Çrregullimi i stresit post-traumatik, i referuar zakonisht si PTSD, është një çrregullim psikiatrik që mund të ndodhë pas ekspozimit ndaj një ngjarjeje dërrmuese, shqetësuese ose traumatike. Kjo ngjarje mund të përfshijë dëmtim aktual ose të kërcënuar ndaj vetes ose të tjerëve, duke çuar në frikë të fortë, pafuqi ose tmerr.
Çrregullimi akut i stresit (ASD) është një lloj PTSD që ndodh brenda një muaji nga ekspozimi ndaj një ngjarjeje traumatike. Simptomat janë të ngjashme me ato të PTSD, por zakonisht zgjasin për një kohëzgjatje më të shkurtër, nga tre ditë deri në një muaj.
PTSD komplekse lind nga trauma e zgjatur ose e përsëritur, e gjetur shpesh në skenarë si abuzimi i vazhdueshëm, dhuna në familje ose neglizhenca e fëmijërisë. Ai ndan simptomat me PTSD tradicionale, por gjithashtu sjell kompleksitete shtesë, duke përfshirë vështirësi në rregullimin emocional, vetëvlerësimin, marrëdhëniet ndërpersonale dhe vetë-perceptimin e shtrembëruar.
PTSD me fillim të vonuar karakterizohet nga një shfaqje e vonuar e simptomave. Individët mund të mos përjetojnë simptoma të rëndësishme deri në gjashtë muaj apo edhe vite pas ngjarjes traumatike. Kjo vonesë mund ta bëjë të vështirë lidhjen e simptomave me traumën fillestare.
Kujtimet e përsëritura, shqetësuese të ngjarjes traumatike, rikthimet ose ankthet që e bëjnë personin të ndihet sikur po e rijeton përvojën.
Përpjekjet për të shmangur çdo gjë që lidhet me traumën, si njerëzit, vendet ose aktivitetet. Individët mund të përjetojnë gjithashtu mpirje emocionale, shkëputje ose një interes të zvogëluar për aktivitetet e pëlqyera më parë.
Një gjendje e vazhdueshme vigjilence e shtuar, që rezulton në vështirësi për të fjetur, nervozizëm, shpërthime zemërimi dhe një ndjenjë të të qenit vazhdimisht në teh.
Mendime negative të vazhdueshme, ndjenja faji ose turpi, vetëfajësim, besime të shtrembëruara për veten ose botën, probleme me kujtesën dhe vështirësi në përqendrim.
Reagime të forta emocionale, duke përfshirë reagimin e ekzagjeruar të befasimit, ndjenjat e panikut ose frikën e madhe kur ekspozohen ndaj kujtimeve të ngjarjes traumatike.
Ndërtimi i një sistemi të fortë mbështetës mund të jetë i rëndësishëm për individët me PTSD. Lidhja me mirëkuptimin e miqve, anëtarëve të familjes ose grupeve mbështetëse mund të sigurojë një hapësirë të sigurt për shkëmbimin e përvojave dhe marrjen e ndjeshmërisë.
Angazhimi në aktivitete të vetë-kujdesit si ushtrimet, teknikat e relaksimit dhe mbajtja e një stili jetese të shëndetshëm mund të luajnë një rol thelbësor në menaxhimin e simptomave të PTSD. Aktiviteti i rregullt fizik dhe gjumi i mjaftueshëm mund të ndihmojnë në uljen e ankthit dhe përmirësimin e shëndetit të përgjithshëm.
Disa individë gjejnë lehtësim përmes terapive alternative si joga, meditimi, akupunktura ose terapia e artit. Ndërsa këto qasje mund të mos jenë trajtimi kryesor për PTSD, ato mund të plotësojnë terapitë tradicionale dhe të kontribuojnë në procesin e shërimit.
Burimi / News18
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
