetë studimi i të njëjtave procese tek punëtorët e vërtetë të natës, për të kuptuar se si këto dinamika ndryshojnë metabolizmin afatgjatë.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
