Udhëtim të mbarë dhe Zoti jua pranoftë lutjet!
Është muaji i Ramazanit, muaj i shenjtë për besimtarët muslimanë në mbarë botën. Është muaji i sakrificës dhe i përkushtimit ndaj njëri-tjetrit, për ditë të bardha, të paqta. Është muaji i shenjtë që zbret engjëjt në Tokë për të përhapur mirësinë mes nesh.
Sipas kalendarit mysliman, muaji i Ramazanit në vendin tonë nisi sot, më 11 mars, në 5 Prill parashikohet sipas Hënës së Re, Nata e Kadrit, ndërsa dita e parë e Fiter Bajramit do të jetë data 10 Prill. Sipas fesë islame, agjërimi në Islam nënkupton përmbajtjen nga një veprim.
Ramazani është muaji i nëntë i kalendarit Islam. Muaji zgjat 29 ose 30 ditë bazuar në vëzhgimet e hënës së re dhe sipas llogarive të shumta të hartuara në hadithe. Fjala ramazan vjen nga arabishtja Ramaḍān (رمضان) që do të thotë vapë ose thatësirë.
Ramazani është muaji i agjërimit, që do të thotë shmangie e ushqimit dhe lëngjeve, marrëdhënieve seksuale, sjelljeve të këqija dhe gjërave të tjera të ndaluara në Islam. Agjërimi është një nga pesë shtyllat e Islamit dhe zgjat nga agimi deri në perëndimin e diellit.
Fillimi i çdo muaji të ri në Islam shënohet nga respektimi i një hëne të re. Ramazani është një muaj lutjeje intensive, agjërime deri në muzg dhe festa në mbrëmje. Hilal (gjysmëhëna) përkon me Hënën e re astronomike. Meqenëse hëna e re shënon fillimin e muajit të ri, muslimanët zakonisht mund të vlerësojnë në mënyrë të sigurtë fillimin e Ramazanit, por ndryshimet gjeografike mund të ndryshojnë datat e nisjes. Ja një vështrim mbi disa pyetje dhe përgjigje për muajin më të shenjtë të Islamit:
Pse agjërojnë muslimanët?
Agjërimi ka për qëllim t’i afrojë besimtarët me Perëndinë dhe t’u kujtojë, vuajtjet e atyre me më pak fat. Myslimanët dhurojnë shpesh bamirësi gjatë muajit dhe u japin ushqim më të varfërve.
Agjërimi është një ushtrim në vetëpërmbajtje. Është parë si një mënyrë për t’u detoksifikuar fizikisht dhe shpirtërisht.
Ramazani është koha për t’u shkëputur nga kënaqësitë e kësaj bote dhe përqendrohet në lutjet e besimtarit. Shumë myslimanë vishen më konservatorë gjatë Ramazanit dhe kalojnë më shumë kohë në xhami se sa në çdo periudhë tjetër të vitit.
Agjërimi gjatë Ramazanit është një nga pesë shtyllat e Islamit, së bashku me shpalljen e besimtarit mysliman, lutjen e përditshme, bamirësinë dhe kryerjen e pelegrinazhit të Haxhit në Mekë.
Si agjërojnë myslimanët?
Myslimanët besimtarë nuk hanë dhe as nuk pinë nga agimi deri në muzg gjatë tërë muajit të Ramazanit. Studiuesit myslimanë thonë gjithashtu se bashkëshortët nuk duhet të kryejnë marrëdhënie seksuale gjatë ditës, ndërsa myslimanët në përgjithësi nuk duhet të përfshihen në grindje, mallkime apo thashetheme. Myslimanët inkurajohen gjithashtu që të respektojnë pesë lutjet e përditshme në kohë, dhe të përdorin kohën e tyre para se të çelin agjërimin në perëndimin e diellit, për të recituar Kur’an dhe për të intensifikuar përkujtimin e Zotit.
Për t’u përgatitur për agjërimin, myslimanët shtrohen në atë që quhet syfyr, një vakt para agimit, dhe iftarin pas perëndimit të diellit.
Si e çelin myslimanët agjërimin e tyre?
Myslimanët tradicionalisht e çelin agjërimin ashtu siç bëri Profeti Muhamed rreth 1.400 vjet më parë, me një gllënjkë uji. Pas lutjes në perëndim, festa e madhe e njohur si iftar ndahet me familjen dhe miqtë. Iftari është një ngjarje po aq sa dhe një aventurë gastronomike. Në të gjithë botën arabe, lëngjet e bëra nga kajsitë janë një element kryesor në iftaret e Ramazanit. Në Azinë e Jugut dhe Turqi, pijet me bazë kosin janë të njohura.
A mund të përjashtohen myslimanët nga agjërimi?
Po. Ekzistojnë përjashtime për fëmijët, të moshuarit, të sëmurët, gratë shtatzëna ose me menstruacione si dhe njerëzit që udhëtojnë, përfshirë atletët gjatë turneve. Shumë myslimanë, veçanërisht ata që jetojnë në SHBA dhe Evropë, pranojnë dhe mirëpresin të tjerë rreth tyre, të cilët nuk e mbajnë Ramazanin. Ata gjithashtu nuk punojnë me orë të shkurtuara, siç ndodh në sektorin publik në pjesën më të madhe të botës arabe gjatë Ramazanit.
Megjithatë, jomyslimanët ose myslimanët e rritur që hanë gjatë ditës, mund të gjobiten ose madje të burgosen në disa vende të Lindjes së Mesme, të tilla si Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, në shtëpi të mëdha të shpërnguljeve perëndimore në Dubai dhe Abu Dhabi.
Ndërkohë, pakica e myslimanëve kinezë, ujgurët, ankohen për kufizime të rënda nga Partia Komuniste, siç janë ndalimi i agjërimit nga anëtarët e partisë, nëpunësit civilë, mësuesit dhe studentët gjatë Ramazanit, si dhe ndalimi i zbatuar në përgjithësi për fëmijët që frekuentojnë xhamitë, gratë që mbajnë shami dhe të rinjtë me mjekër.
Cilat janë disa nga traditat e Ramazanit?
Në mënyrë tipike, fillimi i muajit është i mirëpritur me urime të tilla si “Ramadan mubarak!” Një tjetër shenjë dalluese e Ramazanit është namazi i natës në xhami në mesin e myslimanëve suni të quajtur “taraweeh”.
Në Egjipt, një pamje e zakonshme gjatë Ramazanit është një fanar i quajtur “fanatat”, i cili është pjesa qendrore në një tryezë iftari dhe mund të shihet i varur në dyqanet e dritareve dhe ballkone.
Në vendet e Gjirit Arabik, sheikët e pasur mbajnë “majleza” ku hapin dyert e tyre për njerëzit për të kaluar kohën gjatë natës për ushqim, çaj, kafe dhe biseda.
Gjithnjë e më të zakonshme janë tendat e Ramazanit në hotele me pesë yje, të cilat ofrojnë ushqime të pasura dhe të kushtueshme nga perëndimi deri në lindjen e diellit. Ndërsa Ramazani është një ndihmë për shitësit me pakicë në Lindjen e Mesme dhe Azinë e Jugut, kritikët thonë se muaji i shenjtë po bëhet gjithnjë e më i komercializuar.
Dijetarët shqetësohen gjithashtu nga përhapja e shfaqjeve televizive në mbrëmje gjatë Ramazanit. Në Pakistan, shfaqjet e lojërave të drejtpërdrejta japin dhurata që promovojnë sponsorët e tyre. Në botën arabe, telenovelat me aktorët kryesorë të Egjiptit, me muaj të tërë kapin miliona dollarë në reklama.
Kur e shënojnë fundin e Ramazanit myslimanët?
Fundi i Ramazanit shënohet me adhurimin e fortë të besimtarëve myslimanët, të cilët kërkojnë që lutjet e tyre të marrin përgjigje gjatë “Laylat al-Kadr” ose “Nata e Fatit”. Nata e Kadrit bie gjatë 10 netëve të fundit të Ramazanit, ku myslimanët besojnë se Zoti e dërgoi Engjëllin Xhibril te Profeti Muhamed dhe zbuloi të parin kundrejt Kuranit.
Disa myslimanë të devotshëm i kalojnë ditët e fundit tërë kohën në xhami.
Fundi i Ramazanit festohet nga një festë treditore e quajtur Fitër Bajrami. Fëmijët shpesh marrin rroba të reja në formë dhuratash ose para në dorë.
Myslimanët marrin pjesë në lutjet e mëngjesit herët pas Ramazanit. Familjet zakonisht e kalojnë ditën në parqe dhe duke ngrënë, tani edhe gjatë ditës.
Përgatiti Orjona Tresa / Burimi https://www.haaretz.com
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
