Në një eksplorim novator, Allan Leventhal shqyrton rrënjët e çrregullimeve mendore, duke sfiduar narrativën konvencionale të shkakësisë biologjike. Në kundërshtim me dekadat e praktikës psikiatrike, Leventhal zbulon provat bindëse shkencore që tregojnë traumën dhe pabarazinë, jo gjenetikën apo fiziologjinë, si nxitësit kryesorë të çështjeve të shëndetit mendor.
Leventhal kritikon mbështetjen psikiatrike te ilaçet, duke përmendur dështimin e studiuesve psikiatrikë për të vendosur shkakun fiziologjik ose gjenetik për çrregullimet mendore të përhapura si ankthi dhe depresioni. Pavarësisht financimit të gjerë të kërkimit dhe shpenzimeve të pacientëve, mungesa e një baze shkencore për kujdesin psikiatrik është qartësisht e dukshme.
Shkenca e kujdesit ndaj shëndetit mendor kërkon një themel rigoroz, që përfshin diagnozën, shpjegimin dhe trajtimin e çrregullimeve mendore. Leventhal argumenton se manualit aktual të diagnostikimit psikiatrik (DSM) i mungon vlefshmëria ose besueshmëria dhe teoria e çekuilibrit kimik ka dështuar në testimin shkencor. Për më tepër, ai sfidon efikasitetin e barnave kundër depresionit, duke pohuar se ato nuk janë më efektive se placebos dhe mund të jenë seriozisht të dëmshëm në afat të gjatë.
Në kundërshtim me këtë qasje të mjekësisë, Leventhal paraqet prova të konsiderueshme shkencore që mbështesin origjinën sociale dhe psikologjike të çrregullimeve mendore. Trauma dhe përgjigjet jofunksionale ndaj kushteve të pafavorshme të jetës shfaqen si shkaqe të vërtetuara shkencërisht, duke sfiduar përshtatshmërinë e ndërhyrjeve mjekësore për problemet psikologjike.
Duke theksuar studimet që lidhin përvojat e fëmijërisë të privimit socio-ekonomik me shkallët më të larta të psikozës, Leventhal thekson rëndësinë e faktorëve mjedisorë në shëndetin mendor. Ai tregon kërkimet që tregojnë se ndërhyrjet që trajtojnë kushtet negative të jetës, si varfëria, çojnë në përmirësime të konsiderueshme në aftësitë njohëse dhe mirëqenien mendore.
Kritika e Leventhal shtrihet në dinamikën e vendit të punës, ku pabarazia e të ardhurave shoqërohet me rritje të diagnozave të çrregullimeve mendore. Studimet tregojnë se trajtimet psikologjike i tejkalojnë ndërhyrjet mjekësore në trajtimin e depresionit, diagnozën më të përhapur psikiatrike. Pavarësisht nga këto dëshmi, barnat psikiatrike mbeten trajtimi i zgjedhur.
Pasojat e këtij dështimi errësohen nga ndikimi i kompanive psikiatrike dhe farmaceutike, duke i dhënë përparësi interesave financiare mbi kujdesin ndaj pacientit. Leventhal bën thirrje për një ndryshim paradigme në kujdesin e shëndetit mendor, duke nxitur një largim nga qasja mbizotëruese e mjekësisë drejt një kuptimi gjithëpërfshirës që trajton rrënjët sociale dhe psikologjike të çrregullimeve mendore.
Si përfundim, analiza e Leventhal hedh dritë mbi një nevojë kritike për llogaridhënie dhe reformë në kujdesin e shëndetit mendor. Narrativa rreth shëndetit mendor duhet të evoluojë, duke pranuar traumën dhe pabarazinë si faktorë kyç dhe duke sfiduar rendin e vendosur të nxitur më shumë nga interesat financiare sesa nga mirëqenia e pacientit.
© Nuk lejohet riprodhimi i shkrimeve pa vendosur autorësinë e revistës "Psikologjia" dhe pa cituar burimin.
