MMiqësia për të është gati një reaksion kimik. Pa këtë funksion zinxhir, ajo nuk mund të perceptojë atë që ndryshe e quan një marrëdhënie të ngushtë, pas së cilës as që nuk e vë në diskutim që kështu është: marrje dhe dhënie. Kuptohet, brenda hapësirave që ajo i lejon natyrës së saj si individ dhe atij apo asaj që ka zgjedhur t’i hapet e të ndajë emocionet e bukura, e pse jo, të hidhura personale. Për të miqësia është kolona vertebrale, prej së cilës varet fati i njeriut, por në këtë rast, shansi për të pasur miq të mirë. Për aktoren e humorit, këngëtaren, e prej disa vitesh përkthyesen Rita Ndoci, kjo “shtyllë kurrizore” me të cilën përcakton miqtë e saj, ka në përbërje vendosjen e duhur të “rruazave të gjakut” sipas kodit që ajo ka ndërtuar për mbarëvajtjen dhe jetëgjatësinë e miqësisë. “Do të ishte keq për mua të thosha që kam një mik. Unë kam dy miq shumë të mirë prej mesit të viteve 180, dy vëllezër, Pandi dhe Bledi Laçon. I përgjigjemi njëri-tjetrit me të njëjtat raporte. Të tre kemi familje dhe bashkë me partnerët tanë kemi një miqësi të paparë. Ata i kam pothuajse vëllezër, sa dhe Frederikun. Mike kam Rajmonda Bulkun, Matilda Makoçin, shoqet e shkollës. I kemi dyert e hapura për njëra-tjetrën. Ose vijnë ato tek unë, ose unë tek ato. Mik kam Ardit Gjebrenë familjarisht, prindërit e tij që na kanë ndihmuar të dalim në skenë në atë kohë të errët. Po kështu edhe Petri Bozon me Aldën. Mik kam Enver Halilin, miqësinë me të cilin e kanë nisur fillimisht prindërit tanë e që sot e kësaj dite këto raporte i ruajmë ende, ne, fëmijët”. Rita Ndocit i duhet t’i ruajë lidhjet edhe në distancë. Pavarësisht kilometrave të gjatë në perëndim të Gjermanisë apo linjës së prefiksit +49, artistja shqiptare i gjen mënyrat të komunikojë dhe të ndajë me ta çfarëdolloj gjendjeje. Nuk e ka aspak problem nëse është ajo që interesohet më shpesh apo të shkojë deri aty sa të marrë rrugën për t’u çmallur vetëm për vetëm me miqtë. “Nuk kemi kurrfarë distance, kjo dhe falë internetit, ueb kamerave, por edhe të telefonave. Në fillim, para 20 viteve, kur m’u desh të shpërngulesha përgjithmonë në Gjermani, operonim përmes numrave fiks. Pastaj vonë me mesazhe, telefona celularë. Uronim për ditëlindje, festa pavarësie, Bajram, Krishtlindje. Unë u bie telefonave, ata ma kthejnë. Sa herë që vij, unë nuk largohem pa i takuar mikeshat e mia”. Në ndalimin e saj disaditor në Tiranë, Ndoci rrëfen se gjatë jetës ka njohur miqësi të forta për të cilat edhe sot vë dorën në zjarr, por dhe nga ato që zemrën ia kanë thyer dhe e kanë bërë t’i “ikë truri” e të kërkojë Pse-në e gjatë. “Për mua në qoftë se një mik nuk ndodhet me ty kur je i gëzuar dhe një mike nuk qan me ty kur ti nuk je e gëzuar, nuk është miku yt. Ne në Shkodër themi: ‘Nëse do të provosh një mik të mirë, duhet ta gërvishtësh nga pak’, ose ‘O Zot mos u bëfsh të ta kthej se sa fort të dua’. Miqtë e vërtetë janë të rralla, por ama jam shumë e lumtur që kam miq të vërtetë. Tek unë ka ndodhur shumë herë që për shkak të profesionit, ambicieve të mira dhe të këqija, ka pasur nga ata ‘miq’ që e kanë nxjerrë diku dhëmbin e rinocerontit. Kam pasur dikë që më vinte në shtëpi, studente. Kam kaluar momente të bukura me të, mirëpo nuk më ka lidhur kurrgjë përveç dialektit. Ajo, edhe kur ishim atje ku jam, vinte më ndërhynte në marrëdhënie, se e kishte zakon. Nuk dinte t’i zgjidhte vetë gjërat, por i kërkonte tek miqtë. Ishte nga ato lloj hienash, por që unë dita t’i “përplas” derën pa bërë fjalë apo kërkuar llogari. Ka pasur dhe raste të tjera, për arsye botëkuptimesh politike. Këta njerëz sigurisht që më kanë zhgënjyer. Ka dhe nga ata që i kam njohur në Gjermani, kanë pasur nevojë për përkthime”. Rita Ndoci është nga ata tipa që nuk paragjykon, nuk pret t’ia kthesh telefonatën me se s’bën apo të të vërë para përgjegjësisë ose të të kërkojë të jesh si ajo. Sipas artistes, në këtë marrëdhënie është tepër e rëndësishme të jesh e balancuar. Por, përtej miqësive që ka rrënjosur në Shqipëri, miqtë e saj shtrihen dhe në vendin ku është zhvendosur familjarisht, me prindërit dhe motrën e vogël, Julin. Edhe atje ka të mirë e të këqij. “Kam shumë miq gjermanë. Ashtu si ata që kam lënë pas në vendin tim, me ta ndryshoj vetëm në gjuhë. Edhe atje është vështirë të bësh miq. Më vjen ndërmend një mik që e kam dashur fort, por jam ndarë me të se shante shqiptarët”. Investimi i saj për miqësi solide është një lloj kompromisi pozitiv, pas të cilit janë lidhur ngushtë interesat dhe bindjet e përbashkëta. Për Rita Ndocin, një miqësi të gjatë e ushqen një respekt pa paragjykime: t’i japësh tjetrit vlerat që ka dhe t’i lësh hapësira në një marrëdhënie të bazuar mbi vlerësimin dhe ndjenjat e vërteta. Ajo ia ka arritur. “Nuk ka fjalë më të bukur në shqip, marrëdhënie, që unë e adhuroj e që jo të gjithë e perceptojnë”.
Psikologji Mars 2011
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
