Kur është fjala për sukses, është e lehtë të mendosh që njerëzit e bekuar me trurin, do ta lënë pashmangshmërisht pjesën tjetër në pluhur. Por studimet e reja nga Universiteti Stanford do t’ju bëjnë të ndryshoni mendimi. Psikologia Carol Dweck e ka kaluar karrierën e saj duke studiuar qëndrimin dhe performancën. Studimi i fundit i saj tregon se, qëndrimi juaj është një parashikues më i mirë i suksesit tuaj sesa IQ.
Nga Jonida GJUZI / Këshilluese Karriere
Dweck zbuloi se qëndrimet thelbësore të njerëzve bien në njërën nga dy kategoritë: një mentalitet fiks ose një mentalitet rritjeje. Me një mentalitet fiks, ju besoni se jeni ata që jeni dhe nuk mund të ndryshoni. Kjo krijon probleme kur jeni përballë një sfide, sepse gjithçka që ju duket më shumë nga sa mund të përballoni, ju bën të ndiheni të pashpresë dhe të mbingarkuar.
Njerëzit me mentalitet rritjeje besojnë se mund të përmirësohen me përpjekje. Ata i tejkalojnë njerëzit me mentalitet fiks, edhe kur kanë inteligjencë më të ulët, sepse përqafojnë sfidat, i trajtojnë ato si mundësi për të mësuar diçka të re. Të kesh aftësi, si të qenit i zgjuar, frymëzon besim. Faktori vendimtar në jetë është se si i trajtoni pengesat dhe sfidat. Njerëzit me mentalitet rritjeje i mirëpresin pengesat krahëhapur.
Sipas Dweck, suksesi në jetë ka të bëjë me mënyrën se si e sheh dështimin. Pavarësisht mnga cila anë e grafikut jeni, mund të bëni ndryshime dhe të zhvilloni një mentalitet rritjeje. Ja disa strategji që do t’ju ndihmojnë të jeni sa më i orientuar në rritje.
Mos qëndro i pafuqishëm| Të gjithë kemi çaste kur ndjehemi të pafuqishëm. Testi është se si reagojmë ndaj kësaj ndjenje. Mund të mësojmë prej saj dhe të ecim përpara, ose ta lëmë të na tërheqë zvarrë. Ka njerëz të suksesshëm, të cilët nuk do ta bënin kurrë nëse do të dorëzoheshin në ndjenja të pafuqisë: Walt Disney u pushua nga Kansas City Star sepse “nuk kishte imagjinatë dhe ide të mira”; Oprah Winfrey u pushua nga puna si Anchor TV në Baltimore për faktin se “kishte investuar shumë emocionalisht në tregimet e saj”; Henry Ford kishte dy kompani të dështuara të makinave para se të arrinte suksesin me Fordin, dhe Steven Spielberg u refuzua nga Shkolla Kinematografike e Arteve e USC-së disa herë. Imagjinoni se çfarë do të ndodhte nëse ndonjë prej këtyre njerëzve do të kishte një mendim të caktuar. Ata do t’i ishin nënshtruar refuzimit dhe do të kishin humbur shpresat. Njerëzit me një mentalitet rritjeje nuk ndjehen të pafuqishëm, sepse e dinë që për të qenë i suksesshëm, duhet të jesh i gatshëm të dështosh fort dhe pastaj të rritesh sërish.
Jini të apasionuar | Njerëzit e fuqizuar ndjekin pasionet e tyre në mënyrë të pamëshirshme. Gjithmonë do të jetë dikush që është më i talentuar se ju, por ajo që ju mungon në talent, mund ta kompensoni me pasionin. Pasioni i njerëzve të fuqizuar i shtyn ata në ndjekjen e palodhur drejt përsosmërisë. Warren Buffett rekomandon të gjeni pasionet tuaja më të vërteta, duke përdorur atë që ai e quan, teknikën 5/25: Shkruajini 25 gjërat që ju interesojnë më shumë. Pastaj, kapërceni pjesën e poshtme të 20. 5 pikat e mbetura janë pasionet tuaja të vërteta. Çdo gjë tjetër është thjesht një shpërqendrim.
Vepro | Nuk është se njerëzit me një mentalitet rritjeje arrijnë të kapërcejnë frikën e tyre, sepse janë më të guximshëm se ne. Thjesht ata e dinë se frika dhe ankthi janë ndjenja paralizuese. Mënyra më e mirë për ta kapërcyer këtë paralizë është të ndërmarrësh veprime, gjë që e shndërron shqetësimin nga dështimi në energji të përqendruar pozitive. Njerëzit e fuqizuar japin gjithçka, madje edhe në ditët më të këqija. Një nga nxënësit e Bruce Lee vraponte tre milje çdo ditë me të. Një ditë, ata kishin vrapuar rreth tre miljeve, kur Bruce tha: “Le të bëjmë edhe dy.” Nxënësi i lodhur tha: “Do të vdes nëse vrapoj edhe dy.” “Atëherë bëje,” i tha Bruce. Nxënësi u zemërua aq shumë sa mbaroi pesë miljet. I rraskapitur dhe i tërbuar, ai u përball me Bruce për komentin, i cili i shpjegoi: “Largohu dhe ti, mund të jesh i vdekur. Nëse vendosni gjithmonë kufizime në gjërat që mund të bëni, fizike ose çfarëdo tjetër, ato do të përhapen në pjesën tjetër të jetës tuaj. Nuk ka kufij, ka rrafshnalta, por ju nuk duhet të qëndroni atje, duhet të shkoni përtej tyre. Një njeri duhet vazhdimisht të tejkalojë nivelin e tij.” Pra, nëse nuk përmirësoheni çdo ditë, atëherë ka të ngjarë të keqësoheni. Çfarë jete është kjo?!
Prit rezultate | Njerëzit me mentalitet rritjeje, e dinë që do të dështojnë herë pas here, por kurrë nuk e lejojnë këtë mos të presin rezultate. Pritja e rezultateve ju mban të motivuar dhe të ushqeni ciklin e fuqizimit. Në fund të fundit, nëse nuk mendoni se do të keni sukses, atëherë pse të shqetësoheni?
Jini fleksibël | Njerëzit me një mentalitet të fuqizuar dhe të orientuar drejt rritjes përqafojnë fatkeqësinë si një mjet për përmirësim. Kur një situatë e papritur sfidon një person të fuqizuar, ato përkulen derisa të marrin rezultate. Mos u ankoni kur gjërat nuk ecin në rrugën tuaj. Ankimi është shenjë e qartë e një mentaliteti fiks. Një mentalitet i rritjes kërkon mundësi në çdo gjë, kështu që nuk ka vend për ankesa.
Botuar në Revistën “Psikologjia”, Nr. 154
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
