Ajo ka qenë në modë për vite me radhë edhe nëse dikush, për fat të mirë, tashmë kishte vërejtur se sa i fshehtë ishte: po flasim për të menduarit pozitiv, i cili do të ishte i mjaftueshëm për të përmbushur dëshirat dhe për të arritur lumturinë e dëshiruar. Por, së fundmi gjithnjë e më shumë zëra, përfshirë ato të shumë psikologëve, hedhin poshtë këtë mit, duke theksuar se pozitiviteti i detyruar mund të jetë i dëmshëm për shëndetin fizik dhe mendor.
Rafael Pardo, autor i librave të shumtë me karakter historik, shpirtëror dhe psikologjik, flet për të në librin e tij “Lumturia toksike. Ana e errët e të menduarit pozitiv”, duke krahasuar të menduarit pozitiv me idealin e bukurisë femërore të viteve ’90, gjë e cila bëri që shumë gra të vuanin nga anoreksia dhe bulimia, në mënyrë që t’i përmbahen standardeve “fituese”estetike.
Sipas autorit tani po ndodh një pandemi e re, ajo e njerëzve që ndjehen fajtorë se nuk janë mjaftueshëm të lumtur. Pandemia e nxitur nga mendimi pozitiv shumë i vlerësuar, i cili e shet lumturinë sikur të ishte një produkt i zakonshëm, pa marrë parasysh kontekstin në të cilin çdo person lind dhe jeton, e madje as pozicionin e tij socio-ekonomik:
“Ato ju japin një mesazh të gabuar se kushtet socio-ekonomike nuk janë të rëndësishme kur në të vërtetë janë. Të jesh në një vend me demokraci nuk është njësoj si të jesh pa të; as nuk është e njëjta gjë të jesh një grua në Zambia ose Shtetet e Bashkuara.”
Mendimi pozitiv, na bën të mendojmë se nëse jeta jonë nuk shkon ashtu siç do të donim ne është faji ynë. Sepse nuk jemi mjaft pozitivë. Pa marrë parasysh rrethanat dhe kontekstin në të cilin jetojmë, gjë që është e ndryshme për secilin prej nesh dhe në disa raste me kushte të pafavorshme.
Për ta realizuar idenë, Pardo jep një shembull të lidhur me punën: mendimi pozitiv e shtyn punëtorin të besojë se ai nuk mund të arrijë rezultate të caktuara sepse nuk është në gjendje të mendojë mjaftueshëm pozitivisht dhe të imagjinojë një të ardhme të lavdishme, dhe në këtë mënyrë transmeton idenë se problemi qëndron te punëtori dhe jo tek pasiguria në punë për shkak të një sistemi të padrejtë. Në këtë mënyrë kemi lidhjen e mendimit pozitiv dhe kapitalizmit, e cila sipas Pardo përdoret shpesh nga vetë politikanët për të shpërqendruar vëmendjen e qytetarëve dhe për të maskuar menaxhimin e keq, madje edhe në rastin e pandemisë së koronavirusit.
Për të mos përmendur rreziqet nga pikëpamja e shëndetit, duke menduar se gjithçka do të shkojë mirë, bën që njerëzit të besojnë se janë të paprekshëm, madje edhe në situata kritike siç është kjo aktuale, dhe për këtë arsye nuk marrin masa paraprake. Për më tepër, nga pikëpamja edukative, fëmijët e rritur me mitin e të menduarit pozitivisht janë më pak të prirur të pranojnë gjërat e këqija që ndodhin në jetë dhe priren të besojnë se janë mbretër të botës, gjë e cila në moshë madhore mund të krijojë probleme domethënëse dhe zhgënjim të përhershëm.
Kjo nuk do të thotë që ne duhet të bëhemi realistë pesimistë, sesa optimistë, sugjeron Pardo. Nëse pesimizmi na bën shumë negativ, optimizmi i ekzagjeruar është pak a shumë sikur ta shikojmë botën rozë, duke pretenduar se padrejtësitë nuk ekzistojnë dhe se, nëse vërtet e duam, gjithçka do të jetë në rregull. Ky lloj pozitiviteti në vend që të na përmirësojë, na turpëron dhe rrjedhimisht na çon në një lidhje të mëtejshme me sistemin kapitalist, i cili ka interes të mos na bëjë të zemërohemi, edhe kur padrejtësitë janë të dukshme, duke hedhur fajin mbi ne.
Dhe a duam të flasim për ndikimin e tmerrshëm të pozitivitetit të detyruar në emocione? Në momentin kur e detyrojmë veten të jemi të lumtur, rrezikojmë të bëhemi hipokondriacë emocionale dhe të dëshirojmë të kontrollojmë vazhdimisht emocionet tona, deri në atë masë sa të mendojmë se ndjenja e trishtimit, zemërimit ose emocioneve që konsiderohen “negative” është e gabuar ose simptomë e një çekuilibri.
Sigurisht, jeta varet nga zgjedhjet tona, vullneti ynë, mendimet tona, por ne nuk jemi Monadë, ne jetojmë në kontekste të ndryshme sociale, kulturore, ekonomike që, me ose pa dëshirë, na ndikojnë, dhe ku drejtësia nuk është gjithmonë e pranishme. E mira është që ta njohësh atë dhe nëse është e mundur të veprosh për të ndryshuar gjërat në vend që të pretendosh se gjithçka është në rregull!
Burimi / https://www.greenme.it/
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
