Emri i tij, overthinking, është i qartë: do të thotë “të mendosh shumë”. Ky koncept shpesh konsiston në përsiatjen e vazhdueshme të të njëjtave mendime, murmuritjeve dhe pakënaqësive, pa qenë në gjendje t’i heqim qafe. E gjithë kjo jo vetëm rrit stresin dhe emocionet negative, por largon edhe mundësinë e gjetjes së një zgjidhjeje pozitive për situatat me vështirësi reale. Me pak fjalë, është një prirje e keqe nga e cila duhet të çlirohemi sa më shpejt, për të mos u hidhëruar më shumë dhe për të përmirësuar cilësinë e jetës sonë.
Mendimi i tepërt vs. Zgjidhja e problemeve – Mendimi i tepërt është zakoni i të menduarit shumë dhe me obsesion, pa qenë në gjendje të kontrolloni rrjedhën e mendimeve dhe, mbi të gjitha, pa marrë një vendim të aftë për të zgjidhur problemin që na përndjek. Në vetvete, ai nuk është gjithmonë një fakt negativ: bëhet i tillë kur kthehet në një përtypje shqetësimesh dhe pakënaqësish mbi aspektet më negative të situatave ku gjendemi, ose kur krijon siklet në jetën e përditshme dhe kur rrjedha e mendimeve del jashtë kontrollit, duke na bërë të biem në pesimizëm total.
Dy format më të zakonshme të mendimit të tepërt janë të menduarit për të kaluarën dhe shqetësimi për të ardhmen. Zgjidhja e problemit është krejt ndryshe: në këtë rast mund të shpenzojmë gjithashtu shumë kohë duke reflektuar mbi një problem, duke vlerësuar zgjidhje të ndryshme dhe duke marrë të gjithë intervalin që duket i nevojshëm përpara se të vendosim. Në këtë rast, të gjitha aftësitë tona mendore janë të angazhuara në zgjidhjen e një problemi dhe reflektimi nuk krijon asnjë shqetësim.
Kush është më i rrezikuar – Le ta pranojmë qartë: kush nuk ka rënë në grackën e ankesave dhe përshtypjeve të brendshme, të paktën në një moment të jetës së tij? Ndërsa nga njëra anë është një shqetësim që na prek të gjithëve nga afër, mendimi i tepërt tenton të prekë veçanërisht njerëzit shumë të shqetësuar, depresivët dhe ata me vetëbesim të ulët. Por, në fakt, në momentet kritike të jetës, të gjithë e gjejmë veten në këto kushte. Ndaj është e rëndësishme që të jemi në gjendje ta njohim problemin sapo të lindë dhe ta përballojmë sa më mirë, ndoshta me ndihmën e një miku të ngushtë, të një personi që na do dhe, më së shumti, të një specialisti.
Si të shkëputësh rrethin vicioz – Hapi i parë është të lidhim shqetësimin që ndjejmë me shqetësimin e vazhdueshëm për mendimet dhe gjendjet shpirtërore që janë vetëm negative, pa rrugëdalje. Sepse nëse është e vërtetë që disa shqetësime vijnë pa emër, përdorimi që ne i bëjmë dhe hapësira që i lejojmë në mendjet tona varen nga ne. Ka shumë teknika të dobishme për të ndaluar rrjedhën e të menduarit të tepërt: le të shohim disa prej tyre më poshtë.
– Vetëdija: është arritja e vetëdijes dhe realitetit në momentin aktual dhe në mënyrë jogjykues. Kërkon një rrugë të caktuar, por është e dobishme për të larguar mendimet negative duke përqendruar vëmendjen në brendësinë tonë, duke nxitur relaksimin përmes frymëmarrjes.
-Shpërqendruesit: janë një mënyrë për të devijuar vëmendjen dhe rrjedhën e mendimeve para se ankthi dhe negativiteti të na kapin. Në thelb, kur bëhemi të vetëdijshëm për përtypjet tona, i përkushtohemi menjëherë diçkaje të këndshme dhe shpërblyese për disa minuta, derisa të kemi rifituar kontrollin: lexojmë një faqe të një libri qesharak, dëgjojmë një këngë gazmore, bëjmë një bisedë me një mik të këndshëm (pa folur me të për problemet tona!)
-Rivendosni rrjedhën – Një ushtrim i dobishëm për të shpërqendruar mendjen është të përshkruani në mënyrë objektive mjedisin fizik në të cilin gjendemi për disa minuta. Për shembull: “muri para meje është i bardhë, tavolina ime është prej druri të errët, ekrani i kompjuterit tim është 18 cm. Me pak fjalë, do ta gjejmë veten duke e përqendruar vëmendjen tonë në aspekte fizike dhe të pakundërshtueshme, duke harruar pjesën tjetër.
-Tingulli Ohm – është pothuajse një klishe meditimi: nëse e marrim për atë që është, domethënë vetëm si një tingull, pa i atribuar ndonjë kuptim ritual ose fetar atij, mund të përfitojmë prej tij. Një studim pilot ka treguar se intonimi i këtij tingulli ka fuqinë të çaktivizojë disa zona të trurit, duke përfshirë cingulatin e përparmë, talamusin, hipokampusin dhe një pjesë të amigdalës, duke reduktuar hiperaktivitetin e saj.
-Lëvizja: sporti çliron endorfinë, hormonet e humorit të mirë dhe lodhja fizike ka fuqinë të largojë shumë mendime negative.
-Le të heqim dorë nga kontrolli i tepërt: le të përpiqemi, jo në mënyrë obsesive, të parashikojmë se çfarë mund të ndodhë në të ardhmen, duke bërë përpjekje për të jetuar në të tashmen. Siç shkruante filozofi Michel de Montaigne “Jeta ime ka qenë plot me fatkeqësi të tmerrshme, shumë prej të cilave nuk kanë ndodhur kurrë”.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi tgcom24.mediaset.it
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
